IPPB2/415-794/09-2/MK1 - Opodatkowanie polisy OC dla członków zarządu, kadry kierowniczej, pracowników.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2009 r. (data wpływu 23 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania polisy OC dla członków zarządu, kadry kierowniczej, pracowników - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w zakresie opodatkowania polisy OC dla członków zarządu, kadry kierowniczej, pracowników.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (zwana dalej "Wnioskodawcą" lub "Spółką") prowadzi działalność w zakresie organizowania kampanii reklamowych.

Wnioskodawca w związku z koniecznością podejmowania skomplikowanych decyzji związanych z zarządzaniem Spółką oraz z ryzykiem prowadzonej działalności gospodarczej objął ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej członków zarządu, kadrę kierowniczą, pracowników Spółki.

Zawarcie przez Spółkę umowy ubezpieczenia sprawia, że ubezpieczeni członkowie jej organów i pracownicy mogą wykonywać swoje czynności z mniejszym obciążeniem potencjalnymi skutkami finansowymi swoich decyzji, co przyczynia się do zwiększonej dynamiki rozwoju Spółki.

Umowa ubezpieczenia ma na celu zminimalizowanie potencjalnych negatywnych konsekwencji finansowych dla Spółki, mogących wynikać z decyzji podejmowanych przez osoby wchodzące w skład organów Spółki oraz przez pracowników pełniących funkcje kierownicze.

Polisa stanowiąca potwierdzenie zawarcia umowy zawarta została pomiędzy Spółką (jako Ubezpieczającym) a wyspecjalizowaną firmą ubezpieczeniową (Ubezpieczycielem), przy czym wysokość składki rocznej została ustalona w sposób ryczałtowy w odniesieniu do wszystkich ubezpieczonych, za roczny okres trwania umowy ubezpieczeniowej.

Zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia, wysokość składki nie podlega zmianie w przypadku jakichkolwiek zmian w kręgu osób ubezpieczonych.

Polisa nie wskazuje imiennie osób objętych ubezpieczeniem (Ubezpieczonych). Wskazuje jedynie ogólnie grupy objęte ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym (zaprezentowane poniżej).

Przedmiotowa polisa dotyczy następujących grup objętych ubezpieczeniem:

Ubezpieczenie obejmuje swym zakresem również:

W polisie określona została suma gwarancyjna, która stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela w odniesieniu do wszystkich szkód.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym koszt związany z wykupieniem polisy OC dla członków zarządu, kadry kierowniczej, pracowników nie stanowi dla wskazanych osób dodatkowego przychodu ze stosunku pracy lub przychodu z działalności wykonywanej osobiście podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 12 i art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej P.D.O.F.), przychodem ze stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, rożnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, wszelkie inne kwoty niezależne od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 13 punkt 7 P.D.O.F. za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o P.D.O.F. uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania. należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z zastrzeżeniem art. 14 - 15. art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10, art. 19 i art. 20 ust. 3 uważa się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych w naturze świadczeń i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zdaniem Spółki, zapłacona składka ubezpieczeniowa z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC nie stanowi przychodu dla osoby fizycznej objętej ubezpieczeniem, ze względu na wskazaną w stanie faktycznym informację, iż ubezpieczeniem objęty jest szeroki krąg podmiotowy (niemożliwe jest jednoznaczne określenie ilości osób objętych ubezpieczeniem), rotacja w zatrudnieniu i brak możliwości ustalenia długości okresu objęcia ubezpieczeniem. Wspomniane ubezpieczenie OC w opinii Spółki nie jest powiązane bezpośrednio z osobą, lecz ze sprawowaną funkcją i odpowiedzialnością, a tym samym nie jest możliwe dokonanie właściwego podziału zapłaconej przez Ubezpieczającego składki i przypisanie kosztu z tym związanego do właściwego kręgu osób.

Za nieodpłatne świadczenia dla celów podatkowych zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego Spółka uznaje świadczenia nieekwiwalentne czyli takie, w których brakuje symetrii pomiędzy świadczeniem do wykonania którego zobligowany jest pracownik względem pracodawcy, a wynagrodzeniem za nie. W oparciu o takie kryterium efektem otrzymania świadczenia nieodpłatnego przez pracownika powinien być wzrost jego majątku.

Z treści umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynika, że beneficjentem ubezpieczenia jest Spółka - jeśli Spółka poniosła szkodę i wystąpiła z roszczeniem o odszkodowanie, bądź osoba trzecia - jeśli roszczenie zostało wniesione przez osobę trzecią w związku z wyrządzoną jej szkodą. Ubezpieczonemu mogą zostać wypłacone jedynie koszty obrony i koszty postępowań przygotowawczych (rozsądne i niezbędne koszty, opłaty i wydatki poniesione na obronę przed roszczeniem, na których pokrycie ubezpieczyciel wyraził pisemną zgodę przed ich poniesieniem).

W opinii Spółki powyższy brak przysposobienia majątkowego po stronie ubezpieczonego dodatkowo przemawia za nie powstaniem przychodu w rozumieniu przepisów P.D.O.F. z tytułu opłaconej składki po stronie ubezpieczonego. Jeszcze jednym argumentem przemawiającym za brakiem możliwości przypisania wysokości przychodu do konkretnej osoby jest określenie w polisie sumy gwarancyjnej, podzielonej na podlimity, których wykorzystanie powoduje wyczerpywanie sumy gwarancyjnej, a zatem suma ta ulega zmniejszeniu o kwoty wypłacane na podstawie umowy ubezpieczenia z tytułu poszczególnych zdarzeń objętych ubezpieczeniem. Jeśli zatem z tytułu roszczenia względem np. jednego członka organów Spółki zostanie zapłacona kwota wyczerpująca cały podlimit, wówczas kolejne roszczenia, do których dany podlimit się odnosi, również te w stosunku do pozostałych członków organów Spółki nie będą już objęte ubezpieczeniem.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że nie jest możliwe przypisanie konkretnym osobom przychodu z tytułu uzyskanych nieodpłatnych świadczeń na podstawie polisy ubezpieczeniowej. Tym samym Spółka nie jest zobowiązana do pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Artykuł 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przy tym, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się - jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu, o czym stanowi art. 11 ust. 2a pkt 2 ww. ustawy.

Pojęcie "nieodpłatne świadczenie" w prawie podatkowym ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby - art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w związku z koniecznością podejmowania skomplikowanych decyzji związanych z zarządzaniem Spółką oraz z ryzykiem prowadzonej działalności gospodarczej objął ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej członków zarządu, kadrę kierowniczą, pracowników Spółki.

Umowa ubezpieczenia ma na celu zminimalizowanie potencjalnych negatywnych konsekwencji finansowych dla Spółki, mogących wynikać z decyzji podejmowanych przez osoby wchodzące w skład organów Spółki oraz przez pracowników pełniących funkcje kierownicze.

Wysokość składki rocznej została ustalona w sposób ryczałtowy w odniesieniu do wszystkich ubezpieczonych, za roczny okres trwania umowy ubezpieczeniowej. Zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia, wysokość składki nie podlega zmianie w przypadku jakichkolwiek zmian w kręgu osób ubezpieczonych. Polisa nie wskazuje imiennie osób objętych ubezpieczeniem. Wskazuje jedynie ogólnie grupy objęte ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym. W polisie określona została suma gwarancyjna, która stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela w odniesieniu do wszystkich szkód. Z treści umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynika, że beneficjentem ubezpieczenia jest Spółka - jeśli Spółka poniosła szkodę i wystąpiła z roszczeniem o odszkodowanie, bądź osoba trzecia - jeśli roszczenie zostało wniesione przez osobę trzecią w związku z wyrządzoną jej szkodą.

Za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Jak wynika z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 powołanej ustawy Kodeks cywilny - ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

Natomiast stosownie do zapisu art. 822 § 1 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Jak wynika z art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Natomiast w myśl art. 13 pkt 7 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

W przedmiotowej sytuacji krąg osób objętych ubezpieczeniem na dzień zapłaty składki ubezpieczeniowej jest znany, a to oznacza, że biorąc ten aspekt pod uwagę, możliwe byłoby przypisanie przychodu z tego tytułu tym osobom.

Sytuacja prawno-podatkowa członków organów spółki i pracowników objętych omawianym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej jest odmienna.

Zgodnie z art. 483 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) członkowie zarządu, rady nadzorczej oraz likwidatorzy odpowiadają wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy. Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

W związku z powyższym, ubezpieczenie się od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone spółce stanowi dla członka władz spółki ochronę przed ewentualnymi roszczeniami finansowymi ze strony spółki. Obojętna podatkowo jest wyłącznie sytuacja, w której członek organów statutowych spółki sam ponosi koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Jeśli natomiast spółka jest stroną umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, w której ubezpieczonymi są członkowie władz spółki, to opłacana przez spółkę składka stanowić będzie w dacie zapłaty przychód dla tych osób z tytułu wykonywanej funkcji, w rozumieniu art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka bowiem nie jest prawnie zobligowana do opłacania składek ubezpieczeniowych od odpowiedzialności cywilnej za członków swoich organów stanowiących. W tym przypadku bez znaczenia pozostają postanowienia umowy ubezpieczeniowej dotyczące uprawnionego do odszkodowania.

W przypadku pracowników natomiast, przychód ze stosunku pracy, w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powstanie w sytuacji, gdy będąc ubezpieczonym przez pracodawcę będą uprawnionymi do odszkodowania. Jeśli natomiast, tak jak w przedmiotowej sprawie pracodawca jest zarówno ubezpieczającym, jak i beneficjentem ewentualnego odszkodowania, po stronie pracownika nie powstanie przychód.

Reasumując, zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym koszt związany z zawarciem polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla członków zarządu stanowi dla nich dodatkowy przychód z działalności wykonywanej osobiście, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest zobowiązany do naliczenia i pobrania należnego podatku dochodowego od osób fizycznych. Świadczenia te należy wycenić zgodnie z art. 11 ust. 2a ww. ustawy według cen zakupu, usługi ubezpieczeniowej, opłaconej przez Wnioskodawcę.

Natomiast w odniesieniu do pracowników i kadry kierowniczej zatrudnionej na umowę o pracę, gdzie pracodawca jest zarówno ubezpieczającym, jak i beneficjentem ewentualnego odszkodowania, po stronie pracownika nie powstanie przychód.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock