IPPB2/436-473/10-4/MZ - Skutki w zakresie PCC zawarcia umowy zamiany części nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2010 r. (data wpływu 8 grudnia 2010 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 25 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-473/10-2/MZ (data nadania 25 stycznia 2011 r., data doręczenia 4 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy zamiany części nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami - jest prawidłowe.

W dniu 8 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy zamiany części nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Osoby fizyczne (16 osób, w tym 4 małżeństwa) są współwłaścicielami sąsiadujących ze sobą 6 nieruchomości gruntowych składających się z wielu działek ewidencyjnych, których wzajemne usytuowanie czyni niemożliwym korzystanie z tych nieruchomości i ich racjonalne zagospodarowanie. Ponadto wszystkie nieruchomości pozostają we współwłasności:

Kształt ww. działek oraz forma własności uniemożliwiają ich racjonalne zagospodarowanie. W celu poprawy warunków zagospodarowania współwłaściciele zdecydowali się na dokonanie podziału działek składających się na poszczególne nieruchomości i ich "wymianę", w taki sposób, aby każdy ze współwłaścicieli mógł z tych nowych, mniejszych działek utworzyć możliwą do zagospodarowania nieruchomość.

W tym celu zawarto 21 czerwca 2008 r. umowę zobowiązującą wszystkich współwłaścicieli, że - w przypadku uzyskania zgody na podział nieruchomości wydanej przez Prezydenta Miasta - dokonają wzajemnych zamian udziałów w nieruchomościach. Prezydent Miasta wydał 9 lutego 2009 r. decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości. Podział dokonano w następujący sposób:

* z działek nr 30/1 i 32/1 tworzących jedną nieruchomość wydzielono 19 działek,

* z działek nr 30/2 i 32/2 tworzących jedną nieruchomość - 22 działki,

* z działki nr 30/3 - 2 działki,

* z działki nr 31 - 18 działek,

* z działki nr 33 - 10 działek,

* z działki nr 2 - 10 działek.

Z treści decyzji w sprawie podziału działek wynika jednak, że podział ten zostaje zatwierdzony pod warunkiem, że właściciele wskazanych nieruchomości dokonają w drodze czynności prawnych wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości powstałych w wyniku ww. podziału. Jednocześnie organ administracyjny zobowiązał właścicieli, aby dokonując przeniesienia własności dokonali tego w sposób określony w decyzji, a mianowicie:

Właściciele nieruchomości nie mogą więc samodzielnie decydować o sposobie zadysponowania gruntami; nie mogą także utworzyć nieruchomości w innych granicach i innym "układzie" działek niż wynika to z decyzji administracyjnej.

Pismem z dnia 25 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-473/10-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

* wskazanie, czy Wnioskodawca występujący z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej jest podmiotem zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, tj. wyjaśnienie, czy Wnioskodawca będzie strona umowy zamiany dokonanej w trybie art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż jest strona umowy zamiany nieruchomosci.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umowa zamiany części nieruchomości dokonana w trybie art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy

W ocenie Wnioskodawcy planowana zamiana udziałów w poszczególnych nieruchomościach dokonana w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej ustawa o p.c.c.). Zgodnie z tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Przepis ten dotyczy szeroko rozumianej gospodarki nieruchomościami, która została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej u.g.n.). Również pojęcie "sprawa" ma charakter bardzo ogólny. Biorąc powyższe pod uwagę można przyjąć, że nie podlegają podatkowi sprawy, dla których materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia jest zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 pkt 2 określa ona m.in. zasady podziału nieruchomości. Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą, na podstawie art. 98b u.g.n., złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że postępowanie określone w art. 98b u.g.n. można nazwać uproszczonym postępowaniem scaleniowym służącym poprawie dotychczasowej struktury istniejących nieruchomości, które z uwagi na konfigurację nie nadają się do racjonalnego zagospodarowania (Eugeniusz Mzyk w: ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz pod red. Gerarda Bieńka, Warszawa 2008, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).

Warunkiem zastosowania tego trybu jest:

Procedura uregulowana w art. 98 u.g.n. została zastosowana w niniejszej sprawie. Umowa zobowiązująca do zamiany części nieruchomości zawarta przez współwłaścicieli w dniu 21 czerwca 2008 r., jest częścią tej procedury; bez takiego porozumienia niemożliwe jest uzyskanie możliwości racjonalnego zagospodarowania posiadanych działek. Częścią tej procedury będzie także planowana umowa zamiany udziałów (części) nieruchomości objętych podziałem. Planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b u.g.n. nie stanowi typowej umowy zamiany uregulowanej w Kodeksie cywilnym, jest natomiast czynnością, której treść narzuca art. 98 ust. 3 u.g.n., warunkującą dokonanie połączenia i ponownego podziału nieruchomościami.

Niezawarcie umowy zamiany określonej w art. 98b ust. 3 u.g.n. powoduje brak możliwości dokonania połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o p.c.c. wyłącza spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, które są dokonywane w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami. Do takich spraw należy zaliczyć także czynności niezbędne w celu poprawienia możliwości racjonalnego zagospodarowania nieruchomości. Planowana umowa zamiany części nieruchomości objętych podziałem będzie zawarta w trybie i w związku z treścią art. 98b u.g.n. Strony umowy nie mają całkowitego wpływu na treść tej umowy; jej istotne postanowienia zostały określone w decyzji wydanej na podstawie art. 98 u.g.n. Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji wydanej w trybie art. 98b u.g.n.

Dlatego w ocenie Wnioskodawcy, planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jest bowiem czynnością cywilnoprawną dokonywaną w sprawie podlegającej przepisom o gospodarce nieruchomościami. Nie ma bowiem innej drogi prawnej, którą właściciele nieruchomości mogliby zastosować, aby zmienić dotychczasową strukturę istniejących nieruchomości i poprawić ich warunki zagospodarowania.

Stanowisko zgodne z powyższym zajęto w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie dotyczących podlegania podatkowi od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W związku z powyższym, umowa zamiany opisana w przedmiotowym wniosku nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotowa interpretacja stanowi odpowiedź na sprecyzowane przez Wnioskodawcę pytanie. Nie rozstrzyga natomiast, czy przedstawiona we wniosku czynność stanowi umowę zamiany.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) powyższej ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Na podstawie art. 98b ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3. Ustęp 2 tejże ustawy mówi, iż w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz 99. Natomiast w ust. 3 jest zapis, że podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

A zatem, jeżeli umowa zamiany następuje na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako występującego z wnioskiem. Nie chroni natomiast drugiej Strony umowy zamiany.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.