IPPB2/436-429/14-2/LS - Skutki podatkowe zawarcia umowy o usługi zarządzania płynnością finansową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2014 r. (data wpływu 4 sierpnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

1.

Spółka S.A. (dalej: "Spółka" lub "Wnioskodawca") należy do międzynarodowej grupy kapitałowej L. (dalej: "Grupa L."), będącej europejskim liderem w branży dostaw materiałów biurowych na rzecz klientów biznesowych.

2.

Wnioskodawca przystąpił do grupowego systemu zarządzania płynnością finansową (dalej: "System Zarządzania Płynnością"), oferowanego w ramach Grupy L. Przystąpienie do ww, Systemu formalnie nastąpiło na podstawie umowy Group Treasury Management Agreement (dalej: "Umowa"), której stroną są zainteresowane podmioty z Grupy L., w tym Spółka (dalej; "Uczestnicy"). Szczególnego rodzaju Uczestnikiem, pełniącym funkcję jednostki centralnej Systemu Zarządzania Płynnością (tzw. lidera; dalej: "Lider"), jest francuski podmiot z Grupy L., tj. L. SAS (jedyny akcjonariusz Spółki), który w ramach swojej działalności gospodarczej wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek również czynności z zakresu działalności finansowej.

Spółka zaczęła aktywnie uczestniczyć w Systemie Zarządzania Płynnością w lipcu 2014 r. i planuje w tym zakresie długoterminową współpracę z Liderem oraz pozostałymi Uczestnikami.

Celem Systemu Zarządzania Płynnością jest polepszenie płynności finansowej Uczestników w prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego. Zasadniczym elementem Umowy jest wdrożenie procesu zarządzania środkami pieniężnymi posiadanymi przez Uczestników na rachunkach bankowych oraz zadłużeniem Uczestników, w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez Uczestników z posiadanych przez nich nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych instrumentów finansowych. Celem Umowy jest zatem takie wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach Uczestników oraz efektu skali, aby spółki z Grupy L., w tym Spółka, czerpały z tego maksymalne korzyści.

System Zarządzania Płynnością opiera się na rzeczywistych transferach środków pomiędzy Uczestnikami a Liderem (ang. zero-balancing).

3.

Usługa koordynacji i zarządzania płynnością finansową będzie świadczona przez Lidera przy współpracy z głównym bankiem francuskim (dalej: "Bank Główny FR") oraz z pomocniczym bankiem francuskim (dalej: "Bank Pomocniczy FR") na podstawie stosownych umów zawartych z tymi bankami przez Lidera. Na podstawie tych umów Bank Główny FR oraz Bank Pomocniczy FR będą odpowiedzialne za techniczną stronę Systemu Zarządzania Płynnością, tj. za prowadzenie rachunków Uczestników i dokonywanie operacji związanych z poszczególnymi rachunkami biorącymi udział w Systemie Zarządzania Płynnością zgodnie z treścią zawartych umów i stosownymi wytycznymi Lidera. Ww. banki są podmiotami zewnętrznymi, które nie są powiązane kapitałowo lub/i osobowo z pozostałymi Uczestnikami i Liderem.

4.

Z perspektywy Spółki, System Zarządzania Płynnością opiera się na następujących założeniach:

a. Spółka posiada w polskim oddziale Banku Pomocniczego FR (dalej: "Bank Pomocniczy PL") otwarte bieżące rachunki bankowe (dalej: "Rachunki Bieżące Spółki PL"), które są wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej.

b. Spółka posiada również w Banku Pomocniczym FR otwarty bieżący rachunek bankowy (dalej: "Rachunek Bieżący. Spółki FR"), który będzie wykorzystywany wyłącznie do rozliczeń w ramach Systemu Zarządzania Płynnością.

c. Lider, działający jako jednostka centralna w ramach Systemu Zarządzania Płynnością, posiada w Banku Pomocniczym FR bieżący rachunek bankowy (dalej: "Rachunek Bieżący Lidera FR"), który będzie wykorzystywany wyłącznie do rozliczeń w ramach Systemu Zarządzania Płynnością,

d. Ponadto, Lider posiada w Banku Głównym FR pomocniczy rachunek rozliczeniowy (dalej: "Pomocniczy Rachunek Rozliczeniowy Lidera FR"), który będzie wykorzystywany wyłącznie do rozliczeń w ramach Systemu Zarządzania Płynnością, oraz główny rachunek rozliczeniowy (dalej; "Główny Rachunek Rozliczeniowy Lidera FR"), za pośrednictwem którego są i będą realizowane operacje zarządzania płynnością finansową wszystkich Uczestników, w tym Spółki, tj. w szczególności dziennego konsolidowania sald na Rachunkach Bieżących Spółki do "zera" (lub do innego uzgodnionego limitu) oraz na rachunkach bieżących pozostałych Uczestników.

e. Wszelkie rozliczenia w ramach Systemu Zarządzania Płynnością będą odbywać się w polskich złotych (dalej: "PLN"), w oparciu o Rachunki Bieżące Spółki PL, Rachunek Bieżący Spółki FR, Rachunek Bieżący Lidera FR oraz Pomocniczy Rachunek Rozliczeniowy Lidera FR prowadzone w PLN. Główny Rachunek Rozliczeniowy Lidera FR jest prowadzony w walucie euro.

f. Transfery środków pomiędzy rachunkami bankowymi Spółki a rachunkami bankowymi Lidera będą dokonywane automatycznie, tj. bez zaangażowania Wnioskodawcy.

g. W związku z funkcjonowaniem Systemu Zarządzania Płynnością, w trakcie każdego dnia roboczego:

* na zakończenie danego dnia będzie dochodziło do konsolidacji sald na Rachunkach Bieżących Spółki przy użyciu Rachunków Bieżących i Rozliczeniowych Lidera. W pierwszej kolejności będą dokonywane transfery pomiędzy (i) Rachunkami Bieżącymi Spółki PL a Rachunkiem Bieżącym Spółki FR, następnie pomiędzy (ii) Rachunkiem Bieżącym Spółki FR a Rachunkiem Bieżącym Lidera FR, następnie pomiędzy (iii) Rachunkiem Bieżącym Lidera FR a Pomocniczym Rachunkiem Rozliczeniowym Lidera FR, zaś na końcu pomiędzy (iv) Pomocniczym Rachunkiem Rozliczeniowym Lidera FR a Głównym Rachunkiem Rozliczeniowym Lidera FR. Powyższe rozliczenia będą dokonywane w taki sposób, aby efektem dziennej konsolidacji sald był "zerowy" stan Rachunków Bieżących Spółki i rachunków bieżących Uczestników (lub inny stan uzgodniony przez Spółkę i / lub Uczestników z Liderem) na koniec każdego dnia;

* środki wynikające z dodatniego salda na Rachunkach Bieżących Spółki PL, Rachunku Bieżącym Spółki FR, Rachunku Bieżącym Lidera FR oraz Pomocniczym Rachunku Rozliczeniowym Lidera FR będą przenoszone na Główny Rachunek Rozliczeniowy Lidera FR, z kolei ujemne salda na w w, rachunkach będą pokrywane ze środków zgromadzonych na Głównym Rachunku Rozliczeniowym Lidera FR;

* w przypadku, kiedy kwota na Głównym Rachunku Rozliczeniowym Lidera FR nie będzie wystarczająca, finansowanie ujemnych sald będzie się odbywać ze środków pochodzących ze^ stosownej linii kredytowej przyznanej Liderowi przez Bank Główny FR za pośrednictwemTjfownego Rachunku Rozliczeniowego Lidera

h. Jeżeli za dany dzień na Rachunkach Bieżących Spółki wystąpi saldo dodatnie, Spółce będą przysługiwały odsetki. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na Rachunkach Bieżących Spółki wystąpi saldo ujemne, Liderowi będą należne od Spółki odsetki z tego tytułu.

i. Za naliczanie i rozliczanie odsetek opisanych w punkcie powyżej będzie odpowiedzialny wyłącznie Lider, Naliczanie to będzie odbywało się na bazie miesięcznych sald Spółki (zarówno dodatnich - odsetki kredytowe, jak i ujemnych ~ odsetki debetowe), ustalanych przez Lidera na podstawie przepływu środków na Głównym Rachunku Rozliczeniowym Lidera FR.

j. Następnego dnia roboczego po zakończeniu każdego roku Lider będzie dokonywać faktycznego rozliczenia odsetek za ten rok. Rozliczenie to będzie następować poprzez wykonanie następujących operacji:

* obliczenie różnicy (salda) pomiędzy odsetkami należnymi Spółce oraz odsetkami należnymi Liderowi,

* doliczenie/odliczenie wyliczonego wcześniej salda odsetek do salda końcowego w danym dniu roboczym na Rachunkach Bieżących Spółki (zobowiązania/należności głównej Spółki wobec Lidera) lub faktyczna wypłata należnych odsetek przez Spółkę i / lub Lidera.

k. System Zarządzania Płynnością nie przewiduje regularnych zwrotnych transferów nadwyżek środków Spółki zgromadzonych w ramach Systemu na Głównym Rachunku Rozliczeniowym Lidera FR, ani nadwyżek środków Lidera zgromadzonych w ramach Systemu na Rachunkach Bieżących Spółki. Zwrot tychże środków będzie następował na warunkach wynikających z Umowy, co do zasady na żądanie Lidera i / lub Uczestnika lub na koniec uzgodnionego okresu.

I. Za usługi świadczone w ramach analizowanej Umowy, Bank Główny FR oraz Bank Pomocniczy FR będą obciążały w całości Lidera.

m. W związku z rozliczeniami w ramach Systemu Zarządzania Płynnością, Wnioskodawca będzie ponosił koszty opłat administracyjnych na rzecz Banku Pomocniczego PL oraz Banku Pomocniczego FR w związku z prowadzeniem jego rachunków bankowych w tych bankach,

n. Za uczestnictwo w Systemie Zarządzania Płynnością, Wnioskodawca nie będzie ponosił dodatkowych opłat na rzecz Lidera. Wynagrodzeniem należnym od Spółki na rzecz Lidera w związku z uczestnictwem w ww. Systemie będą natomiast odsetki, płatne za udostępnienie Spółce środków pieniężnych przez Lidera.

5.

W ramach Systemu Zarządzania Płynnością Wnioskodawca nie będzie wykonywał żadnych czynności na rzecz pozostałych Uczestników oraz Lidera, oprócz przekazywania i otrzymywania środków finansowych.

6.

Lider przy wykorzystaniu rachunków bankowych wykorzystywanych w Systemie Zarządzania Płynnością będzie mógł, na wniosek Spółki, świadczyć na jej rzecz również inne dodatkowe usługi związane z zarządzaniem środkami pieniężnymi, przykładowo:

* usługi rozliczania transakcji finansowych pomiędzy Uczestnikami;

* usługi przeprowadzania transakcji w walutach obcych;

* usługi organizacji i monitorowania transakcji wewnątrzgrupowych;

* usługi organizacji i monitorowania płatności dokonywanych przez podmioty trzecie.

Wynagrodzenie za ww. usługi będzie ustalane przez Spółkę i Lidera w odrębnych umowach szczególnych.

7.

Wnioskodawca ma siedzibę w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanym w Polsce od całości swoich dochodów.

8.

L. nie jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Zarządzania Płynnością, w tym w szczególności w przypadku dokonywania transferów środków pieniężnych: (i) z Rachunku Bieżącego Spółki FR na Rachunek Bieżący Lidera FR oraz (ii) na Rachunek Bieżący Spółki FR z Rachunku Bieżącego Lidera FR, będzie na nim ciążył obowiązek rozliczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Zarządzania Płynnością, w tym w szczególności w przypadku dokonywania transferów środków pieniężnych: (i) z Rachunku Bieżącego Spółki FR na Rachunek Bieżący Lidera FR oraz (ii) na Rachunek Bieżący Spółki FR z Rachunku Bieżącego Lidera FR, nie będzie na nim ciążył obowiązek rozliczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

a.

Zgodnie z Ustawą o p.c.c., co do zasady, podatkowi podlegają czynności cywilnoprawne, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 Ustawy o p.c.c., tj.:

"Podatkowi podlegają:

Sposób skonstruowania ww. przepisu wskazuje, że zawarty w nim katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ww. ustawowym katalogu, to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nawet, jeśli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, jakie wywołują czynności wprost wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1-3 Ustawy o p.c.c.

Jednocześnie, zgodnie z powszechnie akceptowaną praktyką organów podatkowych, o prawidłowej kwalifikacji określonej czynności prawnej jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, decydują jej elementy przedmiotowo istotne (jej treść), a nie nazwa. Tym samym, dla oceny, czy w związku z dokonaniem określonej czynności cywilnoprawnej powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron pozwalające na jej kwalifikację pod względem prawnym.

Zauważyć należy, iż umowa o zarządzanie płynnością finansową jest umową nienazwaną, zawieraną w oparciu o zasadę swobody kontraktowej. Zarówno w przepisach polskiego prawa cywilnego, jak i pozostałych gałęzi prawa, brak jest przepisu, który definiowałby lub regulował tę instytucję.

b.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, iż przelewy środków pieniężnych w ramach Systemu Zarządzania Płynnością odbywają się na podstawie umowy nienazwanej oraz skoro przedmiotowa umowa nienazwana nie została zawarta przez ustawodawcę w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - to nie podlega ona temu podatkowi.

c.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Zarządzania Płynnością, w tym w szczególności w przypadku dokonywania transferów środków pieniężnych: (i) z Rachunku Bieżącego Spółki FR na Rachunek Bieżący Lidera FR oraz (ii) na Rachunek Bieżący Spółki FR z Rachunku Bieżącego Lidera FR, nie będzie na nim ciążył obowiązek rozliczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

d.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydanych przez Ministra Finansów, m.in,:

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 31 marca 2014 r. (sygn. IPTPB2/436-8/14-2/MR),

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 26 lutego 2014 r. (sygn. IPPB2/436-686/13-2/AF),

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 20 listopada 2013 r. (sygn. IPPB2/436-519/13-2/LS),

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 16 sierpnia 2013 r. (sygn. IPPB2/436-309/13-4/LS),

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 30 sierpnia 2012 r. (sygn. IPPB2/436-307/12-2/MZ).

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 13 listopada 2012 r. (sygn. IPPB2/436-464/12-4/AF).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.