IPPB2/436-423/08-4/MZ - Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie subrogacji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2008 r. (data wpływu 12 listopada 2008 r.) oraz piśmie z dnia 12 stycznia 2009 r. (data wpływu 15 stycznia 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB2/436-421/08-2/MZ z dnia 7 stycznia 2009 r. (data nadania 7 stycznia 2009 r., data doręczenia 9 stycznia .2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie subrogacji - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie subrogacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

R... Sp. z o.o. (dalej: Spółka) otrzyma pożyczki od podmiotów powiązanych, tj. spółki matki - B (jedynego udziałowca Spółki) i spółek sióstr (w których spółka matka posiada nie mniej niż 25% udziałów) o łącznej wysokości przekraczającej trzykrotność kapitału zakładowego. Strony biorą pod uwagę możliwość, iż trzeci podmiot (niepowiązany z ww. spółkami) będzie na zasadach subrogacji spłacał spółkę matkę B. W tym przypadku podmiot trzeci nabędzie spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty za zgodą Spółki (dłużnika).

Pismem z dnia 7 stycznia 2009 r. Nr IPPB2/436-423/08-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie załączając oryginał aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, z którego wynika Pani H... do reprezentowania firmy R... Sp. z o.o. jako prokurenta, w tym do udzielenia pełnomocnictwa Panu J...

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy subrogacja, uregulowana w art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, nie będzie rodzić obowiązku w podatku PCC zarówno w relacji: pierwotny wierzyciel (R) - spłacający wierzyciela (podmiot trzeci), jak również w relacji: spłacający wierzyciela (podmiot trzeci) - Spółka (dłużnik)...

Zdaniem wnioskodawcy.

W świetle art. 518 Kodeksu Cywilnego, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika pod rygorem nieważności na piśmie (tzw. subrogacja). Zgodnie z tym artykułem wstąpienie w prawa wierzyciela jest subrogacją ustawową, tj. zaistnienie przesłanek wskazanych w ww. przepisie, doprowadza z mocy prawa do spłaty wierzyciela głównego do wysokości dokonanej zapłaty.

Należy zaznaczyć, iż subrogacja nie jest przedmiotem opodatkowania podatkiem PCC, nie mieści się bowiem w zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych PCC wskazanych w art. 1 uPCC.

Wobec powyższego, w ocenie podatnika, subrogacja nie będzie rodzić obowiązku w podatku PCC zarówno w relacji: pierwotny wierzyciel (R...) - Spłacający wierzyciela (podmiot trzeci), jak również w relacji: spłacający wierzyciela (podmiot trzeci) - Spółka (dłużnik). Pomimo faktu, iż efekt subrogacji jest podobny do cesji wierzytelności, jest to na gruncie Kodeksu cywilnego odrębna instytucja, czego konsekwencją jest brak opodatkowania podatkiem PCC całej instytucji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie umowy wymienione w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie.

W myśl art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.

W artykule 518 Kodeksu cywilnego ustawodawca wprowadził swoisty rodzaj wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela, czyli zamiany jednego długu na inny, mniej uciążliwy dla osoby zobowiązanej do świadczenia. Konwersja ta stanowi alternatywę w stosunku do cesji wierzytelności uregulowanej w art. 509-516 Kodeksu cywilnego.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca otrzyma pożyczki od podmiotów powiązanych, tj. spółki matki i spółek sióstr. Strony biorą pod uwagę możliwość, iż trzeci podmiot (niepowiązany z ww. spółkami) będzie na zasadach subrogacji spłacał spółkę matkę. W tym przypadku podmiot trzeci nabędzie spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty za zgodą Spółki (dłużnika).

Reasumując stwierdza się, iż umowy nienazwane, których nie można zakwalifikować do którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli subrogacja nie nosi znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, wówczas czynność taka nie będzie opodatkowana powyższym podatkiem. Natomiast, jeżeli subrogacja będzie posiadała znamiona jednej z umów wymienionych w art. 1 ustawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.