IPPB2/436-12/12-2/MZ - Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2012 r. (data wpływu 19 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi określonej w art. 16 ww. ustawy - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi określonej w art. 16 ww. ustawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W październiku 2010 r. Podatnik nabył do majątku odrębnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego 56 m² w bloku z płyty w drodze darowizny od rodziców. Umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego. Podatnik złożył przed notariuszem oświadczenie, iż skorzysta z ulgi podatkowej w ramach art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Spełniał wszelkie przesłanki wymienione przez ustawę: nie miał dotychczas własnego mieszkania ani nie był stroną umowy najmu. Należy nadmienić, iż w mieszkaniu będącym przedmiotem darowizny zamieszkiwał na stałe z rodziną od lipca 1999 r., czyli od ponad 11 lat. Jednak ze względu na posiadanie dorastającego dziecka niepełnosprawnego i konieczność wyodrębnienia dla niego osobnego pokoju Podatnik wraz z żoną postanowili mieszkanie sprzedać jeszcze przed upływem wymaganych przez ustawę 5 lat, przeznaczając całość kwoty uzyskanej ze sprzedaży na zakup nowego większego o 1 pokój mieszkania w nowym budownictwie z cegły.

Konieczność zmiany warunków została podyktowana niepełnosprawnością dziecka (zespół Aspergera należący do grupy zaburzeń autystycznych i liczne alergie wziewne i pokarmowe). Mieszkanie w bloku z płyty nasilało objawy astmy oskrzelowej będącej następstwem alergii wziewnej na zarodniki grzybów zalegających w ścianach budynku. Należało mieszkanie powiększyć o 1 pokój ze względu na nadwrażliwość dziecka na światło i dźwięki oraz konieczność wyciszenia środowiska dziecka. W poprzednich warunkach było to utrudnione ze względu na posiadanie rodzeństwa i konieczność współdzielenia z nim małych pokoików. W miarę dorastania dziecka ten problem narastał.

W związku z tym we wrześniu 2011 r. Podatnik wraz z małżonką zaciągnęli kredyt hipoteczny na zakup mieszkania 81 m² przy lesie. Nowe mieszkanie zostało nabyte przez Podatnika wspólnie z małżonką w ramach małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej, przy czym 85% ceny nabytego mieszkania stanowiły środki z kredytu, a tylko 15% - środki z własnych oszczędności. Kredyt miał zostać spłacony po sprzedaży mieszkania będącego przedmiotem darowizny od rodziców. 28 grudnia 2011 r. stare mieszkanie darowane Podatnikowi przez rodziców zostało sprzedane, a całość kwoty uzyskanej z jego sprzedaży Podatnik przeznacza na spłatę kredytu mieszkaniowego w roku 2012 czyli w ciągu roku od daty sprzedaży starego mieszkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedając nabyte w drodze darowizny od rodziców przed upływem 5 lat i przeznaczając całość uzyskanych środków ze sprzedaży na spłatę hipotecznego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup większego mieszkania w lepszym nowszym budynku przy lesie z cegły ze względu na konieczność dostosowania warunków mieszkaniowych do potrzeb dziecka niepełnosprawnego i jego stanu zdrowia, Podatnik nadal korzysta ze zwolnienia od podatku od spadku od spadków i darowizn w ramach tzw. ulgi mieszkaniowej z art. 16 ustawy od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, zbywając mieszkanie będące przedmiotem darowizny przed upływem 5 lat i przeznaczając w ciągu 12 miesięcy od daty sprzedaży całość uzyskanych środków ze sprzedaży na spłatę hipotecznego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup większego mieszkania w nowszym budynku przy lesie ze względu na konieczność dostosowania warunków mieszkaniowych do potrzeb dziecka niepełnosprawnego i jego stanu zdrowia, podatnik nadal korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn w ramach tzw. ulgi mieszkaniowej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

Według zapisu art. 16 ust. 2 ww. ustawy, z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

W myśl art. 16 ust. 7 omawianej ustawy, nie stanowi jednak podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego;

Analiza treści powołanego przepisu wskazuje więc, że ustawodawca określił dwa warunki, które należy spełnić łącznie, aby podatnik, któremu przysługiwała omawiana ulga, nie utracił jej wskutek zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia "konieczność zmiany warunków mieszkaniowych" interpretując to pojęcie odwołać się należy do orzecznictwa sądów administracyjnych. Zgodnie z nim konieczność zmiany warunków mieszkaniowych w rozumieniu art. 16 ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdyż chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Za przesłankę uzasadniającą zbycie budynku mieszkalnego w świetle omawianej ustawy uznać należy więc trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczy on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży budynku na zakup lokalu, w którym zobowiązany będzie do ponoszenia mniejszych opłat, a w wyniku czego nastąpi poprawa położenia materialnego podatnika. Okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków mieszkaniowych może być również stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w budynku nabytym w drodze darowizny lub spadku, trudna sytuacja życiowa, zmiana sytuacji rodzinnej, zmiana miejsca pracy. A zatem, w sytuacji Wnioskodawcy zachodzi konieczność zmiany warunków mieszkaniowych.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w październiku 2010 r. Podatnik nabył do majątku odrębnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego 56 m² w bloku z płyty w drodze darowizny od rodziców. Umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego. Podatnik złożył przed notariuszem oświadczenie, iż skorzysta z ulgi podatkowej w ramach art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Spełniał wszelkie przesłanki wymienione przez ustawę: nie miał dotychczas własnego mieszkania ani nie był stroną umowy najmu. Należy nadmienić, iż w mieszkaniu będącym przedmiotem darowizny Wnioskodawca zamieszkiwał na stałe z rodziną od lipca 1999 r., czyli od ponad 11 lat. Jednak ze względu na posiadanie dorastającego dziecka niepełnosprawnego i konieczność wyodrębnienia dla niego osobnego pokoju Podatnik wraz z żoną postanowili mieszkanie sprzedaż jeszcze przed upływem wymaganych przez ustawę 5 lat, przeznaczając całość kwoty uzyskanej ze sprzedaży na zakup nowego większego o 1 pokój mieszkania w nowym budownictwie z cegły. Konieczność zmiany warunków została podyktowana niepełnosprawnością dziecka (zespół Aspergera należący do grupy zaburzeń autystycznych i liczne alergie wziewne i pokarmowe). Mieszkanie w bloku z płyty nasilało objawy astmy oskrzelowej będącej następstwem alergii wziewnej na zarodniki grzybów zalegających w ścianach budynku. Należało mieszkanie powiększyć o 1 pokój ze względu na nadwrażliwość dziecka na światło i dźwięki oraz konieczność wyciszenia środowiska dziecka. W poprzednich warunkach było to utrudnione ze względu na posiadanie rodzeństwa i konieczność współdzielenia z nim małych pokoików. W miarę dorastania dziecka ten problem narastał. W związku z tym we wrześniu 2011 r. Podatnik wraz z małżonką zaciągnęli kredyt hipoteczny na zakup mieszkania 81 m² przy lesie. Nowe mieszkanie zostało nabyte przez Podatnika wspólnie z małżonką w ramach małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej, przy czym 85% ceny nabytego mieszkania stanowiły środki z kredytu, a tylko 15% - środki z własnych oszczędności. Kredyt miał zostać spłacony po sprzedaży mieszkania będącego przedmiotem darowizny od rodziców. 28 grudnia 2011 r. stare mieszkanie darowane Podatnikowi przez rodziców zostało sprzedane, a całość kwoty uzyskanej z jego sprzedaży Podatnik przeznacza na spłatę kredytu mieszkaniowego w roku 2012 czyli w ciągu roku od daty sprzedaży starego mieszkania.

Reasumując, stwierdzić należy, iż zbycie przez Wnioskodawcę nabytego w drodze darowizny lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, a następnie przeznaczenie środków pieniężnych na spłatę hipotecznego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup większego mieszkania, nie spełnia przesłanek do zachowania ulgi z art. 16 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.