IPPB2/436-236/14-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 maja 2014 r. (data wpływu 14 maja 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy - jest prawidłowe.

W dniu 14 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy na okres 10 lat ze swoim synem z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. W ww. umowie Wnioskodawca występować będzie jako właściciel oddający w gotówce w użytkowanie bezpłatnie użytkownikowi (synowi) określoną kwotę pieniężną.

Nazwa i faktyczne brzmienie przyszłej umowy znajdzie wyraz w istniejącym przepisie kodeksu cywilnego będącym czynnością prawną nazwaną, skonkretyzowaną w artykule 264, a wola stron transakcji wskazywać będzie na ustanowienie użytkowania określonej kwoty pieniężnej bez pobierania wynagrodzenia przez oddającego tę kwotę w użytkowanie, w zdaniu "Właściciel oddaje w gotówce w użytkowanie bezpłatnie Użytkownikowi kwotę pieniężną określoną w § 1 na okres od dnia... do dnia..."

Wyrażone werbalnie opinie w zakresie skutków podatkowych ww. umowy, przez pracowników urzędu skarbowego, swoim stanowiskiem wprowadzają Wnioskodawcę w zakłopotanie, szczególnie poprzez twierdzenie, że ww. umowa może być traktowana jako umowa pożyczki (art. 720 k.c.) lub umowa depozytu nieprawidłowego (845 k.c.), podczas gdy Wnioskodawca uważa, iż umowa taka wypełnia przepis art. 264 k.c.

Z uwagi na to, że zawarcie umowy nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy jest czynnością cywilnoprawną, Wnioskodawca zwraca się o zajęcie stanowiska, czy od tej umowy należny jest podatek, gdyż informacje uzyskane od pracowników urzędu skarbowego są niejednoznaczne.

Wprowadzone zamieszanie w ocenie ww. umowy zmusza Wnioskodawcę do wystąpienia o jednoznaczną interpretację.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

W związku z przedstawionym powyżej zdarzeniem przyszłym, Wnioskodawca prosi o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy, z nazwy i faktycznego brzmienia znajdującego wyraz w obowiązującym przepisie kodeksu cywilnego (art. 264), a wola stron transakcji wskazywać będzie na ustanowienie użytkowania określonej kwoty pieniężnej bez pobierania wynagrodzenia przez oddającego tę kwotę w użytkowanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie została wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających temu podatkowi.

Nieodpłatne użytkowanie nieprawidłowe nie zostało wymienione w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), z czego wnosi się, że ustanowienie nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności nie wymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Różnice między umowami, użytkowania nieprawidłowego, pożyczki i depozytu nieprawidłowego, są trudno uchwytne, nie daje to jednak podstaw organom podatkowym do oceny w dowolny sposób każdej z nich w sposób najbardziej dla wymiaru podatku korzystny, albowiem przy bliskoznaczności tych umów literalnie winny być odczytywane przepisy i porównywane z treścią umowy, jak również w sposób szczególny powinna być brana pod uwagę wola stron zawierających umowę które zgodnie z art. 353¹ k.c. mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami Księgi II Tytułu III Działu II (art. 252-284) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). W myśl art. 252 Kodeksu, rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie). Mając na uwadze fakt, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy, ustawodawca w odniesieniu do nich ustanowił szczególną regulację. W art. 264 Kodeksu, wskazał bowiem, że jeżeli użytkowanie obejmuje pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, użytkownik staje się z chwilą wydania mu tych przedmiotów ich właścicielem. Po wygaśnięciu użytkowania obowiązany jest do zwrotu według przepisów o zwrocie pożyczki (użytkowanie nieprawidłowe). Z kolei w myśl art. 720 § 1 przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy na okres 10 lat ze swoim synem z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. W ww. umowie Wnioskodawca występować będzie jako właściciel oddający w gotówce w użytkowanie bezpłatnie użytkownikowi (synowi) określoną kwotę pieniężną. Nazwa i faktyczne brzmienie przyszłej umowy znajdzie wyraz w istniejącym przepisie kodeksu cywilnego będącym czynnością prawną nazwaną, skonkretyzowaną w artykule 264, a wola stron transakcji wskazywać będzie na ustanowienie użytkowania określonej kwoty pieniężnej bez pobierania wynagrodzenia przez oddającego tę kwotę w użytkowanie, w zdaniu "Właściciel oddaje w gotówce w użytkowanie bezpłatnie Użytkownikowi kwotę pieniężną określoną w § 1 na okres od dnia... do dnia..."

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że czynność ustanowienia nieodpłatnego użytkowania nieprawidłowego pieniędzy, nie została wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.