IPPB2/436-481/10-4/MZ - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy dożywocia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2010 r. (data wpływu 15 grudnia 2010 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 27 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-481/10-2/MZ (data nadania 28 stycznia 2011 r., data doręczenia 3 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy dożywocia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W drodze umowy dożywocia Wnioskodawca zamierza uzyskać własność nieruchomości. W zamian za przeniesienie własności nieruchomości Wnioskodawca zapewni zbywcy dożywotnie utrzymanie. Jest zainteresowany uzyskaniem szczegółowych informacji dotyczących podatków, które zgodnie z obowiązującymi przepisami zbywca i nabywca będą zobowiązani uiścić. Obecna właścicielka (wdowa) w 2000 r. przekształciła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W 2009 r. lokal na wniosek właścicielki został przekształcony w odrębną własność.

Pismem z dnia 27 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-481/10-4/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

* Przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego odnośnie podatku od czynności cywilnoprawnych, które winno być powiązane z przedstawionym zdarzeniem przyszłym i zadanymi pytaniami.

Należy wskazać, iż Wnioskodawca w poz. 55 wniosku ORD-IN w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych sprecyzował następujące pytania: "Rozumiem, że jako nabywca nieruchomości przy umowie dożywocia będę zobowiązany do uiszczenia 2% podatku od czynności cywilnoprawnych, wyliczonego od wartości rynkowej nieruchomości. Czy jest jakaś podstawa do ulgi w tym zakresie..."

Natomiast przedstawione w poz. 56 wniosku własne stanowisko Wnioskodawcy dotyczy umowy kupna-sprzedaży i opłaty skarbowej, a nie umowy dożywocia i podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy

Wnioskodawca nie znalazł zapisu prawa pozwalającego na zwolnienie od czynności cywilno - prawnych przy zawarciu umowy dożywocia. Przy zawarciu umowy dożywocia dożywotnik nie uzyska żadnego jednorazowego, konkretnego dochodu. Jednak w wyniku tej umowy nastąpi przeniesienie własności prawa do lokalu, zachodzi więc domniemanie, że dożywotnik będzie zobowiązany do wniesienia opłaty odpowiadającej podatkowi od kupna-sprzedaży.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z powyższym podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.

Jednocześnie należy zauważyć, że umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana. Nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy nie są znane.

Podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą:

W myśl art. 4 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie dożywocia ciąży na nabywcy własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. b) ww. ustawy zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów dożywocia, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w drodze umowy dożywocia Wnioskodawca zamierza uzyskać własność nieruchomości (mieszkanie w W.). W zamian za przeniesienie własności nieruchomości Wnioskodawca zapewni zbywcy dożywotnie utrzymanie. Jest zainteresowany uzyskaniem szczegółowych informacji dotyczących podatków, które zgodnie z obowiązującymi przepisami zbywca i nabywca będą zobowiązani uiścić. Obecna właścicielka (wdowa) w 2000 r. przekształciła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W 2009 r. lokal na wniosek właścicielki został przekształcony w odrębną własność.

Należy wskazać, iż w analizowanym zdarzeniu przyszłym umowa dożywocia dotyczy lokalu mieszkalnego. Przepis art. 9 pkt 2 lit. b) nie może mieć zatem w powyższej sprawie zastosowania. Analizując należy stwierdzić, iż umowa dożywocia będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 10 ust. 2 i ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego, są obowiązani obliczyć, pobrać podatek i wpłacić na rachunek organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego podatku przez płatnika według ustalonego wzoru wraz z informacją o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.

W związku z powyższym, w momencie zawarcia umowy dożywocia, na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek podatkowy z tytułu ww. umowy, a stawka podatku, liczona od wartości rynkowej lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem umowy wynosić będzie 2%. Przy umowie dożywocia zawartej w formie aktu notarialnego płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych będzie notariusz, który jest obowiązany do pobrania tego podatku od Wnioskodawcy.

Jednocześnie informuje się, iż na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych każda czynność cywilnoprawna wymieniona w zamkniętym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 tej ustawy stanowi odrębną czynność należącą do umów nazwanych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym wymieniona w ww. przepisie umowa dożywocia stanowi odmienną formę odpłatnego zbycia od wymienionej również w tym przepisie umowy sprzedaży.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.