IPPB2/415-665/10-4/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2010 r. (data wpływu 26 lipca 2010 r.) oraz w uzupełnieniu wniosku z dnia 8 października 2010 r. (data nadania 8 października 2010 r., data wpływu 11 października 2010 r.) stanowiącego odpowiedź na wezwanie tut. organu z dnia 4 października 2010 r. Nr IPPB2/415-665/10-2/MG (data nadania 4 października 2010 r., data odbioru 7 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z uczestnictwem w programie motywacyjnym realizowanym na poziomie holdingu - jest:

* nieprawidłowe - w części dotyczącej skutków podatkowych powstałych z tytułu nabycia akcji,

* prawidłowe - w pozostałej części.

W dniu 26 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego realizowanego na poziomie holdingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Pracodawca Wnioskodawcy będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Pracodawca) realizuje ustalony na poziomie holdingu i centralnie zarządzany program motywacyjny dla kadry menedżerskiej, pracowników (w tym Wnioskodawcy) oraz współpracowników (podwykonawców, niezależnych konsultantów). Kształt programu został określony w globalnym planie premiowania akcjami spółki - matki, który w założeniu pomysłodawców ma spełnić kilka kluczowych funkcji w zarządzaniu szeroko pojętymi zasobami ludzkimi całego holdingu:

* podnieść jego atrakcyjność jako pracodawcy / partnera biznesowego i przyciągnąć nowych, wartościowych menedżerów, pracowników oraz kooperantów,

* zapewnić dodatkową motywację do pracy na rzecz korporacji i pośrednio przyczynić się do jej dynamicznego wzrostu, stałego polepszania jej wyników finansowych, a w konsekwencji do zwiększenia wartości całego holdingu,

* zatrzymać w swoich strukturach najbardziej wartościowych menadżerów pracowników oraz kooperantów, co powinno mieć bezpośrednie przełożenie na wyniki finansowe całego holdingu.

Program stanowi dodatkową nagrodę (przyznawaną poza regularnym wynagrodzeniem) za wkład w rozwój całego przedsiębiorstwa Pracodawcy, jego sukcesy i osiągnięcie założonych wyników finansowych. Nagroda przyznawana jest na szczeblu centralnym, przez globalnego administratora programu, każdej z osób, które zostały do niej wytypowane przez Radę Dyrektorów holdingu i które w ten sposób stają się beneficjentami programu. Pracodawca nie ma bezpośredniego wpływu na dobór beneficjentów, przekazuje administratorowi programu jedynie żądane obiektywne dane, będące przedmiotem oceny pod kątem stosowanych przez administratora kryteriów. Z kolei pośredni wpływ Pracodawcy na dobór przyszłych beneficjentów programu jest minimalny i ogranicza się do awansowania pracowników na stanowiska, które dają potencjalne prawo do uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Program przewiduje premiowanie wyróżniających się menadżerów, pracowników i kooperantów poprzez przyznanie możliwości nieodpłatnego nabycia akcji amerykańskiej spółki matki. Określona pula akcji przyznawana jest zazwyczaj z początkiem roku kalendarzowego. Prawo do nabycia akcji na preferencyjnych warunkach z przyznanej puli wygasa po upływie określonego terminu i nie może być przedmiotem sprzedaży, innego rodzaju transferu, zastawu, cesji, czy też każdego innego przeniesienia lub ograniczenia własności. Pod warunkiem osiągnięcia przez Pracodawcę i cały holding oczekiwanych wyników finansowych oraz w zależności od stopnia realizacji zakładanych wyników docelowych w danym roku, podlegającym ocenie, każdy z beneficjentów staje się pełnoprawnym właścicielem określonej części puli akcji. Z uwagi na fakt, że beneficjenci programu mogą nabyć akcje nieodpłatnie ich korzyść w przyszłości będzie tym większa, im wyższa będzie wartość akcji całego holdingu - do czego każdy z beneficjentów (w tym Wnioskodawca) może się przyczynić swoją pracą i zaangażowaniem.

Wnioskodawca na moment przyznania puli akcji (tzw. akcji zastrzeżonych) może wykonywać prawo głosu z tych akcji oraz otrzymywać dywidendę (o ile zostanie wypłacona). Do momentu przejęcia pełnego prawa własności akcje pozostają jednak w depozycie u administratora programu (występującego w roli powiernika) i nie mogą być przedmiotem sprzedaży, innego rodzaju transferu, zastawu, cesji, czy też każdego innego przeniesienia lub ograniczenia własności.

Pracodawca partycypuje w kosztach obsługi programu motywacyjnego (w kosztach związanych z nabyciem akcji przekazywanych do programu) - głownie z uwagi na fakt, że stanowi integralną część holdingu, a program jest zarządzany centralnie i obejmuje menedżerów, pracowników i kooperantów całej grupy kapitałowej. Akcje przeznaczone do realizacji programu są nabywane na rynku papierów wartościowych przez administratora.

Koszt nabycia jest następnie rozkładany na miesięczne raty i fakturowany m.in. na Pracodawcę. Wysokość kosztów jest skorelowana z bieżącą wartością akcji - w związku z czym wysokość poszczególnych rat podlega okresowej korekcie. Zakupione przez administratora akcje są docelowo przekazywane beneficjentom lub umarzane - w przypadku rezygnacji z uczestnictwa w programie przez któregoś z beneficjentów.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, wezwano Wnioskodawczynię pismem z dnia 4 października 2010 r. Nr IPPB2/415-665/10-2/MG (data nadania 4 października 2010 r., data odbioru 7 października 2010 r.) do ich uzupełnienia poprzez:

* wskazanie kto jest właścicielem akcji (tzw. akcji zastrzeżonych na moment przyznania puli akcji) znajdujących się w depozycie administratora programu (Wnioskodawca, czy administrator programu lub inny podmiot).

* udzielenia informacji, czy koszt nabycia akcji, który jest fakturowany na pracodawcę Wnioskodawcy dotyczy nabycia akcji przez pracowników tego pracodawcy.

Wnioskodawczyni prawidłowo uzupełniła braki formalne wniosku w ustawowym terminie pismem z dnia 8 października 2010 r. (data nadania 8 października 2010 r., data wpływu 11 października 2010 r.), w którym wyjaśniła, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Z punktu widzenia przepisów podatkowych w opisanym stanie faktycznym wystąpią trzy różne, istotne dla zakresu i sposobu opodatkowania momenty:

Skutki podatkowe na moment przystąpienia przez Wnioskodawcę do programu:

W ramach programu motywacyjnego Wnioskodawca otrzymuje od administratora programu, działającego w imieniu amerykańskiej spółki - matki, niezbywalne, warunkowe (skorelowane z wynikami finansowymi Pracodawcy i całego holdingu oraz w związku z wykonywaniem pracy bądź innej działalności na jego rzecz) prawo do nabycia akcji amerykańskiej spółki - matki w przyszłości, tj. po spełnieniu określonych kryteriów przez Pracodawcę i cały holding w okresie podlegającym ocenie, ale przed wygaśnięciem programu. Z podatkowego punktu widzenia, na moment przystąpienia do programu, o ile Wnioskodawca w każdej chwili może z tego programu wystąpić, a sam program może ulec likwidacji, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód i w konsekwencji nie powstanie także dochód do opodatkowania.

Takie stwierdzenie jest w pełni uzasadnione z dwóch powodów:

Ad. 1) - potencjalny przychód otrzymany:

Prawo do nabycia akcji nie może być utożsamiane z nabyciem tychże akcji. Uzyskanie prawa do nabycia akcji nie przesądza mianowicie o otrzymaniu konkretnego, tzn. możliwego do wyceny, przysporzenia majątkowego o definitywnym charakterze. Od momentu przyznania możliwości nabycia akcji Wnioskodawca będzie mógł z tej możliwości skorzystać - jednakże tylko wtedy, gdy zarówno Pracodawca jak i cały holding osiągną zakładane wyniki finansowe, sam Wnioskodawca nie zdecyduje się odstąpić od uczestnictwa w programie motywacyjnym lub nie zostanie z niego wykluczony, a administrator nie zmieni w międzyczasie reguł nabywania własności akcji lub nie zlikwiduje programu. Możliwość ewentualnego otrzymania dywidendy w przyszłości bądź udziału w głosowaniu na zgromadzeniu akcjonariuszy nie poddaje się żadnej wiarygodnej wycenie. Skoro zatem nabycie konkretnej ilości akcji o konkretnej wartości na moment przyznania prawa nie występuje, a co więcej - nie jest pewne, to nie może być mowy o uzyskaniu jakiegokolwiek przychodu z tego tytułu w takiej właśnie chwili. Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. "przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń". W opinii Naczelnego Sądu Administracyjnego oznacza to, że "świadczenie nieodpłatne jest przychodem podatnika wyłącznie wtedy, gdy zostało przez niego faktycznie otrzymane (wykorzystane), a jego wartość jest możliwa do określenia" (por. wyrok NSA z 15.09.2009, sygn. akt II FSK 536/08).

Ten sam problem w zakresie ustalenia konkretnej wartości przysporzenia majątkowego dotyczy przyznania samej możliwości jako takiej. Z uwagi na fakt, że ma ona charakter osobisty (a więc dla osób trzecich nie przedstawia żadnej wartości) jest niezbywalna, a także nie może być obciążona przez Wnioskodawcę żadnymi prawami osób trzecich, trudno mówić o jej wartości rynkowej, która mogłaby być wiarygodnie oszacowana i wzięta za podstawę jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy.

Ad. 2) - potencjalny przychód należny:

Możliwość przyznawana Wnioskodawcy mogłaby ewentualnie być objęta zastrzeżeniem z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym odnośnie do realizacji praw wynikających z papierów wartościowych instrumentów finansowych bądź ich pochodnych za przychód dla celów podatkowych można uznać już samo prawo domagania się akcji - czyli przychód należny, choć jeszcze nie otrzymany. W przedmiotowym stanie faktycznym takie stanowisko byłoby jednak nieuprawnione, gdyż:

* po pierwsze - charakterystyka możliwości przyznawanej w ramach programu motywacyjnego wyraźnie wskazuje na jej niezbywalność, a co za tym idzie - nie można jej uznać za instrument finansowy lub jego pochodną w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,

* po wtóre - możliwość nabycia akcji przez Wnioskodawcę, poprzez powiązanie jej z osobą tegoż Wnioskodawcy, nie stanowi żadnej wartości dla osób postronnych i nie kreuje żadnej skonkretyzowanej należności od amerykańskiej spółki - matki na moment przyznania takiej możliwości.

Przedmiotowy stan faktyczny - czyli przyznanie możliwości nabycia akcji w ramach rozpatrywanego programu motywacyjnego - nie mieści się zatem w dyspozycji art. 17 u.p.d.o.f. Przystąpienie do programu stanowi wyłącznie potencjalną możliwość uzyskania wymiernej korzyści w przyszłości i w konsekwencji nie kreuje przychodu należnego, który mógłby stanowić podstawę do wyliczenia dochodu do opodatkowania. Identyczne konkluzje prezentowane są w szeregu interpretacji organów podatkowych (por. kolejno interpretacje: Urzędu Skarbowego Warszawa - Bielany z 18 października 2005 r. (Nr 1432/PDL/415/96/05), Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 12 maja 2006 r. (Nr 1471/DPF/415/26/06/PP), Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście z 4 kwietnia 2006 r. (Nr 1435/FO3/415-30/06/KSW), Urzędu Skarbowego w Wołominie z 14 lipca 2006 r. (Nr 1442/DP-II/415-111/MG/06) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 sierpnia 2009 r. (Nr ILPB1/415-604/09-2/TW) i Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2010 r. (Nr IPPB2/415-756/09-2/AS). Uzupełniająco Wnioskodawca zacytował tezę z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy: "Dopóki nie spełni się zdarzenie, które kreuje przychód, to tym samym nie można mówić o powstaniu przychodu i obowiązku podatkowego w podatku dochodowym (...). W przeciwnym razie obowiązek podatkowy wyprzedziłby zdarzenie, z którym związany jest przychód" (wyrok WSA w Bydgoszczy z 23 grudnia 2008 r. (sygn. akt I SA/Bd 687/08) - orzeczenie nie zostało zaskarżone przez Ministra Finansów i jest prawomocne).

Skutki podatkowe na moment ewentualnego nabycia akcji przez Wnioskodawcę:

Po otrzymaniu prawa do nabycia akcji Wnioskodawca może z tego prawa skorzystać. Jest to możliwe jednak wyłącznie pod warunkiem, że nadal spełnia określone programem kryteria - m.in. nadal współpracuje z Pracodawcą - a ponadto sam Pracodawca jak i cały holding osiągnęli założone wyniki finansowe. Na skutek skorzystania z możliwości nabycia akcji Wnioskodawca nieodpłatnie przejmie na własność przyznaną mu pulę akcji spółki - matki i będzie mógł swobodnie tymi akcjami rozporządzać (np. od razu je sprzedać). Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów u.p.d.o.f. można zasadnie przyjąć, że o ile Wnioskodawca obejmie akcje nieodpłatnie, tj. bez uiszczania ceny równej ich wartości rynkowej, to osiągnie przychód. Przychód powstanie w chwili, gdy beneficjent stanie się pełnoprawnym właścicielem akcji. Opodatkowanie dochodu, obliczonego na podstawie tego przychodu, byłoby odroczone w czasie do momentu zbycia objętych akcji tylko w przypadku obejmowania akcji nowej emisji - zgodnie z art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. W przypadku objętym przedmiotowym stanem faktycznym nie ma takiej możliwości. Wnioskodawca powinien rozliczyć dochód z nabycia akcji już w momencie ich otrzymania na własność.

Należy zatem przeanalizować:

Ad. (1) - moment powstania przychodu.

W świetle aktualnego stanu prawnego należy przyjąć, że na moment nabycia pełnego prawa własności do akcji przez Wnioskodawcę powstaje po jego stronie przychód. Obejmowane / nabywane akcje są notowane na rynku papierów wartościowych, można zatem bez najmniejszych problemów wiarygodnie określić ich wartość na dzień objęcia lub nabycia. Samo przysporzenie majątkowe z tego tytułu jest więc definitywnie zrealizowane, gdyż otrzymany przez Wnioskodawcę papier wartościowy w postaci akcji inkorporuje określone prawa, a te z kolei posiadają wymierną i dokładnie mierzalną wartość - poprzez notowania na rynku papierów wartościowych. Nagrodzony w ten sposób menedżer, pracownik, czy też współpracownik może spieniężyć objęte / nabyte akcje tego samego dnia, w którym je otrzymał. Może także podjąć ryzyko inwestycyjne i zrealizować zysk lub stratę z takiej inwestycji w późniejszym terminie. Wszystko to nie zmieni jednak faktu, że w momencie gdy nieodpłatnie objął lub nabył akcje, osiągnął jednocześnie konkretne przysporzenie majątkowe, które powinno zostać zakwalifikowane jako przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ust. 1, 2 i 2a u.p.d.o.f. Moment powstania przychodu przesunąłby się w czasie jedynie wówczas, gdyby samo objęcie lub nabycie akcji nie skutkowało jeszcze przeniesieniem na Wnioskodawcę prawa własności akcji i związanych z tym prawem wszystkich innych praw (m.in. do swobodnego dysponowania akcjami, w tym ich zbycia oraz wykonywania wszelkich praw korporacyjnych przysługujących akcjonariuszom). Dopiero bowiem z chwilą przejęcia nieograniczonej własności Wnioskodawca ma możliwość spieniężenia akcji lub czerpania z nich jakichkolwiek innych pożytków. Dopiero wtedy akcje można uznać za stanowiące dla beneficjenta wymierne przysporzenie majątkowe. Mało przekonujące są w tym kontekście tezy zaprezentowane ostatnio w wyrokach przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie i powielone przez WSA w Kielcach (por. wyrok WSA w Warszawie z 15 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 570/09) oraz z 15 kwietnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 567/09), jak i wyrok WSA w Kielcach z 3 grudnia 2009 r. (I SA/Ke 427/09); wszystkie wymienione wyroki nie są prawomocne).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne (np. czeki, weksle) oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Świadczenie w naturze może obejmować zarówno rzeczy, jak i prawa (w tym akcje spółki kapitałowej). Art. 11 ust. 2 u.p.d.o.f. nakazuje natomiast określać wartość świadczeń w naturze na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca ich uzyskania. W art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. doprecyzowano także, że w przypadku świadczeń w naturze otrzymywanych nieodpłatnie (np. w przypadku nieodpłatnego objęcia akcji) przychodem podatnika jest aktualna cena rynkowa, uwzględniająca ceny stosowane przy nabywaniu praw tego samego rodzaju oraz czas i miejsce udostępnienia. Nie powinno być zatem wątpliwości, że w momencie uzyskania pełnej własności akcji powstaje przychód, którego wysokość można precyzyjnie określić. W przypadku nabycia akcji nieodpłatnie będzie to wartość rynkowa tych akcji. Jeżeli natomiast Wnioskodawca ponosi w związku z nabyciem akcji jakąkolwiek odpłatność - przysporzeniem będzie różnica pomiędzy wartością rynkową nabytych akcji, a tą odpłatnością. Owe przysporzenie majątkowe nie jest absolutnie potencjalne. Od chwili uzyskania własności akcji beneficjent dysponuje bowiem określonym, precyzyjnie wycenionym majątkiem, który w każdej chwili może spieniężyć.

Zasadne jest więc przyjęcie, że na moment przejęcia pełnej własności akcji, który jest zbieżny z momentem ich nabycia w ramach programu motywacyjnego, beneficjent programu (Wnioskodawca) uzyska przychód i będzie musiał określić źródło przychodu, a następnie odpowiednio obliczyć dochód do opodatkowania. Ustalenie źródła przychodu na moment nabycia akcji nie miałoby znaczenia jedynie w przypadku, gdyby Wnioskodawcy zostały przydzielone akcje nowej emisji. W takim przypadku art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. wyraźnie zwalnia podatnika z konieczności rozliczania dochodu. I tylko w tej konkretnej sytuacji można się zgodzić z twierdzeniem Sądu, że dochód pojawi się dopiero - i zarazem wyłącznie - w momencie zbycia akcji.

Ad. (2) - źródło przychodu.

Przyznanie możliwości nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego, a następnie skorzystanie z niej poprzez nabycie akcji nie jest uzasadnione wyłącznie stosunkiem pracy. Stosunek ten nie obliguje Pracodawcy do zagwarantowania Wnioskodawcy uczestnictwa w programie motywacyjnym. Pracodawca wręcz nie może takiego uczestnictwa zagwarantować. Z drugiej strony - uczestnictwo Wnioskodawcy w programie nie obliguje Pracodawcy do kontynuowania współpracy z Wnioskodawcą, jeżeli z jakichkolwiek powodów współpraca taka miałaby ulec zakończeniu. Ponadto Pracodawca nie uczestniczy bezpośrednio w realizacji programu motywacyjnego - nie ma wpływu na decyzję o wytypowaniu poszczególnych uczestników programu, nie ma wpływu na ilość i rodzaj przyznanych akcji, a jedynie partycypuje w części kosztów związanych z funkcjonowaniem całego programu na poziomie holdingu.

Jak więc słusznie zauważył WSA w Warszawie w innym miejscu cytowanego już powyżej wyroku, od samego początku realizacji poszczególnych planów, a więc od przyznania opcji bądź udzielenia przyrzeczenia, aż do ich realizacji poprzez przydział akcji na preferencyjnych warunkach, więź prawna, jaka powstaje z racji realizacji tych przedsięwzięć istnieje jedynie pomiędzy poszczególnymi objętymi danym planem pracownikami Spółki, a (administratorem programu), nie zaś pomiędzy tymi pracownikami, a Spółką. W konsekwencji Wnioskodawca nie może z tytułu realizacji programu motywacyjnego występować z jakimikolwiek roszczeniami prawnymi wobec Pracodawcy. Pozostawanie w stosunku pracy z Pracodawcą jest jedynie jednym z kryteriów przy typowaniu potencjalnych beneficjentów do programu motywacyjnego. Ewentualne przysporzenie majątkowe otrzymywane w ramach programu nie wynika jednak bezpośrednio z tego stosunku. Dodatkowo należy pamiętać, że nabycie na własność - bez żadnych ograniczeń - przyznanej puli akcji jest zależne nie tylko od wkładu Wnioskodawcy w osiągane przez Pracodawcę wyniki finansowe, ale także (i to w dużej mierze) od wyników finansowych osiąganych przez cały holding. Praca Wnioskodawcy nie ma więc tutaj absolutnie decydującego znaczenia. W związku z powyższym przedmiotowy przychód nie mieści się w źródle obejmującym przychody ze stosunku pracy.

Rozwiązaniem znajdującym uzasadnienie w obowiązujących przepisach jest natomiast przyporządkowanie osiąganego przez Wnioskodawcę przychodu z tytułu nabycia istniejących w obrocie akcji do źródła kapitały pieniężne. Art. 17 u.p.d.o.f. jest na tyle precyzyjny, że można przyjąć, iż tego typu przychód mieści się właśnie w tym źródle.

Nieodpłatne nabycie akcji stanowi już mianowicie partycypację w zysku osoby prawnej. Wnioskodawca otrzymując akcje danej osoby prawnej nabywa określony majątek, którego wartość jest ściśle powiązana z aktualnymi wynikami finansowymi tejże osoby prawnej. To konkretne przysporzenie majątkowe powinno być więc rozumiane jako udział w zysku osób prawnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. Zasadniczo kosztem uzyskania przychodu są w takim przypadku wydatki poniesione na nabycie akcji (por. art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f.). Z uwagi jednak na nieodpłatne nabycie akcji żadne koszty uzyskania przychodu tutaj nie wystąpią a w konsekwencji uzyskany przychód będzie równy co do wysokości dochodowi do opodatkowania.

Powyższy dochód będzie podlegał opodatkowaniu zgodnie z art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f. według jednolitej stawki w wysokości 19%. Na podstawie art. 30b ust. 5 u.p.d.o.f. dochodów z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (tekst jedn.: według skali) lub stawką liniową zgodnie z art. 30c u.p.d.o.f., lecz wykazuje i rozlicza odrębnie, w zeznaniu PIT-38 składanym do końca kwietnia kolejnego roku podatkowego po roku, w którym uzyskano dochód ze zbycia akcji (art. 30b ust. 6 u.p.d.o.f.).

Powyższa analiza prowadzi więc do wniosku, że w momencie uzyskania tytułu własności do akcji na skutek ich nieodpłatnego nabycia powstanie dochód z kapitałów pieniężnych, który nie został objęty wyłączeniem w art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. i powinien być opodatkowany według stawki 19% w rozliczeniu za rok, w którym takie akcje zostały nabyte.

Skutki podatkowe na moment sprzedaży akcji przez Wnioskodawcę:

Dokonanie sprzedaży akcji spółki kapitałowej wypełnia przesłanki uzyskania przychodu z kapitałów pieniężnych - na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną. Takimi udziałami w spółce mającej osobowość prawną są niewątpliwie akcje spółki akcyjnej. Ich sprzedaż spowoduje więc powstanie przychodu z kapitałów pieniężnych na moment zawarcia umowy sprzedaży, nawet gdy należność nie została jeszcze rzeczywiście otrzymana. Zasadniczo kosztem uzyskania przychodu są w takim przypadku wydatki poniesione na nabycie akcji (por. art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f.). Jeżeli jednak nabycie nastąpiło nieodpłatnie lub jedynie częściowo odpłatnie i z tytułu tegoż nabycia określono już wcześniej podatnikowi przychód, to kosztem uzyskania przychodu przy odpłatnym zbyciu akcji będzie - zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 1 i 2 u.p.d.o.f. - wartość przychodu określonego jako różnica między wartością rynkową akcji na dzień ich nabycia, a (ewentualnie) poniesioną wtedy odpłatnością na ich nabycie, powiększona o wydatki na nabycie (czyli o preferencyjną cenę z dnia nabycia akcji).

Dochód obliczony jako nadwyżka uzyskanego ze sprzedaży akcji przychodu nad kosztami jego uzyskania będzie podlegał opodatkowaniu zgodnie z art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f. według jednolitej stawki w wysokości 19%. Na podstawie art. 30b ust. 5 u.p.d.o.f. dochodów z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (tekst jedn.: według skali) lub stawką liniową zgodnie z art. 30c u.p.d.o.f., lecz wykazuje i rozlicza odrębnie w zeznaniu PIT-38 składanym do końca kwietnia kolejnego roku podatkowego po roku, w którym uzyskano dochód ze zbycia akcji (art. 30b ust. 6 u.p.d.o.f.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych powstałych z tytułu nabycia akcji, natomiast w pozostałej części uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem wszelkie dochody podatnika nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnikom w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednocześnie stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a omawianej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy zawiera katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 tego artykułu wymienione są przychody m.in. przychody ze stosunku pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione w art. 12 ust. 1 ww. ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy, a zatem, wszystko co pracownik otrzymuje od swojego pracodawcy - o ile nie stanowi wymienionego w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku na podstawie przepisów Ordynacja podatkowa - podlega opodatkowaniu ze źródła przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawczyni, jako pracownik uczestniczy w realizowanym przez pracodawcę, ustalonym na poziomie holdingu i centralnie zarządzanym programie motywacyjnym dla kadry menedżerskiej, pracowników oraz współpracowników. Kształt programu został określony w globalnym planie premiowania akcjami spółki - matki. Program stanowi dodatkową nagrodę za wkład w rozwój całego przedsiębiorstwa. Nagroda przyznawana jest na szczeblu centralnym, przez globalnego administratora programu, każdej z osób, które zostały do niej wytypowane przez radę dyrektorów holdingu i które w ten sposób stają się beneficjentami programu. Pracodawca nie ma bezpośredniego wpływu na dobór beneficjentów. Rola pracodawcy ogranicza się do awansowania pracowników na stanowiska, które dają potencjalne prawo do uczestnictwa w programie motywacyjnym. Program przewiduje premiowanie wybranych spośród zgłoszonych osób, poprzez przyznanie możliwości nieodpłatnego nabycia akcji amerykańskiej spółki matki. Określona pula akcji przyznawana jest z początkiem roku kalendarzowego. Prawo do nabycia akcji na preferencyjnych warunkach z przyznanej puli wygasa po upływie określonego terminu. Po spełnieniu przez cały holding określonych warunków finansowych, każdy z beneficjentów staje się pełnoprawnym właścicielem określonej części puli akcji. Wnioskodawczyni na moment przyznania puli akcji (tzw. akcji zastrzeżonych) może wykonywać prawo głosu z tych akcji oraz otrzymywać dywidendę. W momencie przyznania puli akcji w ramach objęcia programem motywacyjnym Wnioskodawczyni staje się właścicielem tych akcji. Akcje przeznaczone do realizacji programu są nabywane na rynku papierów wartościowych przez administratora. Akcje te trafiają do depozytu administratora, ponieważ nabyte prawo własności jest ograniczone. Zdeponowane akcje nie mogą być przez Wnioskodawczynię sprzedane, ani w żaden inny sposób przetransferowane na inny podmiot, ani zastawione, ani odstąpione (odpłatnie lub nieodpłatnie), ani też w żaden inny sposób użyte jako zabezpieczenie jakichkolwiek zobowiązań Wnioskodawczyni. Ograniczenia te zostają wyeliminowane dopiero w momencie ostatecznego objęcia / nabycia akcji przez Wnioskodawczynię. Pracodawca Wnioskodawczyni partycypuje w kosztach obsługi programu motywacyjnego (w kosztach związanych z nabyciem akcji przekazywanych do programu). Koszt nabycia rozkładany jest na miesięczne raty i fakturowany m.in. na pracodawcę. Koszty fakturowane na pracodawcę stanowią koszty nabycia akcji przekazywanych do puli udostępnianej Wnioskodawcy. Wysokość kosztów jest skorelowana z bieżącą wartością akcji.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że w momencie przystąpienia do programu motywacyjnego realizowanego na poziomie holdingu, polegającego tylko i wyłącznie na możliwości przyznania niezbywalnego, warunkowego prawa do nabycia akcji amerykańskiej spółki - matki w przyszłości, tj. po spełnieniu określonych kryteriów przez pracodawcę i cały holding, po stronie Wnioskodawczyni nie powstaje przychód, a w konsekwencji dochód do opodatkowania. Tylko z samego powodu otrzymania prawa do bezpłatnego nabycia akcji nie powstanie przychód, o ile nie będzie to równoznaczne z nabyciem akcji zastrzeżonych już w momencie przystąpienia do programu.

Bowiem, jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnienia w momencie przyznania akcji, tzw. akcji zastrzeżonych Wnioskodawczyni staje się właścicielem tych akcji, pomimo, że na moment ich przyznania Wnioskodawczyni nie może akcji sprzedać, zastawić, odstąpić, ani w żaden inny sposób użyć jako zabezpieczenie zobowiązań. Należy podkreślić, iż na moment przyznania puli akcji zastrzeżonych Wnioskodawczyni może wykonywać prawo głosu z tych akcji oraz otrzymywać dywidendę (o ile zostanie wypłacona). W związku z powyższym, z uwagi na to, że w momencie przyznania akcji zastrzeżonych w ramach objęcia programem Wnioskodawczyni staje się właścicielem tych akcji, tj. może wykonywać prawo głosu z tych akcji oraz otrzymywać dywidendę, należy stwierdzić, iż wywołuje to skutek podatkowy w postaci uzyskania przychodu podlegającego opodatkowaniu, albowiem w tym momencie uzyskuje prawo do czerpania korzyści wynikających z akcji. Tym samym pomimo wyżej wskazanych ograniczeń niewątpliwie w momencie przyznania nieodpłatnie akcji zastrzeżonych po stronie Wnioskodawczyni wystąpiło przysporzenie majątkowe, z uwagi na fakt, że aby czerpać korzyści z akcji Wnioskodawczyni musiałaby nabyć akcje za określoną cenę, a w związku z nieodpłatnym nabyciem nie poniosła takich wydatków. Przychód do opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni powstaje z chwilą przyznania akcji zastrzeżonych, jako przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy zauważa, że kwalifikowanie źródła uzyskania przychodu uzależnione jest od podmiotu, który ponosi koszty funkcjonowania programu motywacyjnego.

Ponieważ z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że kosztami nabycia akcji amerykańskiej spółki matki obciążany jest pracodawca Wnioskodawczyni, tj. koszty fakturowane na pracodawcę stanowią koszty nabycia akcji przekazywanych do puli udostępnianej Wnioskodawczyni, w konsekwencji, przychód ten należy zaliczyć do przychodów ze stosunku pracy, o którym mowa w powołanym powyżej art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Tym samym to na spółce, jako pracodawcy ciąży obowiązek płatnika podatku dochodowego wynikający z treści art. 31 ustawy podatkowej w kwestii obliczenia i poboru zaliczek na podatek dochodowy, łącznie z pozostałymi przychodami ze stosunku pracy osiągniętymi przez Wnioskodawczynię w danym miesiącu.

Organ podatkowy zauważa, mając na uwadze powyższe, że moment nabycia pełnego prawa własności akcji nie rodzi po stronie Wnioskodawczyni przychodu, bowiem jak już wyżej wskazano przychód do opodatkowania powstał już w momencie przyznania akcji zastrzeżonych w ramach objęcia programem motywacyjnym, w którym Wnioskodawczyni stała się właścicielem tych akcji i nabyła prawa i przywileje należne akcjonariuszom do czerpania korzyści z akcji, tj. uprawnienia do wykonywania prawa głosu z tych akcji oraz otrzymywania dywidendy.

Tym samym biorąc pod uwagę powyższe organ podatkowy stwierdza, iż wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni już w momencie nabycia akcji, tj. w momencie przyznania akcji zastrzeżonych, po stronie Wnioskodawczyni powstaje przychód ze stosunku pracy, a nie jak twierdzi Wnioskodawczyni przychód z kapitałów pieniężnych, określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który powstaje w momencie, kiedy Wnioskodawczyni staje się pełnoprawnym właścicielem akcji.

Ustosunkowując się w dalszej kolejności do stanowiska Wnioskodawczyni w przedmiocie skutków podatkowych na moment sprzedaży akcji amerykańskiej spółki, nabytych w ramach programu motywacyjnego należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż zbycie akcji będzie skutkowało powstaniem przychodu zakwalifikowanego do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych, określonego w art. 17 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy podatkowej.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a - c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Artykuł 30b ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl natomiast art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy podatkowej, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Ponieważ w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym nabycie akcji nastąpiło nieodpłatnie, zatem do określenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych zastosowanie znajduje przepis art. 22 ust. 1d pkt 1 ustawy podatkowej, zgodnie z którym w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawczyni przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży akcji nabytych w wyniku uczestnictwa w programie motywacyjnym uwzględni, jako koszt uzyskania przychodów wartość przedmiotowych akcji na dzień przyznania puli akcji (akcji zastrzeżonych).

Organ podatkowy zauważa, iż ze względu na fakt, że Wnioskodawczyni osiągnie przychód ze zbycia akcji amerykańskiej spółki, przy ustalaniu dochodu do opodatkowania zastosowanie znajdzie przepis art. 30b ust. 3 ww. ustawy, który stanowi, że przepisy art. 30b ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

W przedmiotowej sprawie należy uwzględnić zapisy Umowy podpisanej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie uniknięcia podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178).

Reasumując, w świetle przedstawionych powyżej uregulowań prawnych należy uznać, iż:

* w momencie przystąpienia do programu motywacyjnego realizowanego na poziomie holdingu, polegającego tylko i wyłącznie na możliwości przyznania niezbywalnego, warunkowego prawa do nabycia akcji amerykańskiej spółki - matki w przyszłości, tj. po spełnieniu określonych kryteriów przez pracodawcę i cały holding, po stronie Wnioskodawczyni nie powstaje przychód, a w konsekwencji dochód do opodatkowania,

* w momencie nieodpłatnego przyznania akcji zastrzeżonych amerykańskiej spółki matki w ramach objęcia programem motywacyjnym po stronie Wnioskodawczyni powstaje przychód, z uwagi na to, że w momencie przyznania puli akcji (akcji zastrzeżonych), Wnioskodawczyni staje się ich właścicielem, pomimo ograniczenia pełnego ich dysponowania. W momencie przyznania akcji zastrzeżonych Wnioskodawczyni może wykonywać prawo głosu z tych akcji oraz otrzymywać dywidendę. Natomiast moment nabycia pełnego prawa własności akcji nie rodzi po stronie Wnioskodawczyni przychodu,

* ponieważ kosztami nabycia akcji amerykańskiej spółki matki obciążany jest pracodawca Wnioskodawczyni, uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód należy zakwalifikować do źródła przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ww. ustawy,

* w momencie sprzedaży akcji amerykańskiej spółki, nabytych w ramach programu motywacyjnego po stronie Wnioskodawczyni powstanie przychodu zakwalifikowany do źródła przychodu z kapitałów pieniężnych, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych oraz przywołanych wielu tez wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych - wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.