IPPB2/436-325/10-2/AF - Zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych sprzedaży akcji dokonanej za pośrednictwem firmy inwestycyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2010 r. (data wpływu 9 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy nabycia akcji przez Spółkę, dokonane za pośrednictwem firmy inwestycyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 9 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy nabycia akcji przez Spółkę, dokonane za pośrednictwem firmy inwestycyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

A. Przedmiot transakcji

Spółki J. S.A. ("J.") oraz S. S.A. ("S.") (łącznie zwani jako "Sprzedający") są właścicielami akcji w kapitale zakładowym spółki P. S.A. ("P."). J. posiada odpowiednio 7.500.012 akcji a S. 7.503.168 akcji (dalej łącznie zwane jako "Akcje").

B. Sprzedaż Akcji - umowa pośrednictwa zawarta pomiędzy Sprzedającym a firmą inwestycyjną.

Na początku 2008 r. J., jak i S. podjęły decyzję o sprzedaży Akcji. W tym celu, w dniu 18 lutego 2008 r., zawarły umowę z firmą inwestycyjną U. S.A. ("Broker"). Zadaniem Brokera, na podstawie przedmiotowej umowy, było doradztwo finansowe polegające na znalezieniu nabywcy zainteresowanego zakupem Akcji. Stosunek umowny łączący Brokera z J. i S. był kilkakrotnie przedłużany, tj. w dniu 6 kwietnia 2009 r. oraz 21 kwietnia 2010 r., zarówno poprzez aneksowanie wskazanej wyżej umowy, jak również poprzez zawieranie nowych umów, których przedmiot obejmował również doradztwo finansowe polegające na znalezieniu nabywcy zainteresowanego zakupem Akcji. W umowach tych zawarto, m.in. zapis, że broker po zakończeniu realizacji przedmiotowych umów, tj. po znalezieniu nabywcy Akcji, wyraża gotowość świadczenia usług pośrednictwa przy sprzedaży akcji w oparciu o nową umowę, która miałaby być zawarta pomiędzy Brokerem a J. i S. Wykonując ww. umowy Broker przedstawił kilku potencjalnych nabywców zainteresowanych zakupem Akcji. Ostatecznie, J. i S. wybrały jako nabywcę Akcji zakład reasekuracji, mający ugruntowaną pozycję na rynku niemieckim, tj. G. ("Spółka" lub "Kupujący"). Następnie Broker uczestniczył w imieniu Sprzedających w negocjacjach transakcyjnych z wybranym Kupującym.

Po wyborze Spółki i wynegocjowaniu znaczącej treści umowy sprzedaży Akcji, J. i S. zawarły w dniu 27 lipca 2010 r. z Brokerem kolejną umowę ("Umowa"). Tym razem zadaniem Brokera było między innymi zapewnienie prawidłowego przebiegu transakcji zbycia Akcji na rzecz Spółki. W celu realizacji przedmiotu Umowy, Broker zobowiązał się między innymi, do pośredniczenia w sprzedaży Akcji poprzez działanie w imieniu i na rzecz J. i S. przy zawarciu umowy zbycia Akcji. W ramach umowy Broker zobowiązał się również do realizacji innych czynności zmierzających do prawidłowej realizacji ww. umowy.

Broker, poza faktycznym zawarciem umowy sprzedaży Akcji w imieniu i na rzecz Sprzedających, zobowiązany jest w szczególności do:

C. Kupno Akcji - umowa pośrednictwa zawarta pomiędzy Spółką a firmą inwestycyjną.

Po wyborze Spółki przez Sprzedających na nabywcę oraz po uzgodnieniu znaczącej treści umowy sprzedaży Akcji, Spółka postanowiła również skorzystać z usług Brokera, dla zapewnienia prawidłowego przebiegu transakcji nabycia Akcji. W tym celu Spółka zawarła w dniu 27 lipca 2010 r. umowę, której przedmiotem, poza faktycznym zawarciem umowy sprzedaży Akcji w imieniu i rzecz Spółki ze Sprzedającymi jest w szczególności:

D. Zawarcie umowy zbycia/nabycia Akcji

W dniu 27 lipca 2010 r. Sprzedający, w imieniu których działał Broker, zawarli ze Spółką warunkową umowę sprzedaży Akcji. Umowa sprzedaży Akcji została zawarta pod warunkami zawieszającymi, których spełnienie doprowadzi do przeniesienia własności akcji na Spółkę. Maksymalny termin, do którego warunki powinny być zrealizowane, określono na 30 czerwca 2011 r.. Strony ustaliły w szczególności następujące warunki zawieszające:

Po spełnieniu się umownych warunków zawieszających dojdzie do zamknięcia transakcji, tj. wydania Akcji Spółce za zapłatą ceny określonej w umowie sprzedaży Akcji. Zamknięcie transakcji odbędzie się za pośrednictwem Brokera, który będzie działał także w tym zakresie w imieniu oraz na rzecz zarówno Sprzedających jak i Kupującego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisana we wniosku sprzedaż akcji na podstawie umowy sprzedaży akcji z dnia 27 lipca 2010 r. (zawartej w ramach transakcji zbycia 7.500.012 akcji w kapitale zakładowym spółki P. S.A. należących do J. oraz 7.503.168 akcji w kapitale zakładowym spółki P. S.A. należących do S. na rzecz spółki G. będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Spółki, sprzedaż Akcji na podstawie umowy sprzedaży akcji z dnia 27 lipca 2010 r. (w ramach przedmiotowej transakcji zbycia akcji opisanej w przedstawionym stanie faktycznym) będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ("ustawa o p.c.c.").

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych (w tym akcji). Na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy o p.c.c., obowiązek podatkowy oraz obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych ("p.c.c.") z tytułu sprzedaży akcji ciąży na kupującym.

Jednak, w przypadku spełnienia określonych warunków wskazanych w przepisach ustawy o p.c.c. transakcja sprzedaży akcji (nabycia akcji) zwolniona jest z opodatkowania p.c.c. Mianowicie, zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy o p.c.c. zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

We wskazanym przez Spółkę stanie faktycznym zastosowanie znajdzie art. 9 ust. 9 lit. b) ustawy o p.c.c., zgodnie z którym zwalnia się od podatku p.c.c. sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych.

W konsekwencji, aby stwierdzić czy rozważana transakcja nabycia akcji przez Spółkę będzie mogła korzystać ze zwolnienia z p.c.c. należy ustalić, czy:

Ad. a)

Pierwsza z wyżej wymienionych przesłanek jest niewątpliwie spełniona tj. zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, Akcje w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, są prawami majątkowymi będącymi instrumentami finansowymi.

Ad. b)

Kolejną przesłanką warunkującą zwolnienie transakcji z przedmiotowego podatku jest wymóg, aby transakcja była przeprowadzona za pośrednictwem firmy inwestycyjnej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej, w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie z przedmiotową ustawą przez firmę inwestycyjną, rozumie się dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

W rozpatrywanym przypadku, Broker jest podmiotem posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej wydane przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd, a organem nadzoru nad Brokerem jest obecnie Komisja Nadzoru Finansowego. Broker jest Członkiem Izby Domów Maklerskich oraz podlega zasadom Kodeksu Dobrej Praktyki Domów Maklerskich, stanowiącym zbiór norm etycznych obowiązujących Członków Izby Domów Maklerskich. Broker świadczy kompleksowe usługi w zakresie rynku kapitałowego, adresowane - co do zasady - do polskich i zagranicznych klientów instytucjonalnych.

W konsekwencji, nie ulega wątpliwości, że Broker powinien być zaklasyfikowany jako firma inwestycyjna dla potrzeb ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, do której odnosi się art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o p.c.c.

Ad. c)

Przepisy ustawy o p.c.c. nie definiują pojęcia "sprzedaży za pośrednictwem" firmy inwestycyjnej. W konsekwencji, zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami przepisów prawa podatkowego, w celu interpretacji tego terminu należy odnieść się do jego potocznego rozumienia opartego na definicji zawartej w słowniku języka polskiego.

Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka PWN (wyd. PWN 1998), przez "pośrednictwo" należy rozumieć:

Zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę zakres czynności wykonywanych przez Brokera, wykonywanych zarówno na rzecz Spółki jak również Sprzedających, tj. w szczególności zawarcie umowy sprzedaży Akcji w imieniu Spółki (jako nabywcy) oraz w imieniu Sprzedających (jako zbywcy), a także wykonywanie innych czynności związanych z realizacją transakcji na każdym jej etapie, od znalezienia inwestora, przez pośrednictwo w zawarciu i rozliczeniu transakcji, po pośrednictwo w zakresie realizacji warunków zawieszających niezbędnych do przejścia własności Akcji, Broker powinien być uznany za podmiot występujący w roli łącznika między Spółką a Sprzedającym Akcje, działającym w celu zawarcia umowy sprzedaży Akcji na wspólnie ustalonych warunkach.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że działalność Brokera w przedmiotowej sprawie polegać będzie na pośrednictwie w zawarciu umowy sprzedaży Akcji, która to czynność zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy o p.c.c. będzie zwolniona z opodatkowania p.c.c.

Powyższe stanowisko Spółki potwierdza również praktyka orzecznictwa organów podatkowych. Między innymi w indywidualnej interpretacji wydanej w dniu 29 grudnia 2009 r. (IPPB2/436-388/09-2/AF), Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, iż: "<...> aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w art. 9 pkt 9b) ustawy o p.c.c., sprzedaż musi być dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność maklerską. Tym samym pośrednictwo ww. instytucji dotyczyć musi sprzedaży a nie innej czynności dokonywanej w związku ze sprzedażą. Zatem dla rozwiązania przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, jak należy rozumieć wyrażenie "sprzedaż za pośrednictwem". W związku z powyższym niezbędne jest określenie czym jest sprzedaż, o której mowa w analizowanym przepisie. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę - art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny. Wprawdzie w powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach, przedmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu Cywilnego), jednakże zgodnie z art. 555 Kodeksu Cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw.

Ustawa Kodeks Cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych. W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stronę do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów)".

Podobnie występowanie przez Dom Maklerski w imieniu sprzedającego lub nabywcy uznane zostało za pośrednictwo w sprzedaży instrumentów finansowych w stanowisku zaprezentowane przez Urząd Skarbowy Warszawa-Ursynów w interpretacji podatkowej z 24 maja 2007 r. sygn. 1438/RM/436-8/07/73/p.c.c./EB oraz Ministra Finansów - Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 26 lutego 2008, sygn. ILPB2/415-347/07-2/MK. Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 26 lutego 2008 r., sygn. ILPB2/415-347/07-2/MK uznał, że za pośrednictwo należy uznać wykonywanie przez Dom Maklerski zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie. W ostatnio wydanej interpretacji, z dnia 25 czerwca 2010 r. (IBPBII/1/436-85/10/MZ), Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wyjaśnił pojęcie "pośrednictwa przy sprzedaży" wskazując, iż: "Pośrednictwo przy zawieraniu umów sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez dom maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie".

Powyższe przykłady wskazują, że do przyjęcia, że czynność została dokonana za pośrednictwem, wystarczy zawarcie umowy sprzedaży poprzez dom maklerski działający w imieniu jednej ze stron transakcji.

W rezultacie, ponieważ w związku z sprzedażą Akcji w przedmiotowej sprawie Broker dokonał przede wszystkim zawarcia umowy sprzedaży Akcji w imieniu i na rzecz Spółki (jako nabywcy) oraz w imieniu i na rzecz Sprzedających, ale także będzie wykonywał/wykonał inne czynności bezpośrednio związane z zawarciem i wykonaniem tej umowy, zdaniem Spółki, czynności wykonywane przez Brokera spełnią warunki niezbędne dla uznania ich za pośrednictwo przy sprzedaży Akcji.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki sprzedaż Akcji w przedstawionej transakcji powinna zostać uznana za sprzedaż Akcji na rzecz Spółki dokonywaną za pośrednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu ustawy o p.c.c. W rezultacie, czynność ta jest zwolniona od opodatkowania p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9b) ustawy o p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Należy wskazać, iż stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe, mimo iż Wnioskodawca w cytowanej interpretacji oraz w podsumowaniu wskazał art. 9 pkt 9b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co Organ uznał za oczywistą pomyłkę, bowiem z treści wniosku, jak również ze stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego wynika, że intencją Wnioskodawcy było powołanie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co nie ma wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych orzeczeń w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.