IPPB2/436-38/12-6/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2012 r. (data wpływu 6 lutego 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 kwietnia 2012 r. (data wpływu 19 kwietnia 2012 r.) na wezwanie z dnia 5 kwietnia 2012 r. Nr IPPB2/436-38/12-2/AF oraz pismem z dnia 30 kwietnia 2012 r. (data wpływu 4 maja 2012 r.) na wezwanie z dnia 20 kwietnia 2012 r. Nr IPPB2/436-38/12-4/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie działu spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z bratem orzeczeniem Sądu Rejonowego w dn. 9 kwietnia 2010 r. nabyli prawa do spadku po ojcu w równych częściach po 1/2 spadku. Dnia 20 października 2011 r. Sąd Rejonowy po rozpoznaniu w dn. 18 października 2011 r. na rozprawie sprawy o dział spadku po ojcu z wniosku brata Wnioskodawczyni i z udziałem Wnioskodawczyni postanowił ustalić, że w skład spadku po ojcu Wnioskodawczyni wchodzi prawo dzierżawy od Spółdzielni terenu z przeznaczeniem pod boks garażowy o wartości 20.000pln oraz kwota 18.740,37 pln. Jednocześnie Sąd postanowił dokonać działu spadku po ojcu Wnioskodawczyni w taki sposób, że prawo dzierżawy terenu o wartości 20.000 pln przyznał Wnioskodawczyni, a kwotę 18.740,37 pln bratu Wnioskodawczyni. Tym samym postanowieniem Sąd zasądził dopłatę w wysokości 38.740,37 pln wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od daty uprawomocnienia postanowienia do dnia zapłaty na rzecz brata Wnioskodawczyni. Postanowienie uprawomocniło się 7 grudnia 2011 r. Kserokopia prawomocnego odpisu postanowienia została dołączona do wniosku ORN-IN złożonego 30 stycznia 2012 r.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, a termin złożenia zeznania p.c.c.-3 mija 14 dni od uprawomocnienia się, w związku z powyższym w dniu 21 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie podatkowe p.c.c.-3 w Urzędzie Skarbowym. W związku z uzyskaniem odmiennych interpretacji z Urzędów Skarbowych (US), jak również z Krajowej lnfolinii Podatkowej (KIP) - Wnioskodawczyni złożyła wniosek o indywidualną interpretację pod kątem przepisów prawa podatkowego, gdyż sprawa jest skomplikowana i wymaga indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, co zostało doradzone jako jedyne słuszne postępowanie wyjaśniające przez US i KIP.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w wyniku działu spadku wartość praw majątkowych, którą nabyła, jej zdaniem nie przekraczała wartości udziału w spadku ze względu na dokonaną dopłatę.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego dokonanego powyżej (tj. pkt 1) przy dziale spadku Wnioskodawczyni otrzymała prawo dzierżawy terenu o wartości 20.000 pln a brat Wnioskodawczyni otrzymał kwotę 18.740,37 p1n. Sąd zasądził od Wnioskodawczyni dopłatę na rzecz brata w kwocie 38740,37p1n.

Wartość całego spadku to:

20.000 pln (prawo dzierżawy terenu) + 18.740,37 (kwota) co daje łącznie 38.740,37 pln. Zgodnie z nabyciem praw do spadku Wnioskodawczyni i jej brat dziedziczą po 1/2 spadku:

38.740,37 pln /2 = 19.370,18 pln

Dopłata Wnioskodawczyni na rzecz brata:

38.740,37 pln - czyli 100% spadku.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2012 r. Nr IPPB2/436-38/12-2/AF (data doręczenia 12 kwietnia 2012 r.) wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* Dokładne opisanie stanu faktycznego mającego być przedmiotem interpretacji indywidualnej. Należy wskazać, iż dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach wydawanej interpretacji.

* Wskazanie, czy w wyniku działu spadku wartość rzeczy lub praw majątkowych, którą Pani nabyła przekraczała wartość udziału we współwłasności lub spadku,

* Ponowne sprecyzowanie pytania / pytań zadanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego, które winno być powiązane z przedstawionym zdarzeniem przyszłym i zadanym pytaniem.

Następnie pismem z dnia 20 kwietnia 2012 r. (data doręczenia 27 kwietnia 2012 r.) wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez ponowne przesłanie uzupełnienia, opatrzonego własnoręcznym podpisem Wnioskodawcy w oryginale.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie mając dostatecznej wiedzy na temat przepisów podatkowych, skłaniam się ku opinii, iż nie powinnam płacić podatku od czynności cywilnoprawnych od dokonanego sądownie działu spadku.

Zgodnie ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku w części dotyczącej spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku. Zgodnie z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna ona płacić podatku od czynności cywilnoprawnych od działu spadku, mimo, że dokonała dopłaty na rzecz drugiego spadkobiercy, który tym samym otrzymał 100% spadku po K. P.

Na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy dziale spadku ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku, zaś podstawę opodatkowania tej ustawy przy dziale spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału w spadku. A w tym przypadku pomimo zasądzenia na rzecz Wnioskodawczyni prawa do dzierżawy terenu o wysokości wyższej niż 1/2 spadku po K. P. to również zasądzono na Wnioskodawczyni dopłatę w wysokości 100% spadku na rzecz drugiego spadkobiercy.

Jak wiadomo dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku, a udziałem w spadku.

Wnioskodawczyni podkreśla, że interpretacja, której oczekuje od Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie ma dotyczyć tylko i wyłącznie zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego, a w żadnym wypadku nie oczekuje interpretacji przepisów prawa procesowego. Wnioskodawczyni nie chodzi o zasadność zapłaty (poboru) podatku a jedynie czy w przypadku opisanego w pkt 1 stanu faktycznego powinien być zapłacony podatek, w jakiej wysokości oraz kto go powinien uiścić. Ponownie Wnioskodawczyni podkreśla, że jest uczciwym człowiekiem i stara się z należytą starannością regulować wszelkie zobowiązania podatkowe. Niestety nie jest osobą, która zajmuje się podatkami od strony artykułów prawnych i nie jest ekspertem w tej dziedzinie, a pytając - zdaniem Wnioskodawczyni osoby, najbardziej kompetentne w tym temacie - pracowników Urzędów Skarbowych oraz Krajowej Infolinii Podatkowej, otrzymuje ona każdorazowo inną interpretację, pomimo że sprawa jest ta sama. To również te osoby skierowały Wnioskodawczynię do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, jako osoby która zgodnie z Ordynacją podatkową wydaje w imieniu właściwego ministra do spraw finansów publicznych, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego tzn. interpretację indywidualną na pisemny wniosek zainteresowanego czyli moim. Wnioskodawczyni starała się uzupełnić wniosek z zachowaniem należytej staranności, jak również zgodnie z wymaganiami wezwania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej lub, stosownie do pkt 3 z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 stawki podatku od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny wynoszą:

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z bratem orzeczeniem Sądu Rejonowego w dn. 9 kwietnia 2010 r. nabyli prawa do spadku po ojcu w równych częściach po 1/2 spadku. Dnia 20 października 2011 r. Sąd Rejonowy po rozpoznaniu w dn. 18 października 2011 r. na rozprawie sprawy o dział spadku po ojcu z wniosku brata Wnioskodawczyni i z udziałem Wnioskodawczyni postanowił ustalić, że w skład spadku po ojcu Wnioskodawczyni wchodzi prawo dzierżawy od Spółdzielni terenu z przeznaczeniem pod boks garażowy o wartości 20.000 pln oraz kwota 18.740,37 p1n. Jednocześnie Sąd postanowił dokonać działu spadku po ojcu Wnioskodawczyni w taki sposób, że prawo dzierżawy terenu o wartości 20.000 pln przyznał Wnioskodawczyni, a kwotę 18.740,37 pln bratu Wnioskodawczyni. Tym samym postanowieniem Sąd zasądził dopłatę w wysokości 38.740,37 pln wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od daty uprawomocnienia postanowienia do dnia zapłaty na rzecz brata Wnioskodawczyni. Postanowienie uprawomocniło się 7 grudnia 2011 r.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż orzeczenie Sądu zasądzające od Wnioskodawczyni dopłatę ma moc powagi rzeczy osądzonej i wywołuje skutki w sferze stosunków cywilnoprawnych. Tutejszy Organ podatkowy zobowiązany jest do oceny prawnopodatkowej istniejącego stanu faktycznego nie zaś jego kreowania. Zatem należy stwierdzić, iż dokonany dział spadku, przewidujący obowiązek dopłaty na rzecz drugiego ze spadkobierców, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Końcowo wyjaśnić należy, iż wydając interpretacje w trybie ww. przepisu tut. Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.