IPPB2/436-45/13-4/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2013 r. (data wpływu 23 stycznia 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 marca 2013 r. (data nadania 15 marca 2013 r., data wpływu 18 marca 2013 r.) na wezwanie z dnia 8 marca 2013 r. (data doręczenia 11 marca 2013 r.) Nr IPPB2/436-45/13-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia przez Pożyczkodawcę na rzecz Nowej Spółki Wierzytelności wynikających z Umów Pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 23 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia przez Pożyczkodawcę na rzecz Nowej Spółki Wierzytelności wynikających z Umów Pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank Spółka Akcyjna (dalej: "Wnioskodawca") jest bankiem prowadzącym działalność na podstawie polskiego prawa bankowego. Głównym akcjonariuszem Wnioskodawcy jest niemiecki bank - C. (dalej: "Pożyczkodawca").

Wnioskodawca zawarł z Pożyczkodawcą kilka umów pożyczki (dalej: "Umowy Pożyczki"), na podstawie których Pożyczkodawca udzielił Wnioskodawcy pożyczek pieniężnych. Wnioskodawca, wraz z inną spółką z grupy C., zamierza utworzyć nową spółkę w Niemczech (dalej: "Nowa Spółka"). Zgodnie z aktualnymi założeniami, Nowa Spółka będzie nosiła nazwę: "E.". Planowana forma prawna Nowej Spółki, to G., a jej planowany adres biura to Frankfurt nad Menem (adres pocztowy: Frankfurt nad Menem), Niemcy. Zarówno ostateczna nazwa Nowej Spółki, jak i jej adres mogą się różnić od wyżej wskazanych informacji.

Zgodnie z nową strategią grupy C., przedmiotem działalności Nowej Spółki będzie finansowanie Wnioskodawcy. W związku z tym, Pożyczkodawca zamierza scedować na Nową Spółkę wierzytelności przysługujące Pożyczkodawcy z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy na podstawie Umów Pożyczki (dalej: "Wierzytelności"). Cesja dokonana zostanie na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności, zatem za przeniesione Wierzytelności Nowa Spółka zapłaci Pożyczkodawcy ustaloną między stronami cenę. Umowa sprzedaży Wierzytelności zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Umowy Pożyczki, z których wynikają Wierzytelności, podlegają prawu niemieckiemu. Zgodnie z Umowami Pożyczki, zobowiązanie Wnioskodawcy (tekst jedn.: pożyczkobiorcy) do zwrotu pożyczki oraz zapłaty związanych z nią odsetek ma zostać wykonane w siedzibie Pożyczkodawcy, tj. we Frankfurcie nad Menem, w Niemczech. Zarówno Pożyczkodawca, jak i Nowa Spółka, będą członkami tej samej niemieckiej grupy VATowskiej, co oznacza, że przeniesienie Wierzytelności nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w Niemczech (jako że, zgodnie z niemieckimi przepisami, nie jest opodatkowana dostawa towarów i świadczenie usług wewnątrz grupy VAT).

Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż składając niniejszy wniosek, działa jako podmiot planujący utworzenie Nowej Spółki. W konsekwencji, do interpretacji wydanej na rzecz Nowej Spółki na podstawie niniejszego wniosku zastosowanie znajdzie art. 14n Ordynacji Podatkowej.

Pismem z dnia 8 marca 2013 r. Nr IPPB2/436-45/13-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uzupełnienie zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku poprzez wskazanie gdzie wykonywane będą prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa).

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie, informując, iż jak wskazano we wniosku Spółki, Umowy Pożyczki, z których wynikają cedowane Wierzytelności stanowią, iż zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu pożyczki oraz zapłaty związanych z nią odsetek ma zostać wykonane w siedzibie pożyczkodawcy, tj. we Frankfurcie nad Menem, w Niemczech. We wniosku tym wskazano, iż podmiot, na który Wierzytelności zostaną scedowane (określony we wniosku, jako Nowa Spółka) będzie miał siedzibę poza granicami Polski. Mając na uwadze powyższe okoliczności, jak również powołane przez Spółkę we wniosku argumenty (w tym uchwałę Sądu Najwyższego z 14 lutego 2002 r.), Spółka stoi na stanowisku, iż prawa majątkowe będące przedmiotem umowy cesji (tekst jedn.: Wierzytelności) będą wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca wskazuje, że celem złożonego wniosku jest potwierdzenie w formie interpretacji indywidualnej Ministra Finansów poprawności stanowiska Spółki, iż ze względu na opisane we wniosku warunki transakcji, cesja Wierzytelności nie będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy przeniesienie przez Pożyczkodawcę na rzecz Nowej Spółki Wierzytelności wynikających z Umów Pożyczki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonanie przez Pożyczkodawcę cesji Wierzytelności na Nową Spółkę nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: "p.c.c."). Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Niemniej jednak, jak wynika z art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c., czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jedynie wtedy, gdy ich przedmiotem są:

W opinii Wnioskodawcy, Wierzytelności wynikające z pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez Pożyczkodawcę na podstawie Umów Pożyczki mogą być uznane za prawa majątkowe w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy o p.c.c. W konsekwencji, sprzedaż Wierzytelności przez Pożyczkodawcę do Nowej Spółki podlegałaby opodatkowaniu p.c.c. w sytuacji, gdy Wierzytelności te byłyby wykonywane w Polsce. Jednakże, w przypadku, gdy przedmiotowe Wierzytelności zostaną uznane za wykonywane za granicą, planowana transakcja nie będzie podlegać opodatkowaniu p.c.c. Wynika to z tego, iż art. 1 ust. 4 pkt 2 Ustawy o p.c.c. wymaga spełnienia dwóch warunków dla opodatkowania p.c.c. praw majątkowych wykonywanych za granicą, a mianowicie, nabywca ma mieć siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce i czynność cywilnoprawna ma zostać dokonana na terytorium Polski. Z uwagi na fakt, iż Nowa Spółka będzie mieć siedzibę w Niemczech, a umowa sprzedaży będzie zawarta poza granicami Polski, żaden z wyżej wskazanych warunków nie zostanie spełniony, przez co art. 1 ust. 4 pkt 2 Ustawy o p.c.c. nie będzie miał w tym przypadku zastosowania.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż również art. 1 ust. 4 pkt 1 Ustawy o p.c.c. nie będzie miał zastosowania do przedmiotowej transakcji. Wierzytelności, które będą przedmiotem transakcji, powinny być bowiem uznane za prawa majątkowe wykonywane za granicą, a nie w Polsce. Ustawa o p.c.c. nie definiuje pojęcia "miejsce wykonywania prawa majątkowego" dla celów ustalenia, czy miejsce to znajduje się w Polsce, czy też za granicą. Dlatego też, w opinii Wnioskodawcy, zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do przepisów prawa cywilnego i powiązanie "miejsca wykonywania prawa majątkowego", o którym mowa w Ustawie o p.c.c. z miejscem spełnienia świadczenia pieniężnego.

W konsekwencji, miejsce spełnienia świadczenia pieniężnego wynikającego z danej wierzytelności będzie jednocześnie determinować miejsce wykonywania prawa majątkowego, o jakim mowa w art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c.

Zgodnie z art. 454 § 1 Kodeksu cywilnego, "jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania".

Z powyższego przepisu wynika, iż świadczenia pieniężne mają charakter tzw. długu oddawczego, przez co dług taki powinien być spełniony w miejscu zamieszkania lub siedziby wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. Przekładając powyższą regulację na omawiane przepisy Ustawy o p.c.c., w przypadku, gdy sprzedawana wierzytelność przewiduje, iż ma ona być spełniona w miejscu siedziby wierzyciela, wówczas również miejsce, w którym siedzibę ma wierzyciel determinuje miejsce wykonywania przenoszonego prawa majątkowego, o którym mowa w art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c.

Jak wskazano w opisie planowanej transakcji, zgodnie z Umowami Pożyczki, zobowiązanie Wnioskodawcy do zwrotu pożyczki oraz do zapłaty związanych z nią odsetek ma zostać wykonane w siedzibie Pożyczkodawcy, tj. we Frankfurcie nad Menem, w Niemczech. W konsekwencji, biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca, jako pożyczkobiorca, będzie zobowiązany do spełnienia swojego zobowiązania dotyczącego Wierzytelności (czyli spłaty pożyczek wraz z odsetkami) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należy uznać, iż cedowane Wierzytelności stanowić będą prawa majątkowe wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji sprzedaż Wierzytelności pomiędzy Pożyczkodawcą i Nową Spółką nie będzie obciążona podatkiem p.c.c.

Powyższe wnioski znajdują pełne potwierdzenie zarówno w interpretacjach organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądowym.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 r. (sygn. akt III CZP 81/01), Sąd stwierdził, między innymi, iż: "W razie przelewu wierzytelności pieniężnej dłużnik powinien dokonać zapłaty, jeżeli miejsce świadczenia nie jest oznaczone, w miejscu zamieszkania lub w siedzibie (siedzibie przedsiębiorstwa) nabywcy wierzytelności w chwili spełnienia świadczenia, Samo wskazanie dłużnikowi przez wierzyciela rachunku bankowego, na który ma zapłacić, nie rozstrzyga o miejscu spełnienia świadczenia".

Powyższa uchwała była podstawą dla wydania licznych interpretacji organów podatkowych dotyczących opodatkowania p.c.c. sprzedaży wierzytelności. Między innymi, w interpretacji indywidualnej z dnia 29 lipca 2011 r. (Nr IPPB2/436-191/11-4/AF) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał za w pełni prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym miejsce spełnienia świadczenia pieniężnego jest tożsame z miejscem w którym wykonywane jest prawo majątkowe w rozumieniu art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c. W konsekwencji, organ podatkowy potwierdził również, iż nabycie przez podmiot z siedzibą w Luksemburgu wierzytelności w stosunku do polskiego dłużnika nie będzie obciążone p.c.c. Analogiczne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 maja 2012 r. (Nr IPPB2/436-98/12-4/MZ).

Mając na uwadze powyższe, sprzedaż przez Pożyczkodawcę na rzecz Nowej Spółki Wierzytelności wynikających z Umów Pożyczki nie będzie obciążona podatkiem p.c.c. Przenoszone Wierzytelności powinny być bowiem uznane za prawa majątkowe wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez co planowana transakcja będzie wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c. interpretowanego a contrario.

Mając na uwadze przedstawione wyżej uzasadnienie, Spółka wnosi o potwierdzenie jej stanowiska wyrażonego we wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, np. prawo majątkowe podlega wykonywaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowa sprzedaży będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli prawo majątkowe będące przedmiotem sprzedaży w chwili jej zawarcia podlega wykonywaniu za granicą oraz nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż zgodnie z nową strategią grupy C. ilosc 15 przedmiotem działalności Nowej Spółki będzie finansowanie Wnioskodawcy. W związku z tym, Pożyczkodawca zamierza scedować na Nową Spółkę wierzytelności przysługujące Pożyczkodawcy z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy na podstawie Umów Pożyczki (dalej: "Wierzytelności"). Cesja dokonana zostanie na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności, zatem za przeniesione Wierzytelności Nowa Spółka zapłaci Pożyczkodawcy ustaloną między stronami cenę. Umowa sprzedaży Wierzytelności zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Umowy Pożyczki, z których wynikają Wierzytelności, podlegają prawu niemieckiemu. Zgodnie z Umowami Pożyczki, zobowiązanie Wnioskodawcy (tekst jedn.: pożyczkobiorcy) do zwrotu pożyczki oraz zapłaty związanych z nią odsetek ma zostać wykonane w siedzibie Pożyczkodawcy, tj. we Frankfurcie nad Menem, w Niemczech. Zarówno Pożyczkodawca, jak i Nowa Spółka, będą członkami tej samej niemieckiej grupy VATowskiej, co oznacza, że przeniesienie Wierzytelności nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w Niemczech (jako że, zgodnie z niemieckimi przepisami, nie jest opodatkowana dostawa towarów i świadczenie usług wewnątrz grupy VAT). Umowy Pożyczki, z których wynikają cedowane Wierzytelności stanowią, iż zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu pożyczki oraz zapłaty związanych z nią odsetek ma zostać wykonane w siedzibie pożyczkodawcy, tj. we Frankfurcie nad Menem, w Niemczech. We wniosku tym wskazano, iż podmiot, na który Wierzytelności zostaną scedowane (określony we wniosku, jako Nowa Spółka) będzie miał siedzibę poza granicami Polski. Mając na uwadze powyższe okoliczności, jak również powołane przez Spółkę we wniosku argumenty (w tym uchwałę Sądu Najwyższego z 14 lutego 2002 r.), Spółka stoi na stanowisku, iż prawa majątkowe będące przedmiotem umowy cesji (tekst jedn.: Wierzytelności) będą wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

A zatem przyjmując za Wnioskodawcą, że prawa majątkowe będące przedmiotem umowy cesji (tekst jedn.: Wierzytelności) będą wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należy stwierdzić, iż przeniesienie przez Pożyczkodawcę na rzecz Nowej Spółki Wierzytelności wynikających z Umów Pożyczki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.