IPPB2/436-210/07-4/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2007 r. (data wpływu 17 grudnia 2007 r.) oraz piśmie z dnia 9 marca 2008 r. (data wpływu 12 marca 2008 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB2/436-210/07-2/MZ z dnia 4 lutego 2008 r. (data nadania 5 lutego 2008 r., data doręczenia 5 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku zgłoszenia podatku od spadku po zmarłej matce - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku zgłoszenia podatku od spadku po zmarłej matce.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Matka Wnioskodawczyni X była właścicielką kamienicy wybudowanej w 1939 r. w dzielnicy P. W latach powojennych (Wnioskodawczyni dokładnie nie pamięta, czy był to koniec lat czterdziestych czy początek lat pięćdziesiątych) została pozbawiona własności tzw. dekretem Bieruta.

Wnioskodawczyni wie, że coraz więcej osób odzyskuje swoje warszawskie nieruchomości. Spadkobiercy X chcą wystąpić na drogę sądową, aby podjąć próbę odzyskania własności. W sądzie Wnioskodawczyni dowiedziała się, że muszą uregulować sprawy spadkowe, tzn. każdy ze spadkobierców powinien posiadać wyrok sądu o procentowej współwłasności kamienicy. Wnioskodawczyni ma następujące wątpliwości:

Pismem z dnia 4 lutego 2008 r. Nr IPPB2/436-210/07-2/MZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w zakresie: wskazania daty śmierci spadkodawcy, udzielenia informacji, czy spadkodawca na dzień śmierci posiadał prawa do kamienicy, podania informacji, czy zostało już wydane przez Sąd postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie - pismem z dnia 9 marca 2008 r. (data wpływu 12 marca 2008 r.) o następujące informacje: data śmierci spadkodawczyni - 26 maja 1973 r., w dniu śmierci kamienica była we władaniu administracji państwowej - wskutek odebrania Dekretem Bieruta, w chwili obecnej nie toczy się w Sądzie postępowanie w sprawie Wnioskodawczyni, gdyż nie wie czy nie zostanie obciążona podatkiem spadkowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić podatek do urzędu skarbowego w związku z nabyciem praw spadkowych (zaznacza, że na chwilę obecną właścicielami kamienicy jest gmina P).

Zdaniem wnioskodawcy:

Wnioskodawczyni uważa, że powinna być zwolniona z opłat do urzędu skarbowego (podatek od spadku), gdyż kamienica jest wciąż własnością gminy P.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) wymienia nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Spadek definiuje art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zatem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania.

W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

Zaznaczyć należy, że roszczenia odszkodowawcze, zatem także za wywłaszczoną nieruchomość, mają charakter cywilnoprawny, majątkowy. Stanowisko w tym zakresie potwierdza liczne orzecznictwo, w tym Uchwała Sadu Najwyższego z dnia 5 października 1995 r. sygn. akt.... Co do zasady roszczenia o takim charakterze wchodzą więc do masy spadkowej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż matka Wnioskodawczyni zmarła w 1973 r., a ewentualne odszkodowanie zostanie wypłacone wiele lat po jej śmierci. Tym samym odszkodowanie nie wchodziło w skład spadku po matce, gdyż w dacie jej śmierci odszkodowanie to nie było wypłacone. W dacie tej nie istniały nawet podstawy prawne do uzyskania tego odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż jeżeli Wnioskodawczyni przysługuje skutecznie roszczenie odszkodowawcze lub też roszczenie o odzyskanie nieruchomości (klasyfikowane jako prawa majątkowe) to ciąży na niej obowiązek złożenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zeznania o nabyciu praw do spadku.

Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwoty wolne, określone w niżej wymienionych kwotach dla nabywców:

* zaliczonych do I grupy podatkowej - 9.637 zł,

* zaliczonych do II grupy podatkowej - 7.276 zł

* zaliczonych do III grupy podatkowej - 4.902 zł.

Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni - córka spadkodawczyni - zaliczona jest do I grupy podatkowej (zstępna). W świetle powyższych przepisów, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić podatek od spadków i darowizn, o ile wartość prawa majątkowego przewyższy kwotę wolną od opodatkowania, tj. 9.637 zł.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 stosownej ustawy podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Artykuł 21 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa reguluje sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określa moment powstania takiego zobowiązania.

Zobowiązanie podatkowe powstaje więc z dniem:

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Decyzja "ustalająca" ma charakter konstytutywny, t. j. powodujący powstanie zobowiązania w momencie doręczenia zobowiązanemu decyzji. W przypadku deklaracji, o której mowa w § 5 rozpatrywanego artykułu jest ona w rzeczywistości zeznaniem podatkowym. Taki przypadek ma miejsce, gdy zobowiązanie podatkowe powstaje wyłącznie na mocy decyzji organu podatkowego (art. 21 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacji podatkowej).

Złożenie zeznania, inaczej niż w przypadku deklaracji występującej przy stosowaniu techniki samoobliczenia, łączy się w każdym przypadku z prowadzeniem przez organ administracji postępowania podatkowego zakończonego decyzją o charakterze konstytutywnym.

W przypadku, gdy zobowiązanie powstaje na mocy konstytutywnej decyzji organu podatkowego (art. 21 § 1 pkt 2 ustawy), a z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, termin płatności wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 47 § 1 ustawy). Przykładem decyzji ustalającej jest decyzja wydawana przez organ podatkowy w sprawach dotyczących spadku i darowizn.

Reasumując stwierdza się, iż na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek złożenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zeznania o nabyciu praw do spadku po zmarłej matce.

Prawo do roszczenia o odszkodowanie lub też roszczenie o odzyskanie nieruchomości jest prawem majątkowym, które wchodzi w skład masy spadkowej. Zatem organ podatkowy wyda decyzję ustalającą wysokość podatku od spadku, który należy wpłacić w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji. Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić podatek od spadków i darowizn, jeżeli wartość tego prawa majątkowego przekroczy kwotę wolną od podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.