IPPB2/436-276/12-3/AF - Określenie skutków podatkowych wniesienia udziałów spółek z ograniczona odpowiedzialnością bądź akcji SKA do Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2012 r. (data wpływu 18 czerwca 2012 r.) uzupełniony pismem z dnia 29 czerwca 2012 r. (data wpływu 3 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów spółek z ograniczona odpowiedzialnością bądź akcji SKA do Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych w zamian za certyfikaty inwestycyjne - jest prawidłowe.

W dniu 18 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów spółek z ograniczona odpowiedzialnością bądź akcji SKA do Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych w zamian za certyfikaty inwestycyjne.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. w organizacji (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) została utworzona przez U. Sp. z o.o. (dalej: Udziałowiec), prowadzącą działalność deweloperską i należącą do Grupy Kapitałowej U. Udziałowiec posiada 99% udziałów Spółki. W ramach swojej działalności Udziałowiec m.in. posiada również 100% udziałów w innych spółkach kapitałowych (spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością) realizujących inwestycje developerskie (dalej: Spółki Operacyjne). Udziały w Spółkach Operacyjnych Udziałowiec uzyskał w ramach wymiany udziałów z U. S.A. - U. S.A. wniosła do Udziałowca 100% praw głosów w Spółkach Operacyjnych w zamian za udziały Udziałowca. Obecnie Udziałowiec zamierza dokonać restrukturyzacji swojej działalności w zakresie posiadanych udziałów Spółek Operacyjnych.

Jednym z rozważanych wariantów jest wykorzystanie w tej działalności konstrukcji Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych (dalej: FIZ) prowadzonego przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (dalej: TFI). Na obecnym etapie nie jest jeszcze znany ostateczny przebieg tej restrukturyzacji i rozpatrywanych jest kilka możliwych scenariuszy jej przeprowadzenia.

W ramach jednego z rozpatrywanych scenariuszy Spółka nabędzie od Udziałowca udziały w Spółkach Operacyjnych w ramach wymiany udziałów z art. 12 ust. 4d ustawy o p.d.o.p. Nominalna wartość udziałów wydanych przez Spółkę w procedurze wymiany udziałów Udziałowcowi w zamian za udziały w Spółkach Operacyjnych będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów Spółek Operacyjnych na dzień wymiany. Na tym etapie nie są przewidywane jakiekolwiek dodatkowe wpłaty w gotówce przez SPV na rzecz Udziałowca z tytułu nabycia udziałów Spółek Operacyjnych. Udziały w Spółkach Operacyjnych następnie mogą zostać wniesione przez Spółkę do FIZ w zamian za certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez FIZ. Wartość wydanych certyfikatów będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów wnoszonych do FIZ.

W międzyczasie może trwać procedura przekształcenia Spółek Operacyjnych w spółki komandytowo-akcyjne (dalej: SKA), w takim wypadku Spółka uzyska status akcjonariusza SKA. Procedura przekształcenia Spółek Operacyjnych w SKA zostanie zakończona po dokonaniu wymiany udziałów, tj. przedmiotem wymiany zawsze będą udziały w Spółkach Operacyjnych działających w formie sp. z o.o. Do FIZ wnoszone będą bądź udziały w Spółkach Operacyjnych - wtedy ich przekształcenie w SKA nastąpi już pod FIZ, bądź akcje SKA jeśli przekształcenie tych spółek w SKA nastąpiłoby pod Spółką.

Jednocześnie, Spółka przewiduje, że w przyszłości będzie realizować wypłaty z FIZ w ramach przewidzianych w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546; dalej: ustawa o FI), tj. w formie wypłaty dochodów bądź wypłaty przychodów ze zbycia lokat. Spółka rozważa również wypłaty z FIZ w formie wynagrodzenia za umorzenie całości lub części posiadanych certyfikatów inwestycyjnych; możliwa jest również likwidacja FIZ i wypłata majątku polikwidacyjnego do Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o p.c.c.).

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty. W rezultacie dokonanie czynności niewymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustawodawca dodatkowo wzmocnił zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji, o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

W konsekwencji, aby uznać, że transakcja objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały / akcje wniesione do FIZ podlega p.c.c., należałoby ją zakwalifikować jako jedną z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. - w szczególności jako umowę sprzedaży bądź zamiany, które potencjalnie są najbardziej zbliżone do omawianej transakcji.

W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Z kolei przez umowę zamiany rozumie się taką umowę, na mocy której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy (art. 603 k.c.).

Jednocześnie, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o FI, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Objęcie certyfikatów inwestycyjnych co do zasady następuje w wyniku dokonania wpłat do funduszu w formie pieniężnej (art. 7 ust. 1 ustawy o FI). Zgodnie z art. 7 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 3 ustawy o FI, jako wpłaty na objęcie certyfikatów inwestycyjnych do funduszu mogą być jednak również wniesione papiery wartościowe (np. akcje w spółkach SKA lub udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością). Stosownie do zapisu art. 128 ust. 1 ustawy o FI statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne m.in. papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wnioskodawca, zamierza wnieść do FIZ udziały / akcje Spółek Operacyjnych. W zamian Wnioskodawca otrzyma certyfikaty inwestycyjne stanowiące emitowane przez Fundusz papiery wartościowe na okaziciela, będące niezdematerializowanymi certyfikatami inwestycyjnymi reprezentującymi określone statutem prawa majątkowe, w szczególności prawo do udziału w aktywach FIZ i prawa związane z FIZ.

W tym kontekście, z cywilnoprawnego punktu widzenia dokonanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne w formie niepieniężnej nie może być postrzegane jako sprzedaż papierów wartościowych lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, czy też jako ich zamiana na certyfikaty inwestycyjne. Opisana w stanie faktycznym transakcja nie została zatem odrębnie wymieniona wprost w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c. Trudno taką transakcję byłoby zakwalifikować jakO umowę sprzedaży - nie opiera się ona bowiem na postanowieniach kodeksu cywilnego, zaś na art. 7 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 3 ustawy o FI. Istota tej czynności polega na tym, że obejmujący certyfikaty mają możliwość wykorzystania posiadanych udziałów w spółkach / akcjach SKA lub innych papierów wartościowych w celu uzyskania członkowstwa w FIZ. Fakt odrębnego uregulowania przedmiotowej transakcji w ustawie o FI podkreśla odrębność transakcji od umowy sprzedaży i na tej samej zasadzie - umowie zamiany. Z uwagi na znaczne różnice między czynnościami sprzedaży i zamiany a czynnością wniesienia udziałów / akcji do funduszu w zamian za certyfikaty inwestycyjne (w szczególności ze względu na inne cele przyświecające tym czynnościom), jak również z uwagi na fakt odrębnego uregulowania przedmiotowej transakcji w ustawie o FI, które podkreśla jej specyficzny charakter prawny i funkcję ekonomiczną, przedmiotową transakcję należałoby zaklasyfikować jako odrębną czynność niestanowiącą żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.

Z uwagi na to, że FIZ nie jest ani spółką kapitałową ani spółką osobową, nie ulega też wątpliwości, że będąca przedmiotem niniejszego wniosku transakcja nie jest też umową spółki lub jej zmianą, o której mowa odpowiednio w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k oraz art. 1 ust. 3 pkt 1 i 2 w związku z art. 1a pkt 1 i 2 ustawy o p.c.c.

W konsekwencji, transakcję wniesienia udziałów / akcji SKA będącą przedmiotem wniosku należy zaklasyfikować, jako specyficzną czynność nie stanowiącą żadnej z czynności określonej w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, transakcja ta nie skutkuje opodatkowaniem Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko powyższe zostało potwierdzone w interpretacjach organów podatkowych, m.in. interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: z 30 lipca 2010 r. (Nr IPPB2/436-201/10-3/AF), z 4 października 2010 r. (Nr IPPB2/436-249/10-4/AF), z 27 września 2011 r. (Nr IPPB2/436-264/11-5MZ), z 17 października 2011 r. (Nr IPPB2/436-300/11-2/AF).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do zapisu art. 128 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne m.in. papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w ramach jednego z rozpatrywanych scenariuszy Spółka nabędzie od Udziałowca udziały w Spółkach Operacyjnych w ramach wymiany udziałów z art. 12 ust. 4d ustawy o p.d.o.p. Nominalna wartość udziałów wydanych przez Spółkę w procedurze wymiany udziałów Udziałowcowi w zamian za udziały w Spółkach Operacyjnych będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów Spółek Operacyjnych na dzień wymiany. Na tym etapie nie są przewidywane jakiekolwiek dodatkowe wpłaty w gotówce przez SPV na rzecz Udziałowca z tytułu nabycia udziałów Spółek Operacyjnych. Udziały w Spółkach Operacyjnych następnie mogą zostać wniesione przez Spółkę do FIZ w zamian za certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez FIZ. Wartość wydanych certyfikatów będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów wnoszonych do FIZ. W międzyczasie może trwać procedura przekształcenia Spółek Operacyjnych w spółki komandytowo-akcyjne (dalej: SKA), w takim wypadku Spółka uzyska status akcjonariusza SKA. Procedura przekształcenia Spółek Operacyjnych w SKA zostanie zakończona po dokonaniu wymiany udziałów, tj. przedmiotem wymiany zawsze będą udziały w Spółkach Operacyjnych działających w formie sp. z o.o. Do FIZ wnoszone będą bądź udziały w Spółkach Operacyjnych - wtedy ich przekształcenie w SKA nastąpi już pod FIZ, bądź akcje SKA jeśli przekształcenie tych spółek w SKA nastąpiłoby pod Spółką. Jednocześnie, Spółka przewiduje, że w przyszłości będzie realizować wypłaty z FIZ w ramach przewidzianych w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546; dalej: ustawa o FI), tj. w formie wypłaty dochodów bądź wypłaty przychodów ze zbycia lokat. Spółka rozważa również wypłaty z FIZ w formie wynagrodzenia za umorzenie całości lub części posiadanych certyfikatów inwestycyjnych; możliwa jest również likwidacja FIZ i wypłata majątku polikwidacyjnego do Spółki.

Reasumując należy stwierdzić, iż wniesienie przez Spółkę udziałów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością bądź akcji SKA do FIZ w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży wymienionej w tym katalogu. A zatem przedstawiona we wniosku transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.