IPPB2/436-201/13-2/MZ - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wstąpienia spółki w prawa wierzyciela w drodze subrogacji.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 czerwca 2013 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-201/13-2/MZ Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wstąpienia spółki w prawa wierzyciela w drodze subrogacji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2013 r. (data wpływu 18 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych planowanego wstąpienia Spółki w prawa Wierzyciela w drodze Subrogacji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych planowanego wstąpienia Spółki w prawa Wierzyciela w drodze Subrogacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

A. z siedzibą we Francji (dalej: "Wnioskodawca") zamierza zawiązać, jako udziałowiec inną Spółkę z siedzibą we Francji (dalej: "Spółka"), która to Spółka rozważy wstąpienie w prawa wierzyciela spółki z siedzibą w Szwecji (dalej: "Wierzyciel") należącej do tej samej międzynarodowej grupy. Przysługująca szwedzkiej spółce (Wierzycielowi) wierzytelność wynika z tytułu kilku pożyczek (dalej: "Pożyczki") udzielonych polskiej spółce z grupy (dalej: "Dłużnik"). Na kwotę zadłużenia Dłużnika wobec Wierzyciela składają się niespłacone kwoty główne Pożyczek oraz niespłacone naliczone, ale nieskapitalizowane odsetki od tych Pożyczek (dalej: "Wierzytelność").

Planowane wstąpienie w prawa Wierzyciela przez Spółkę nastąpi w drodze subrogacji, w trybie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie (dalej: "Subrogacja"). Powyższe oznacza, że Spółka, jako nowy wierzyciel wstąpi w prawa dotychczasowego Wierzyciela z tytułu Wierzytelności w wyniku spłaty Wierzyciela (przy czym spłata Wierzyciela nastąpi w wyniku zapłaty w gotówce lub w formie potrącenia przysługujących im nawzajem wierzytelności), za zgodą Dłużnika. W efekcie dokonania spłaty Wierzyciela Spółka wstąpi w prawa Wierzyciela, stając się nowym wierzycielem Dłużnika, w związku z czym Dłużnik będzie zobowiązany do spłaty zaciągniętych Pożyczek wraz z odsetkami na rzecz Spółki.

Wnioskodawca podkreśla, że planowana Subrogacja nie będzie nosiła znamion umowy sprzedaży, zamiany, czy przelewu wierzytelności i będzie stanowiła czynność cywilnoprawną odpowiadającą w pełni tylko i wyłącznie dyspozycji art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że planowane wstąpienie Spółki w prawa Wierzyciela w drodze Subrogacji, opisane w zdarzeniu przyszłym (niezależnie od tego czy spłata Wierzyciela nastąpi w wyniku zapłaty w gotówce, czy w formie potrącenia przysługujących im nawzajem wierzytelności) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż planowane wstąpienie Spółki w prawa Wierzyciela w drodze Subrogacji, opisane w zdarzeniu przyszłym (niezależnie od tego czy spłata Wierzyciela nastąpi w wyniku zapłaty w gotówce, czy w formie potrącenia przysługujących im nawzajem wierzytelności) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie).

Zdaniem Wnioskodawcy, brzmienie powyższego przepisu wskazuje na zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przesądza o tym użycie zwrotu "następujące czynności cywilnoprawne", które wskazuje na określenie ich w sposób enumeratywny. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają zatem wyłącznie te czynności cywilnoprawne, które są wprost wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. (przy czym dla określenia, czy mamy do czynienia z jedną z czynności wymienionych w ww. przepisie miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron wynikające z umowy, pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym). Natomiast czynności nienazwane, których nie można zakwalifikować do którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka rozważy wstąpienie w prawa Wierzyciela w drodze Subrogacji. Odnosząc się do sposobu uregulowania w Kodeksie cywilnym czynności prawnej Subrogacji, o której mowa w przedmiotowym wniosku (tekst jedn.: art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego), Wnioskodawca wskazuje, że wstąpienie przez Spółkę w prawa dotychczasowego Wierzyciela będzie stanowiło szczególny sposób przeniesienia Wierzytelności, w którym osoba trzecia (tu: Spółka) spłacając za zgodą dłużnika dotychczasowego wierzyciela (tu: Wierzyciel), np. poprzez zapłatę w gotówce lub w formie potrącenia, nabędzie określoną wierzytelność (tu: z tytułu Pożyczek), wstępując w prawa zaspokojonego wierzyciela. Przejęcie wierzytelności nastąpi przy tym automatycznie (z mocy prawa), tj. osoba trzecia nabywająca wierzytelność nie jest zobowiązana do zawarcia umowy z dotychczasowym wierzycielem. Instytucja Subrogacji zakłada również, że pomimo zmiany podmiotu posiadającego prawa wierzyciela, pozostałe elementy stosunku zobowiązaniowego (tu: postanowienia umów Pożyczek) obowiązujące na dzień Subrogacji, z których wynikają uprawnienia i obowiązki stron tego stosunku prawnego, nie ulegną zmianie.

Podkreślić należy, że wstąpienie w prawa wierzyciela z mocy prawa zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego różni się istotnie charakterem od cesji wierzytelności, która następuje na podstawie umowy pomiędzy dotychczasowym a nowym wierzycielem (bez zgody dłużnika) na podstawie art. 509-510 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi przepisami, cesja wierzytelności może przybrać formę umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Tym samym cesja może dojść do skutku także (choć nie tylko) poprzez zawarcie jednej z umów o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. W konsekwencji, umowa cesji może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, lecz tylko w przypadku, gdy przybiera ona formę jednej z umów wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zawartym w ustawie, o p.c.c., np. umowy sprzedaży czy umowy zamiany. Powyższe nie może mieć jednak miejsca w przypadku Subrogacji, uregulowanej w art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, która oznacza ustawowe (z mocy prawa, wskutek spłaty dotychczasowego wierzyciela), a nie umowne wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela. Z regulacji zawartej w Kodeksie cywilnym wynika bowiem, iż wstąpienie w prawa wierzyciela następuje z mocy prawa, bez konieczności zawarcia umowy między dotychczasowym a nowym wierzycielem, która to umowa mogłaby w określonym przypadku przybrać formę jednej z umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. W konsekwencji Subrogacja ze swej istoty nie może dojść do skutku poprzez dokonanie którejkolwiek z czynności (umów) opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w przeciwieństwie do cesji wierzytelności, której regulacja w Kodeksie cywilnym wymaga zawarcia umowy pomiędzy stronami (dotychczasowym i nowym wierzycielem) by doszło do skutku przeniesienie wierzytelności na nowego wierzyciela.

Przejęcie wierzytelności przez Spółkę poprzez wstąpienie w prawa Wierzyciela zgodnie z art. 518 § 1 pt 3 Kodeksu cywilnego, opisane w zdarzeniu przyszłym, należy zatem odróżnić od przeniesienia wierzytelności w drodze cesji wierzytelności. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, planowana Subrogacja nie będzie nosiła znamion żadnej z umów takich jak sprzedaż, zamiana, przelew wierzytelności i będzie stanowiła czynność cywilnoprawną odpowiadającą w pełni tylko i wyłącznie dyspozycji art. 518 § 1 pt 3 Kodeksu cywilnego. W rozważanej sytuacji nie będzie można zatem wyróżnić zbywcy ani nabywcy wierzytelności, wierzyciel nie jest zobligowany do przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią (przeniesienie to następuje bowiem automatycznie z mocy prawa), a osoba trzecia nie jest zobowiązana do zapłaty określonej ceny za wierzytelność (spłaca jedynie wierzytelność dotychczasowemu wierzycielowi, w całości lub tylko w części, co ma skutek w postaci wstąpienia w jego prawa z mocy ustawy odpowiednio w całości lub tylko do wysokości dokonanej zapłaty). Tym samym przejęcie wierzytelności przez nowego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pt 3 Kodeksu cywilnego nie wypełnia znamion żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c., w szczególności umowy sprzedaży lub zamiany praw majątkowych lub przelewu wierzytelności dokonanej na podstawie takich umów.

Wnioskodawca podkreśla, iż zgodnie z poglądem prezentowanym przez organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych, wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela jest odrębną, swoistą instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach art. 518 Kodeksu cywilnego, która to "stanowi alternatywę w stosunku do cesji wierzytelności uregulowanej w art. 509-516 Kodeksu cywilnego" (patrz: stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie interpretacji indywidualnej z dnia 8 stycznia 2010 r., znak: IPPB2./436-401/09-4/MK1, podobnie: stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 18 stycznia 2008 r., sygn. ILPB2/415-249/07-2/MK).

Podsumowując, z uwagi na opisany powyżej charakter instytucji Subrogacji, nie sposób uznać, iż mieści się ona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zawartym w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. Ponadto, Wnioskodawca podkreśla, iż na gruncie prawa podatkowego dominujące znaczenie ma wykładnia językowa dająca pierwszeństwo ścisłemu rozumieniu tekstu ustaw podatkowych. oznacza to, że jakakolwiek wykładnia rozszerzająca czy też zawężająca jest, co do zasady, niedopuszczalna, gdyż w świetle art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wszelkie obciążenia podatkowe kształtowane są wyłącznie przez ustawodawcę w drodze ustawy, a nie przez sądy i organy administracyjne w drodze wykładni systemowej i celowościowej. W konsekwencji powyższych reguł interpretacyjnych znajdujących powszechna akceptację w doktrynie prawa podatkowego oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych, zastosowanie wykładni systemowej i celowościowej w celu interpretacji prawa podatkowego może nastąpić jedynie w granicach zakreślonych przez wykładnię językową. Stosowanie innych metod wykładni prawa ogranicza pewność prawa, zatem należy je uznać za niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawnym (patrz: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. III SA/Wa 1306/08, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 27 kwietnia 2010 r., sygn. I SA/Gd 99/10; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 lipca 2009 r., sygn. I SA/Wr 507/09). W świetle powyższego, za niedopuszczalną należałoby uznać rozszerzającą wykładnię przepisów ustawy o p.c.c., która pozwalałaby na opodatkowanie czynności cywilnoprawnej tylko ze względu na podobieństwo niektórych skutków prawnych takiej czynności do umów wprost wymienionych w tym katalogu.

Zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wymienia czynności cywilnoprawnej opisanej w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, jaką jest wstąpienie w prawa wierzyciela przez osobę trzecią poprzez spłatę dotychczasowego wierzyciela, tj. w drodze Subrogacji, odpowiadającej dyspozycji normy zawartej w art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego. Powyższe prowadzi do wniosku, że planowana przez Spółkę Subrogacja, która nie będzie nosiła znamion żadnej z umów wymienionych w tym katalogu, nie mieści się w zakresie czynności opodatkowanych i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w zakresie skutków na gruncie ustawy o p.c.c. wstąpienia w prawa wierzyciela w drodze subrogacji (a więc w kwestii analogicznej do tej, jaka została przedstawiona w niniejszym wniosku):

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 17 października 2012 r., (znak: IPTPB2/436-114/12-2/k.k.);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 grudnia 2010 r., (znak: IPPB2/436-359/10-5/MZ);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 stycznia 2010 r., (znak: IPPB2/436-401/09-4/MK1);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 grudnia 2009 r., (znak: IPPB2/436-372/09-4/MZ);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 stycznia 2008 r., (znak: ILPB2/415-249/07-2/MK);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 lutego 2009 r., (znak: IPPB2/436-431/08-2/AF);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lutego 2009 r., (znak: IPPB2/436-423/08-4/MZ);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 lutego 2010 r., (znak: IPPB2/436-457/09-2/AF).

Powyższe interpretacje przepisów prawa podatkowego prezentują stanowisko zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy przedstawionym w niniejszym wniosku, tzn. iż przejęcie wierzytelności w drodze subrogacji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie wskazać, że również interpretacje indywidualne dotyczące systemów Cash poolingu opartych na subrogacji, tzn. takich, w których uczestnicy systemu mający dodatnie saldo na rachunku spłacają dług (ujemne saldo) innych uczestników systemu wobec banku stając się nowymi wierzycielami wobec tych innych uczestników, potwierdzają, że przeniesienie wierzytelności w drodze subrogacji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - przykładowo interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 14 stycznia 2013 r. (znak: IPTPB2/436-161/12-4/k.k.), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2012 r. (znak: ILPB2/436-256/12-2/MK), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 6 lipca 2012 r. (znak: IPPB2/436-201/12-3/AF), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 lutego 2009 r. (znak: IPPB2/436 -458/08-2/AF); interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 sierpnia 2008 r. (znak: IBPB2/436-89/08/MZ).

Zdaniem Wnioskodawcy, dla oceny skutków na gruncie ustawy o p.c.c. opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia nie powinna mieć wpływu forma, w jakiej Spółka dokona spłaty Wierzyciela, w szczególności, fakt czy spłata nastąpi poprzez zapłatę w gotówce czy w formie potrącenia wierzytelności przysługujących nawzajem Wierzycielowi i Spółce. Sama forma, w jakiej Spółka spłaci Wierzyciela w celu wstąpienia w jego prawa nie powinna wpłynąć na sposób kwalifikacji czynności prawnej na gruncie ustawy o p.c.c. Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: "NSA") z dnia 16 lutego 2010 r. (sygn. II FSK 1548/08), w którym NSA stwierdził, że "oświadczenie woli wskazujące na zamiar dokonania kompensaty jako sposobu umorzenia wzajemnych zobowiązań pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą jest elementem odrębnej, aniżeli pożyczka, czynności prawnej. Czynność ta jest natomiast obojętna z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych".

Wnioskodawcy wskazuje, iż potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności miedzy stronami. Wygaśniecie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. W konsekwencji, obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej, mimo, że nie ma miejsca efektywna zapłata w pieniądzu. W ten sposób, dochodzi do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu w postaci wygaśnięcia zobowiązania.

Biorąc pod uwagę, że opisana powyżej instytucja potracenia wierzytelności nie jest wymieniona, ani nie ma charakteru żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., należy przyjąć, że również w sytuacji, gdy spłata Wierzyciela przez Spółkę nastąpi w formie potrącenia wierzytelności przysługujących nawzajem Wierzycielowi i Spółce, opisane zdarzenie przyszłe nie będzie skutkowało obowiązkiem podatkowym w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca dodatkowo wskazuje, że ocena Wnioskodawcy w zakresie braku podatkowych skutków potrącenia na gruncie ustawy o p.c.c. znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych i wymienia poniżej przykładowe interpretacje indywidualne, które prezentują stanowisko zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy.

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 lipca 2010 r. (znak: IBPBII/1/436-87/10/MZ);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2010 r. (znak: IPPB2/436-33/10-2/AF);

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2010 r. (znak: IPPB2/436-52/10-2/MZ).

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie stanowiska przedstawionego we wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

(uchylona),

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki;

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie umowy wymienione w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie.

W myśl art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.

W artykule 518 Kodeksu cywilnego ustawodawca wprowadził swoisty rodzaj wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela, czyli zamiany jednego długu na inny, mniej uciążliwy dla osoby zobowiązanej do świadczenia. Konwersja ta stanowi alternatywę w stosunku do cesji wierzytelności uregulowanej w art. 509-516 Kodeksu cywilnego.

Reasumując stwierdza się, iż umowy nienazwane, których nie można zakwalifikować do którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli subrogacja nie nosi znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, wówczas czynność taka nie będzie opodatkowana powyższym podatkiem. Natomiast, jeżeli subrogacja posiada znamiona jednej z umów wymienionych w art. 1 ustawy, wówczas będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl