IPPB2/436-100/14-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2014 r. (data wpływu 24 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 24 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca dnia 20 listopada 2013 r. zawarł z żoną w formie pisemnej umowę darowizny sumy pieniężnej w wysokości 3.100.000 zł. Zgodnie z umową, darowana kwota miała zostać przeznaczona na zakup udziałów w trzech niezabudowanych nieruchomościach gruntowych, sprzedawanych w drodze przetargu przez syndyka, z masy upadłościowej spółki Z. sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej. Strony w umowie darowizny ustaliły, iż kwota darowizny zostanie przekazana bezpośrednio na rachunek bankowy masy upadłości wskazany przez syndyka spółki Z. sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej.

Pomiędzy wnioskodawcą a żoną, przed zawarciem ww. umowy darowizny, ustanowiona została rozdzielność majątkowa małżeńska.

Wnioskodawca nabył udział w ww. nieruchomościach i na podstawie umowy sprzedaży zawartej z syndykiem stał się współwłaścicielem tychże nieruchomości oraz został wpisany do ksiąg wieczystych jako współwłaściciel o wielkości udziału 2/3 (słownie: dwie trzecie) w każdej z trzech nabytych nieruchomości. Częściowa należność za zakup ww. nieruchomości, objęta umową darowizny, została uiszczona przez żonę wnioskodawcy bezpośrednio na rachunek bankowy masy upadłości wskazany przez syndyka w dniu 22 listopada 2013 r.

Wobec powyższego, istnieje wątpliwość, czy w oparciu o przytoczony powyżej stan faktyczny, przy zgłoszeniu dokonanej darowizny, możliwym jest by wnioskodawca skorzystał z zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), wskazując m.in. na zawartą umowę darowizny z żoną oraz umowę sprzedaży nieruchomości zawartą z syndykiem, a także dowód w postaci przelewu bankowego środków darczyńcy na rachunek masy upadłości.

Wnioskodawca wskazuje, iż w chwili obecnej nie dokonał zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Ma na to jeszcze 3 miesiące. W pierwszej kolejności ubiega się o uzyskanie interpretacji podatkowej, odnośnie do ustalenia prawidłowości przyjętego stanowiska.

Podatnik ma zamiar złożyć deklarację podatkową w terminie przewidzianym w art. 4a ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: 6 miesięcy od dnia spełnienia przyrzeczonego świadczenia) na formularzu SD-Z2 wraz z dowodami w postaci: umowy darowizny, umowy sprzedaży udziałów w nieruchomościach oraz bankowym dowodem przekazania środków pieniężnych na konto masy upadłości spółki Z. sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wnioskodawca ma możliwość skorzystania ze zwolnienia uzyskanej darowizny pieniężnej z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) w przypadku gdy przelew środków pieniężnych od darczyńcy został wykonany bezpośrednio na rachunek bankowy masy upadłości spółki Z...... sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej, celem nabycia udziału w nieruchomościach przez obdarowanego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w opisanym stanie faktycznym, możliwym jest skorzystanie ze zwolnienia opisanego w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), zwanej dalej "ustawą".

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Przepisy wyżej wymienionej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z cytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce miedzy masa majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca wskazuje, iż właściwe oświadczenia zostały złożone przez wnioskodawcę i jego żonę w zawartej pomiędzy nimi umowie darowizny w formie pisemnej, w której to określono wysokość darowizny, jej przeznaczenie, a także sposób przekazania środków pieniężnych. Z umowy wynika również, iż ma ona charakter nieodpłatny, zatem spełnia przesłanki, które pozwalają uznać ją za umowę darowizny.

Wnioskodawca wskazuje, iż choć darowane środki pieniężne zostały przekazane bezpośrednio na konto masy upadłości spółki, A nie na indywidualne bankowe konto obdarowanego wnioskodawcy, służyły one wyłącznie nabyciu na rzecz wnioskodawcy udziałów w trzech nieruchomościach. To wnioskodawca stał się współwłaścicielem tychże nieruchomości. Uznać zatem należy, iż właściwym beneficjentem uczynionej darowizny jest wnioskodawca, bowiem wskutek nieodpłatnego przesunięcia majątkowego żony nabył on na swoją rzecz udział w trzech nieruchomościach.

Wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Rozstrzygnięcia zatem wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rachunek bankowy inny niż rachunek obdarowanego, tj. rachunek masy upadłości.

Wnioskodawca wskazuje, iż w wydanej na podstawie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej interpretacji ogólnej z dnia 15 lutego 2012 r., sygn. PL/LM/834/10/BNJ/12/41 Minister Finansów stwierdził, powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 kwietnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1952/08, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 kwietnia 2011 r. sygn. akt I SA/Bd 167/11 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 2879/10, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy.

W ocenie wnioskodawcy przedstawiony stan faktyczny odpowiada sytuacji opisanej przez Ministra Finansów i w takiej sytuacji podatnik powinien mieć możliwość skorzystania z zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy, w przypadku dokonania zgłoszenia darowizny w ciągu 6 miesięcy.

Wnioskodawca wskazuje również na treść wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 2012 r. II FSK 1419/2010, zgodnie z którym; "W sytuacji, gdy wpłata kwoty objętej umową darowizny pomiędzy krewnymi dokonana została przez darczyńcę na rachunek bankowy dewelopera bądź innego podmiotu sprzedającego lokal mieszkalny, w związku z konkretną umową zawartą z obdarowanym, tytułem zapłaty przypadającej od niego należności pieniężnej na pokrycie ceny nabycia tego lokalu, warunek udokumentowania wpłaty na rachunek bankowy nabywcy uznać należy za spełniony. Wpłata taka w sposób wyraźny i niewątpliwy dokumentuje kto, komu i ile darował, potwierdzając rzeczywisty charakter dokonanej darowizny".

Wnioskodawca wskazuje, iż ww. wyrok NSA, choć dotyczy bezpośrednio sytuacji gdy środki pieniężne darczyńcy wpłacane są na konto dewelopera, winien mieć zastosowanie również i w niniejszym stanie faktycznym, bowiem konstrukcja jest taka sama. Darczyńca wpłaca darowane środki pieniężne na konto dewelopera, wskutek czego obdarowany nabywa własność lub udział we własności nieruchomości. Wnioskodawca natomiast nabywa udział w nieruchomości, gdy darczyńca przekazuje środki pieniężne na rzecz syndyka (tekst jedn.: na rachunek masy upadłości).

Kolejno, w wyroku NSA z 14 marca 2012 r. II FSK 1534/2011: "Podlega zwolnieniu od podatku nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej. Sformułowanie użyte w art. 4a ust. 1 pkt p.u.s.d. "na rachunek bankowy nabywcy" nie oznacza, że musi to być konto, jakie bank prowadzi dla obdarowanego".

Jak słusznie zauważył Sąd w uzasadnieniu ww. wyroku, istotnym jest przy badaniu przesłanek dla zwolnienia podatkowego z art. 4a ust. 1 ustawy, ustalenie ostatecznego beneficjenta dokonanej darowizny. W niniejszym stanie faktycznym nie powinno budzić wątpliwości organu podatkowego, iż obdarowanym jest wnioskodawca, nabywający środki pieniężne na swój rachunek celem nabycia udziału w nieruchomości.

Z kolei w wyroku NSA z 12 kwietnia 2013 r. II FSK 1627/2011 Sąd zauważył, iż: "ustanowiony przepisem art. 4a ust. 1 u.p.s.d. wymóg udokumentowania dokonanej darowizny należy traktować jedynie jako wymóg natury technicznej mający na celu potwierdzenie faktycznego, rzeczywistego charakteru dokonanej darowizny". Zatem samo udokumentowanie przekazu środków pieniężnych na rzecz syndyka winno stanowić wystarczające potwierdzenie zawarcia umowy oraz jej charakteru. Literalna zawężająca wykładnia prowadząca do stwierdzenia, iż w każdym przypadku darowane środki pieniężne winny być wpierw przelane na rachunek bankowy podatnika, stanowiłoby istotne ograniczenie, niweczące cel ustawodawcy w konstrukcji zwolnienia z art. 4a ust. 1 ustawy.

Mając na względzie powyższe, w ocenie wnioskodawcy, zgłoszenie przez niego opisanej powyżej, uzyskanej darowizny środków pieniężnych, będzie podlegało zwolnieniu z art. 4a ust. 1 ustawy, w przypadku gdy dokona jej w ciągu 6 miesięcy od przekazania środków pieniężnych na konto masy upadłości, załączając do formularza SD-Z2 dokumenty potwierdzające zawarcie umowy darowizny, sprzedaży udziału w nieruchomościach, przelewu środków pieniężnych na rzecz syndyka przez darczyńcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Zgodnie z art. 4a od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Jak wynika z powyższych przepisów, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W świetle powyższego, rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczący udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rzecz Wnioskodawcy, zgodnie z zawartą umową, lecz na rachunek bankowy osoby trzeciej - sprzedawcy.

Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rachunek bankowy osoby trzeciej, lecz na rzecz obdarowanego (w tym przypadku na rachunek bankowy sprzedawcy, tj. rachunek masy upadłości wskazany przez Syndyka spółki Z...... sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej), podlega zwolnieniu od podatku nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym terminie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej.

W konsekwencji, zgodnie z art. 4a pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek osoby trzeciej, jeżeli z umowy darowizny wynika, że środki pieniężne są przekazywane tytułem darowizny "na rzecz obdarowanej", ale na rachunek bankowy osoby trzeciej - sprzedawcy.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że darowizna środków pieniężnych przekazana Wnioskodawcy przez żonę na rachunek bankowy masy upadłości wskazany przez syndyka spółki Z...... sp. z o.o. w upadłości likwidacyjny korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, po spełnieniu warunków określonych w ww. przepisie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.