IPPB2/436-223/08-3/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2008 r. (data wpływu 11 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego od przeniesienia własności uszkodzonego towaru, za który uprawniony otrzymał odszkodowanie - jest prawidłowe.

W dniu 11 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego od przeniesienia własności uszkodzonego towaru, za który uprawniony otrzymał odszkodowanie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka świadczy usługi logistyczno-spedycyjne. W czasie wykonywania tych czynności dochodzi do szkód w postaci uszkodzenia przesyłek klientów. W takich sytuacjach wszczynane jest postępowanie reklamacyjne, które może zakończyć się wypłatą odszkodowania stanowiącego równowartość uszkodzonej przesyłki.

Zgodnie z treścią art. 80 Prawa przewozowego, odszkodowanie wypłaca się według wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:

W niektórych przypadkach klient nie jest zainteresowany dalszym rozporządzaniem uszkodzoną przesyłką i pozostawia ją do dyspozycji przewoźnika. Przewoźnik dążąc do uregulowania stanu prawnego takiej przesyłki, zamierza zawrzeć z klientem umowę, na mocy której będzie miał pełne prawo do rozporządzania przedmiotowymi przesyłkami (wzór umowy w załączeniu do wniosku). W treści umowy klient potwierdzi, że otrzymał odszkodowanie oraz oświadczy, że przenosi na Wnioskodawcę prawo własności uszkodzonej przesyłki (towaru), w tym do swobodnego rozporządzania poprzez zbycie lub zniszczenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku przeniesienia własności uszkodzonego towaru, za który uprawniony otrzymał odszkodowanie, stanowiące równowartość tego towaru, strony zobowiązane są do zapłaty podatku od czynności cywilno-prawnych.

Zdaniem wnioskodawcy:

Mając na uwadze przepisy prawa podatkowego, w tym Ustawy p.c.c. - ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno-prawnych, art. 1 ust. 1, lit. a) - d), przyjąć należy, że powyższa czynność nie wyczerpuje znamion czynności podlegających podatkowi p.c.c.

Dokonana czynność nie wyczerpuje znamion umowy sprzedaży albowiem własność przedmiotu (przesyłki) została przeniesiona bez wynagrodzenia w postaci ceny tego przedmiotu.

Zgodnie z treścią art. 535 Kodeksu Cywilnego: " przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę". W przedmiotowej sprawie wypłacone odszkodowanie ma charakter kompensacyjny (jest to rekompensata za wyrządzoną szkodę), a nie cena rzeczy. W ocenie Wnioskodawcy, powyższa czynność nie wyczerpuje też znamion umowy zamiany rzeczy, czy praw majątkowych. W tym bowiem przypadku żadna ze stron nie zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy (por. art. 603 k.c.).

Odszkodowanie zostaje wypłacone niezależnie od tego, czy klient będzie chciał przenieść własność uszkodzonej przesyłki na przewoźnika. Podobnie, jak powyżej, w przedmiotowej czynności brak jest też znamion umowy darowizny.

Zgodnie z art. 888 k.c., "przez umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku".

W przedmiotowej sprawie, klient nie zobowiązuje się bowiem do przeniesienia własności przesyłki kosztem swojego majątku, nie otrzymując nic w zamian. Otrzymuje bowiem odszkodowanie, które ma charakter kompensacyjny.

Biorąc tym samym powyższe pod uwagę, przyjąć należy, że powyższa czynność przeniesienia własności uszkodzonej rzeczy nie wyczerpuje znamion ustawy o podatku p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Poza zakresem obowiązywania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pozostają umowy nazwane pozakodeksowe (uregulowane w innych niż kodeks cywilny aktach prawnych), np. umowa kredytu bankowego, o grę lub zakład itp. Podobna jest też sytuacja umów nienazwanych, czyli umów, które często nie dadzą się zakwalifikować do żadnego z ustawowych typów, a które zostały uregulowane przez praktykę obrotu, głównie gospodarczego, choć niekiedy występują pod określonymi nazwami (np. faktoring, franchising, forfaiting, sponsoring itd.). Faktem jest, że niejednokrotnie jednoznaczna ocena charakteru prawnego tego rodzaju umów jest utrudniona, co jest źródłem wielu kontrowersji. Zgodzić się jednak trzeba z oceną, że niektóre z tych umów mogą zawierać w całości elementy (cechy) określonych umów opodatkowanych, najczęściej sprzedaży lub pożyczki (wskutek czego są zaliczane również do umów mieszanych), dlatego w konkretnym wypadku próby kwalifikowania ich jako czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych można uznać za uzasadnione.

Obowiązek podatkowy nie obejmuje natomiast tych umów nienazwanych, które pomimo pewnego podobieństwa nie wykazują jednak typowych cech opodatkowanych czynności cywilnoprawnych. Należy jednak zwrócić uwagę na konieczność ostrożnego podejścia do umów nienazwanych, zwłaszcza gdy taki charakter umowy próbują zasugerować kontrahenci. Taki stosunek prawny należałoby ocenić jako umowę nienazwaną, niepodlegającą podatkowi.

Stosownie do art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, czyli oznaczoną sumę pieniędzy.

Natomiast zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie darowizny stanowi - wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Jeżeli przedmiotowa czynność cywilnoprawna nie następuje w formie jednej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, stwierdza się, iż czynności cywilnoprawne w postaci przeniesienia własności uszkodzonego towaru, za który uprawniony otrzymał odszkodowanie, stanowiące równowartość tego towaru nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.