IPPB2/436-127/07-2/AA - Możliwość opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odszkodowania orzeczonego na rzecz spadkobierców w postępowaniu administracyjnym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 8 listopada 2007 r. (data wpływu 12 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przyznanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przyznanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni na podstawie testamentu kuzyna swojego ojca została powołana do spadku po nim. Spadkodawca zmarł w październiku 2001 r.

Spadkodawca był obywatelem Polski oraz Wielkiej Brytanii. Pochodził on z polskiej rodziny mieszczańskiej, która przed II wojną światową była właścicielem szeregu nieruchomości.

W trakcie II wojny światowej rodzina spadkodawcy w większości zginęła w obozach koncentracyjnych, natomiast spadkodawca jako żołnierz Armii Andersa znalazł się w Wielkiej Brytanii. Osiedliwszy się tam, nabył obywatelstwo brytyjskie. Nigdy nie zrzekł się jednak obywatelstwa polskiego.

Nieruchomości, będące przedmiotem własności rodziny spadkodawcy stały się przedmiotem postępowań wywłaszczeniowych lub były przejmowane przez polskie władze w innych trybach. Spadkodawca, ani jego rodzina nie otrzymali z tego tytułu nigdy żadnego odszkodowania.

W latach 90-tych spadkodawca rozpoczął podejmowanie szeregu kroków prawnych w celu odzyskania własności swojej rodziny w postaci nieruchomości położonych w Polsce.

Pytanie wnioskodawcy wiąże się z jednym z owych postępowań, zmierzającym do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej wydanej w oparciu o ustawę z dnia 22 kwietnia 1959 r. o remontach i odbudowie oraz o wykańczaniu budowy i nadbudowie budynków (Dz. U. z 1968 r. Nr 36, poz. 249). Na podstawie owej decyzji orzeczono o przejęciu na własność Skarbu Państwa jednej z nieruchomości rodziny spadkodawcy wraz z orzeczeniem o należnym im odszkodowaniu.

W wyniku odwołania spadkodawcy od powyższej decyzji właściwy organ administracji państwowej - Samorządowe Kolegium Odwoławcze - orzekł, iż rzeczona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa, lecz jednocześnie odmówił stwierdzenia jej nieważności, gdyż wywołała ona nieodwracalne skutki prawne.

Spadkodawca wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy w wyniku czego organ II instancji utrzymał w mocy decyzje organu I instancji, a następnie wniósł skargę do NSA, która została jednak oddalona.

W konsekwencji powyższego, spadkodawca na podstawie art. 160 k.p.a. wniósł do organu, który wydał decyzję wskazującą na naruszenie normy art. 156 § 1 k.p.a., wniosek o wydanie decyzji odszkodowawczej za szkodę poniesioną na skutek wydania decyzji z naruszeniem art. 156 k.p.a.

W trakcie powyższego postępowania spadkodawca zmarł, Jak już wskazano, wnioskodawczyni została powołana do spadku po nim na podstawie testamentu.

Z uwagi na śmierć strony, postępowanie odszkodowawcze zostało zawieszone aż do ustanowienia spadkobierców wnioskodawcy.

Wnioskodawczyni, mając świadomość jurysdykcji wyłącznej sądu polskiego w sprawach dotyczących nieruchomości, rozpoczęła przed sądem polskim postępowanie zmierzające do stwierdzenia nabycia przez nią i pozostałych spadkobierców spadku po spadkodawcy. Postanowienie takie zostało wydane przez Sąd Rejonowy, I Wydział Cywilny oraz uprawomocniło się w sierpniu 2007 r.

Obecnie wnioskodawczyni wraz z innymi spadkobiercami podejmują kroki prawne zmierzające do podjęcia zawieszonego postępowania odszkodowawczego oraz doprowadzenia do wydania przez organ decyzji określającej wysokość należnego odszkodowania.

Jako, iż na rzecz wnioskodawczyni i innych spadkobierców decyzja taka nie została jeszcze wydana, w treści niniejszego wniosku została ona określona zdarzeniem przyszłym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Odpowiedź na 1 pytanie stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek w zakresie 2 i 3 pytania zostanie rozpatrzony w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zdaniem wnioskodawcy:

ad. 1)

"W ocenie wnioskodawczyni w zaistniałym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowanie regulacja Ustawy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, m.in. tytułem dziedziczenia, jednakże z uwagi na okoliczności stanu faktycznego nie można uznać, aby ewentualne przyszłe odszkodowanie do powyższej kategorii się zaliczało.

Powyższe znajduje oparcie w twierdzeniu, iż ewentualne odszkodowanie nie było prawem majątkowym na dzień śmierci spadkodawcy, gdyż nie było wówczas ani ostatecznie zasądzone, ani tym bardziej wypłacone, a co za tym idzie - nie mogło wejść w skład masy spadku.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za powyższym twierdzeniem jest brak regulacji w Ustawie dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego w opisanym powyżej stanie faktycznym. Zgodnie bowiem z normą art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje chwilą przyjęcia spadku. Jeśli więc w dacie przyjęcia spadku odszkodowanie nie istniało (ani jako prawomocnie zasądzone należne prawo majątkowe, ani tym bardziej jako wypłacona kwota pieniężna), wówczas uznać należy, iż nie podlega opodatkowaniu w oparciu o regulację Ustawy. Ustawa nie przewiduje bowiem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn praw majątkowych przyszłych, których wartości, a nawet tego, czy powstaną nie sposób określić w dacie przyjęcia spadku.

Co więcej, z istoty podjęcia zawieszonego postępowania i dalszego jego prowadzenia z wniosku spadkobierców wynika, iż decyzja zostanie wydana bezpośrednio na rzecz spadkobierców, w tym wnioskodawczyni, a nie na rzecz spadkodawcy, będącego pierwotnym wnioskodawcą w postępowaniu odszkodowawczym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadów i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Spadek definiuje art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zatem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania.

W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

Wobec powyższego wynika iż ewentualne odszkodowanie uzyskane przez wnioskodawcę nie zostanie nabyte w drodze spadku, gdyż w dacie nabycia przez Panią spadku odszkodowanie to nie istniało.

Reasumując stwierdza się, iż ewentualne odszkodowanie, które zostanie zasądzone na rzecz wnioskodawczyni nie będzie przedmiotem spadku na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.