IPPB2/436-424/09-4/MZ - Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku podjęcia przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej uchwały o przymusowym wykupie akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2009 r. (data wpływu 26 października 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 stycznia 2010 r. (data nadania 13 stycznia 2010 r. data wpływu 18 stycznia 2010 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-424/09-2/MZ z dnia 5 stycznia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu przymusowego wykupu akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu przymusowego wykupu akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy H. S.A. z siedzibą w W (dalej: "Spółka" zamierza przeprowadzić zgodnie z art. 418 ustawy z dnia 15 września 2001 r. - Kodeks spółek handlowych (dalej K.s.h.) podjęło w dniu 9 października 2009 r. uchwałę o przymusowym wykupie przez akcjonariusza posiadającego 96,65% akcji od akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego spółki wszystkich akcji znajdujących się w ich posiadaniu. Cena wykupu akcji zostanie ustalona przez biegłego rewidenta. Zarząd Spółki został upoważniony przez Walne Zgromadzenie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań mających na celu wykonanie uchwały.

Pismem z dnia 5 stycznia 2010 r. Nr IPPB2/436-424/09-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez przedstawienie dokumentu (odpowiednio wypis z KRS lub kopii urzędowo poświadczonego odpisu), z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla Pana Tomasza D oraz Pana Krzysztofa H.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 7 stycznia 2010 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy na podstawie art. 4 pkt 1 ustawy o PCC, w wyniku podjęcia uchwały o przymusowym wykupie akcji u Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż obowiązek podatkowy powstanie u akcjonariusza większościowego, jako nabywcy akcji...

Zdaniem Wnioskodawcy:

W wyniku podjęcia uchwały o przymusowym wykupie akcji u Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż obowiązek podatkowy powstanie u akcjonariusza większościowego, jako nabywcy akcji. Właściwym organem podatkowym do złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla nabywcy akcji.

Uzasadnienie

Zakładając, iż przymusowy wykup akcji stanowi szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PCC u Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż obowiązek podatkowy powstanie u akcjonariusza większościowego, jako nabywcy akcji.

Wskazują na to poniższe argumenty.

Zgodnie z art. 418 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała, o której mowa w § 1, powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadającemu każdemu z nabywców (art. 418 § 2 K.s.h.). Stosownie do przepisu art. 418 § 2a K.s.h. akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi, powinni w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Jeżeli akcjonariusz nie złożył dokumentu akcji w terminie, zarząd unieważnia ją w trybie art. 358, a nabywcy wydaje nowy dokument akcji pod tym samym numerem emisyjnym.

Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W przedmiotowym przypadku, poprzez ten specyficzny rodzaj umowy sprzedaży, akcjonariusz mniejszościowy jest zobowiązany do przeniesienia, za pośrednictwem zarządu, na rzecz akcjonariuszy pozostających w spółce własność akcji. Za słusznością tego rozumowania przemawia także treść art. 417 § 3 K.s.h., który stanowi, iż zarząd dokonuje wykupu na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce.

Jak wskazano powyżej stronami przedmiotowej czynności są akcjonariusze większościowi jako nabywcy i akcjonariusze mniejszościowi jako zbywcy. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o PCC obowiązek podatkowy ciąży na kupującym. Artykuł 5 ust. 1 tej ustawy stanowi, że obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku. W związku z tym podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych będzie kupujący, a więc obowiązek podatkowy będzie ciążył na nabywcy akcji.

Reasumując, obowiązek zapłaty podatku i obowiązek złożenia deklaracji PCC-3 będzie ciążył na akcjonariuszach większościowych jako nabywcach. Organem podatkowym właściwym do złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku będzie Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (akcjonariusz większościowy - nabywca akcji jest nierezydentem).

Z powyższego wynika, iż na Spółce nie będą ciążyły żadne obowiązki wynikające z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie Spółka informuje, iż zdaniem Spółki przymusowy wykup akcji, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z faktem, iż czynność ta nie jest umową sprzedaży. Spółka w dniu 19 października 2009 r. wystąpiła do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z wnioskiem o wydanie stosownej interpretacji indywidualnej.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 418¹ § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), nazywanej dalej k.s.h., akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący nie więcej niż 5% kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia sprawę podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy reprezentujących łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze większościowi). Stosownie do art. 418¹ § 4, jeżeli uchwała, o której mowa w § 1, nie zostanie podjęta na walnym zgromadzeniu, spółka jest obowiązana do nabycia akcji akcjonariuszy mniejszościowych, w terminie 3 miesięcy od dnia walnego zgromadzenia, w celu umorzenia. Akcjonariusze większościowi odpowiadają wobec spółki za spłacenie całej sumy odkupu proporcjonalnie do akcji posiadanych w dniu walnego zgromadzenia, o którym mowa w § 1. W świetle art. 418¹ § 6 k.s.h. Cena odkupu akcji jest równa wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy. Do dnia uiszczenia całej sumy odkupu akcjonariusze mniejszościowi zachowują wszystkie uprawnienia z akcji. Przepisy art. 417 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio. Wynika z tego, że nabycie akcji w ramach przymusowego odkupu następuje za pośrednictwem zarządu, który działa na rachunek akcjonariuszy odkupujących akcje. Akcje nabywa zatem sama spółka w imieniu własnym, ale na rachunek akcjonariuszy większościowych.

Do opisanego zdarzenia przyszłego ma zastosowanie norma prawa podatkowego zawarta w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), bowiem przymusowy odkup akcji stanowi szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega temu podatkowi. W myśl generalnej zasady ustanowionej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Uwzględniając powołane przepisy k.s.h. w rozpatrywanym przypadku obowiązek ten powstaje z chwilą odkupu akcji przez Zarząd, tzn. w momencie zapłaty ceny akcjonariuszom mniejszościowym.

Na podstawie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności art. 4 pkt 1, art. 5 ust. 1 oraz art. 10 ust. 1, a także § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 243, poz. 1577), Wnioskodawca jako kupujący jest podatnikiem odpowiedzialnym za zapłatę ww. podatku z tytułu wykupu jego akcji oraz zobowiązany jest do złożenia deklaracji PCC-3 we właściwym urzędzie skarbowym. Czynności złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczenia i wpłaty ww. podatku dokonuje się bez wezwania organu podatkowego, w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Reasumując stwierdza się, iż Wnioskodawca jest stroną czynności cywilnoprawnej, a tym samym u Wnioskodawcy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem to Wnioskodawca jako kupujący jest podatnikiem odpowiedzialnym za zapłatę ww. podatku z tytułu odkupu jego akcji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock