IPPB2/415-629/10-2/MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2010 r. (data wpływu 9 lipca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu i sprzedaży wywłaszczonej nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 9 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu i sprzedaży wywłaszczonej nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na mocy ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta z dnia 24 maja 2010 r. dokonano zwrotu części nieruchomości położonej w C. (niezabudowana działka gruntu nr 163/1 o powierzchni 405 m²) wywłaszczonej decyzją Prezydenta Miasta z dnia 29 stycznia 1981 r. Zwrotu dokonano na rzecz:

* Pani Jadwigi K. - w udziale wynoszącym 4/6 części, (współwłaściciel),

* Wnioskodawczyni - w udziale wynoszącym 1/6 części, (spadkobierca od 28 października 1987 r.),

* Pana Michała K. - w udziale wynoszącym 1/6 części, (spadkobierca od 28.10 1987 r.).

Wraz ze zwrotem części nieruchomości zobowiązano ww. osoby do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa proporcjonalnej kwoty zwaloryzowanego odszkodowania wypłaconego za wywłaszczoną nieruchomość, co uczyniono w oznaczonym w decyzji terminie.

Opisana nieruchomość stanowiła do dnia 29 stycznia 1981 r. własność Pani Jadwigi i Piotra małżeństwa K. Na mocy decyzji Prezydenta Miasta C. z 29 stycznia 1981 r. nieruchomość wywłaszczona została na rzecz Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod modernizację ulic oraz rozbudowę ronda łączącego te ulice. Ponieważ tylko część wywłaszczonej nieruchomości została zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia, stosownie do treści przepisów art. 136 ust. 3 i art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)- na żądanie poprzedniego współwłaściciela (Pani Jadwiga K.) i spadkobierców (Wnioskodawczyni, Pan Michał K.) - dokonano zwrotu niewykorzystanej części nieruchomości (działka gruntu nr 163/ o pow. 405 m²) wydając powołaną na wstępie decyzję. Przejście prawa własności nieruchomości nastąpiło z dniem, kiedy decyzja stała się ostateczną, tj. 8 czerwca 2010 r.

W dniu 17 czerwca 2010 r. na podstawie aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w C., dokonano zbycia na rzecz M. z siedzibą w W. opisanej wyżej nieruchomości, w proporcjach w jakich nastąpił jej zwrot, za kwotę ogółem 80.100 zł.

W załączeniu kopie:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji zwrot wywłaszczonej uprzednio nieruchomości, który nastąpił na rzecz poprzedniego współwłaściciela oraz spadkobierców, a następnie jej zbycie będzie stanowiło źródło przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie. Mając na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, iż w opisanej powyżej sytuacji nie dojdzie do powstania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, ponieważ okres pomiędzy jej faktycznym nabyciem, a zbyciem przekracza termin ustawowy skutkujący powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Pani Jadwiga K. jest współwłaścicielem nieruchomości co najmniej od 1981 r., natomiast Wnioskodawczyni i Pan Michał K. nabyli do niej prawo jako spadkobiercy poprzedniego współwłaściciela (Pan Piotr K.) na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w C. z dnia 28 października 1987 r. Od tych też terminów należy liczyć nabycie nieruchomości przez strony. W przekonaniu Wnioskodawczyni zwrot nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi nabycia w rozumieniu powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak stanowi bowiem art. 112 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami "wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa na nieruchomości". Ustawodawca regulując instytucję wywłaszczenia ustanowił jednocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystana wyłącznie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją w przypadku niewykorzystania wywłaszczonej nieruchomości zgodnie z celem wywłaszczenia jest instytucja zwrotu. Celem tej gwarancji jest przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu, przez zniesienie skutków, jakie ta decyzja wywołała. Zwrot nieruchomości jest w tej sytuacji restytucją, czyli przywróceniem stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawczyni decyzja o zwrocie części zawłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia i zwrot taki nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży zbytej nieruchomości nie stanowi źródła przychodów podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podobnie rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 17 października 2006 r. (I SA/Bd 503/2006) orzekając: "W przypadku gdy zwrot wywłaszczonej nieruchomości nastąpił na rzecz spadkobiercy (nabywcy spadku), nie stanowi to nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i stanowisko przeciwne narusza prawo materialne".

Dlatego też, w ocenie Wnioskodawczyni, sprzedaż nieruchomości w opisanej sytuacji nie będzie powodowała konieczności jej opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem - trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Natomiast stosownie do treści art. 136 ust. 3 ww. ustawy, poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do treści art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

W myśl art. 137 ust. 1 cytowanej ustawy, nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli:

Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część (art. 137 ust. 2 ww. ustawy).

Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości - w tym przypadku następcy prawnemu poprzedniego właściciela.

W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności, tylko z jego przywróceniem.

Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W rozpatrywanej sprawie z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na mocy ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta z dnia 24 maja 2010 r. dokonano zwrotu części nieruchomości (niezabudowana działka gruntu o powierzchni 405 m²), wywłaszczonej decyzją Prezydenta Miasta z dnia 29 stycznia 1981 r. Zwrotu dokonano na rzecz m.in. Wnioskodawczyni - w udziale wynoszącym 1/6 części, jako spadkobierczyni). Wraz ze zwrotem udziału w nieruchomości Wnioskodawczyni zobowiązana została do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa stosownej kwoty zwaloryzowanego odszkodowania wypłaconego za wywłaszczoną nieruchomość, którego to zwrotu Wnioskodawczyni dokonała w stosownym terminie. Na mocy decyzji Prezydenta Miasta z 29 stycznia 1981 r. nieruchomość wywłaszczona została na rzecz Skarbu Państwa, z przeznaczeniem pod modernizację ulic oraz rozbudowę ronda. Ponieważ tylko część wywłaszczonej nieruchomości została zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia, stosownie do treści przepisów art. 136 ust. 3 i art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - na żądanie poprzedniego współwłaściciela i Wnioskodawczyni, jako jednego ze spadkobierców - dokonano zwrotu niewykorzystanej części nieruchomości. W dniu 17 czerwca 2010 r. na podstawie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni wraz z pozostałymi współwłaścicielami dokonała zbycia udziału w przedmiotowej nieruchomości, w proporcjach w jakich nastąpił jej zwrot.

Odnosząc powyższe przepisy prawa do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że nie powinno się oceniać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni, jako spadkobiercy, w kategoriach nabycia, o którym stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie nieruchomości uprzednio wywłaszczonej z uwagi na to, iż nieruchomość nie została wykorzystana na cel, na który dokonano wywłaszczenia należy traktować, jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia.

Zatem należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, iż zwrot udziału w nieruchomości na mocy Decyzji Prezydenta Miasta nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ze względu na restytucyjny charakter tej decyzji.

Ustosunkowując się następnie do skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości gruntowej, zwróconego Wnioskodawczyni na mocy Decyzji Prezydenta Miasta z dnia 24 maja 2010 r., tut. organ podatkowy stwierdza, iż przychód jaki Wnioskodawczyni osiągnęła z odpłatnego zbycia w dniu 17 czerwca 2010 r. udziału w nieruchomości nie stanowi źródła przychodu i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, z uwagi na to, że wywłaszczona nieruchomość została zwrócona na rzecz Wnioskodawczyni jako spadkobiercy, to czynność ta, jest jedynie przywróceniem stanu własności sprzed wywłaszczenia, a więc nie może być utożsamiana z jakąkolwiek formą nabycia w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Zatem zwrot Wnioskodawczyni udziału w nieruchomości nie stanowi nabycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód osiągnięty ze sprzedaży udziału w nieruchomości, zwróconego Wnioskodawczyni na podstawie decyzji administracyjnej Prezydenta Miasta z dnia 24 maja 2010 r., jako spadkobiercy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo - odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawczynię wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego - wskazać należy, iż powołany wyrok dotyczy konkretnej sprawy osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie jest wiążące. Natomiast organy podatkowe pomimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Zgodnie bowiem z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawczyni. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Należy dodatkowo wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, a zatem wywierają skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem o interpretację indywidualna. Nie chroni natomiast poprzedniego współwłaściciela oraz pozostałego spadkobiercy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.