IPPB2/436-399/09-2/MZ - Opodatkowanie PCC cesji wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2009 r. (data wpływu 14 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cesji wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 14 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka I (dalej: I lub Spółka) zamierza podpisać umowę przelewu wierzytelności z podmiotem nabywającym od I sprzęt IT (cedentem). Zgodnie z umową, cedent przeniesie na I wierzytelność, która będzie przysługiwała cedentowi z tytułu umowy kupna-sprzedaży zawartej pomiędzy nim a odbiorcą (podmiotem trzecim).

Postanowienia umowy przewidują, że:

* wierzytelność jaka powstanie pomiędzy cedentem a odbiorcą zostanie automatycznie przeniesiona na I w momencie jej powstania,

* cedent zobowiązany zostanie do wskazania na fakturze dla odbiorcy określonego konta bankowego, na które powinna zostać dokonana płatność,

* cedent zobowiązany będzie do przesłania I podpisanej przez odbiorcę kopii faktury,

* w przypadku niewywiązania się cedenta w terminie z obowiązku zapłaty należnego I wynagrodzenia z tytułu dostawy sprzętu, I powiadomi odbiorcę na jaki rachunek powinien przelać wierzytelność będącą przedmiotem cesji,

* w przypadku zapłaty przez odbiorcę kwot należnych I z tytułu umowy cesji, kwoty te zostaną zaliczone na poczet zobowiązania cedenta względem I,

* zobowiązanie cedenta do zapłaty wierzytelności zabezpieczonych przelewem na rzecz I wygaśnie z dniem uzyskania przez I zaspokojenia swojej wierzytelności, a dokonany przelew wierzytelności nie będzie stanowił zwolnienia cedenta z zobowiązania względem I,

* zaspokojenie wierzytelności I nastąpi w momencie uznania przez bank na rachunku bankowym I wpływu z tytułu zapłaty należnych I kwot wynikających z zawartej z cedentem umowy kupna-sprzedaży.

Umowa nie przewiduje żadnej odpłatności z tytułu dokonania przelewu wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy cesja wierzytelności, dokonana w celu zabezpieczenia innej wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy

Cesja wierzytelności dokonana w celu zabezpieczenia innej wierzytelności nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 i nast. Kodeksu cywilnego. Zgodnie z regulacją, przelew wierzytelności może zostać dokonany w postaci umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności (art. 510 Kodeksu cywilnego).

Umowa przelewu wierzytelności (cesji) nie została samoistnie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Biorąc pod uwagę, że ustawa o p.c.c. określa zamknięty katalog czynności prawnych, które podlegają opodatkowaniu oraz różnorodność czynności prawnych, które skutkować mogą przelewem wierzytelności, należy stwierdzić, że nie każda cesja (przelew) wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jedynie w przypadku, gdy cesja wierzytelności zostanie dokonana w postaci umowy wskazanej w art. 1 ustawy o p.c.c. (sprzedaż lub zamiana), podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Planowana przez I cesja wierzytelności w celu zabezpieczenia innej wierzytelności nie ma postaci sprzedaży bądź zamiany wierzytelności (odpowiednio art. 535 i nast. oraz 603 i nast. Kodeksu cywilnego). W konsekwencji, zdaniem Spółki, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) otrzymał nowe brzmienie: podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

A zatem zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję cesji (przelewu) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży, w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od tego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

W związku z tym, nawet jeżeli umowa cesji wierzytelności przybrała postać jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ale jednocześnie opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1%.

Z treści cytowanego przepisu wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zamierza podpisać umowę przelewu wierzytelności z podmiotem nabywającym od I sprzęt IT (cedentem). Zgodnie z umową, cedent przeniesie na I wierzytelność, która będzie przysługiwała cedentowi z tytułu umowy kupna-sprzedaży zawartej pomiędzy nim a odbiorcą (podmiotem trzecim). Celem umowy przelewu wierzytelności jest zabezpieczenie płatności wierzytelności I jaka powstanie w stosunku do cedenta. Umowa nie przewiduje żadnej odpłatności z tytułu dokonania przelewu wierzytelności.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli umowa wskazana we wniosku jest umową cesji i nie nosi cech żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako, że umowa cesji nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Natomiast jeżeli umowa ta przybrała postać np. umowy sprzedaży nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy przelewu wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w przypadku, gdy zawarta umowa przybrała postać umowy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych np. umowy sprzedaży, w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa umowa podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.