IPPB2/436-245/08-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r., w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2008 r. (data wpływu 23 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi podatkowej w związku ze sprzedażą otrzymanego darowizną spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat-jest nieprawidłowe.

W dniu 23 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi podatkowej w związku ze sprzedażą otrzymanego darowizną spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszalnego przed upływem 5 lat.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Umową darowizny z dn. 17 maja 2005 r. zawartą w formie aktu notarialnego matka wnioskodawcy podarowała Wnioskodawcy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 66, w którym to lokalu Wnioskodawca cały czas zamieszkuje i jest w nim zameldowany na pobyt stały.

W 2006 r. Wnioskodawca wraz z żoną podjął decyzję o rozpoczęciu budowy domu jednorodzinnego. W związku z tym Wnioskodawca wraz z żoną wystąpił o wydanie decyzji o warunkach zabudowy na działce będącej odrębną własnością Wnioskodawcy. Decyzję otrzymali w dn. 19 grudnia 2006 r., a następnie podjęli starania o uzyskanie pozwolenia na budowę domu. Pozwolenie to zostało wydane w dn. 28 sierpnia 2007 r. (w dn. 15 października 2007 r. uzupełnione przez dopisanie jako współinwestora żony Wnioskodawcy). Budowa ta jest aktualnie prowadzona na podstawie ww. pozwolenia. Ponieważ obecnie okazało się, że pomimo zaciągnięcia kredytu bankowego oraz sprzedaży mieszkania przez żonę wnioskodawcy, potrzebne są dodatkowe środki na dokończenie budowy domu, konieczna stała się sprzedaż mieszkania podarowanego przez mamę Wnioskodawcy w 2005 r., w którym obecnie Wnioskodawca mieszka wraz z żoną.

W związku z powyższym w drugiej połowie 2008 r. Wnioskodawca zamierza sprzedać spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 66, a środki uzyskane ze sprzedaży w całości przeznaczyć na dokończenie budowy domu, co zostanie udokumentowane fakturami bądź innymi dowodami (np. wyciągami bankowymi). Wnioskodawca rozważa też przeznaczenie tych środków na spłatę kredytu bankowego zaciągniętego na budowę ww. domu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odpłatne zbycie (sprzedaż) podarowanego Wnioskodawcy w 2005 r. przez mamę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr 66 (a zatem przed upływem pięciu lat od otrzymania darowizny) w przypadku przeznaczenia w całości środków z tej sprzedaży na dokończenie budowy domu (rozpoczętej w 2007 r., na podstawie wydanego już pozwolenia) w okresie sześciu miesięcy od dnia zbycia pozbawi Wnioskodawcę prawa do ulgi w podatku od spadków i darowizn z art. 16 ust. 1 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.)? Czy Wnioskodawca utraci prawo do tej ulgi w przypadku przeznaczenia tych środków w ustawowym terminie na spłatę kredytu zaciągniętego na budowę domu, na którego budowę pozwolenie już zostało wydane?

Zdaniem wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, że zbywając przedmiotowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat od daty darowizny nie utraci prawa do ulgi w podatku od spadków i darowizn opisanej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z art. 16 ust. 7 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.) wynika bowiem, że warunkiem zachowania prawa do ulgi w sytuacji zbycia m.in. lokalu (uzasadnionego koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych) jest nabycie m.in. innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę w terminie sześciu miesięcy od dnia zbycia. W przypadku Wnioskodawcy warunek ten jest spełniony niejako "z góry11, gdyż w momencie zbycia przedmiotowego prawa Wnioskodawca dysponuje już pozwoleniem na budowę jego przyszłego domu (która jest obecnie w trakcie realizacji). Wnioskodawca uważa więc, że skoro ustawodawca zastrzegł, iż dla zachowania prawa do tej ulgi wystarczy tylko uzyskanie pozwolenia na budowę w ww. terminie, to tym bardziej prawo to przysługuje mu w sytuacji przeznaczenia w terminie sześciu miesięcy środków ze sprzedaży na dokończenie budowy domu, na którego budowę pozwolenie już zostało wydane. Wnioskodawca uważa też, że zachowa prawo do ulgi w przypadku przeznaczenia ww. środków ze sprzedaży w ustawowym w ustawowym terminie na spłatę kredytu zaciągniętego na budowę jego przyszłego domu, na którego budowę pozwolenie już zostało wydane.

Inna interpretacja art. 16 ust, 1 i ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.) w odczuciu Wnioskodawcy byłaby sprzeczna z celami tej ulgi, określonymi przez ustawodawcę, któremu chodziło przecież o to, by środki uzyskane ze zbycia darowanego bądź odziedziczonego budynku bądź lokalu zostały wydatkowane nie na dowolny cel, lecz również na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych spadkobiercy bądź obdarowanego. A tak właśnie będzie w przypadku Wnioskodawcy - zarówno w razie przeznaczenia środków ze sprzedaży bezpośrednio na budowę domu, jak i w razie przeznaczenia ich na spłatę kredytu zaciągniętego na ten cel.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z zapisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1415 z późn. zm.) nabycie tytułem darowizny przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na tym terytorium, podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ww, ustawy w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Stosownie do art. 16 ust. 2 powołanej ustawy ulga, o której mowa wyżej, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

Zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Przy czym obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

W świetle przytoczonego wyżej art. 16 ust. 7 ustawy, podstawą uzasadniającą zbycie lokalu może być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powoduje konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania.

Celem norm zawartych w treści art. 16 ww. ustawy jest nieobciążanie osób najbliższych darczyńcy (w przypadku darowizny ulga ta przysługuje wyłącznie osobom należących do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn) oraz bliskich i najbliższych spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Prawo do tej ulgi przysługuje również w przypadkach, gdy wymienione osoby - po zamieszkaniu w nabytym w ten sposób budynku lub lokalu - znajdują się w sytuacji życiowej powodującej konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, skutkującą zbyciem przedmiotu tej darowizny czy masy spadkowej, przed upływem okresu określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy.

Konieczność w rozumieniu art. 16 tejże ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową gdy chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany.

Za przesłankę uzasadniającą zbycie lokalu mieszkalnego w świetle omawianej ustawy uznać należy trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży mieszkania na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z mniejszym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków mieszkaniowych jest też stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze darowizny. Wnioskodawca w złożonym wniosku powołuje się fakt, iż rozpoczął budowę domu i zamierza środki uzyskane ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, przeznaczyć na budowę tego domu lub spłatę kredytu zaciągniętego na budowę ww. domu. Powyższe fakty skłaniają Wnioskodawcę do zmiany warunków mieszkaniowych.

Ustawodawca stwierdził, że jedynie "uzasadniona konieczność" zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do przewidzianej w art. 16 ust. 1 ulgi. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Stosując wykładnię językową pojęcie "konieczność" oznacza nieodzowność, przymus lub, że coś jest nieuchronne, nie dające się uniknąć. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Opisana we wniosku sytuacja życiowa Wnioskodawcy nie stanowi przesłanki konieczności zmiany warunków mieszkaniowych.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu darowanego. Ustawodawca jednoznacznie określił kolejność czynności jakie należy wykonać, w przypadku uzasadnionym wyjątkową i nieodzowną potrzebą zmiany warunków mieszkaniowych.

Reasumując, stwierdza się, iż zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Przy czym obie przesłanki muszą wystąpić łącznie. Wnioskodawca spełnił drugi warunek, t.j. uzyskał pozwolenie na budowę innego lokalu, nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia, nie spełnił natomiast pierwszego warunku tj. konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Tym samym Wnioskodawca utracił prawo do ulgi z tytułu zamieszkiwania. Powyższy fakt wynika z tego, że przesłanki do zachowania powyższej ulgi muszą wystąpić łącznie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed, sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.