IPPB2/415-560/12-4/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2012 r. (data wpływu 19 czerwca 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 sierpnia 2012 r. (data nadania 2 sierpnia 2012 r., data wpływu 6 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z organizacją spotkań o charakterze szkoleniowo-integracyjnym dla pracowników - jest:

* prawidłowe - w części dotyczącej udziału pracownika w części szkoleniowej wyjazdu,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej udziału pracownika w organizowanych konkursach, grach i innych zajęciach przewidzianych programem podczas spotkania szkoleniowo-integracyjnego.

W dniu 19 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z organizację spotkań o charakterze szkoleniowo-integracyjnym dla pracowników.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (zwany w dalszej części wniosku "Spółką") zatrudniający kilkudziesięciu pracowników, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponosi wydatki na organizację spotkań o charakterze szkoleniowo-integracyjnym dla swoich pracowników.

Zasadniczym celem przedmiotowych spotkań jest podnoszenie kwalifikacji pracowników Spółki, przekazanie im wiedzy o Spółce, a także zwiększenie poziomu integracji i motywacji pracowników oraz zwiększenie efektywności pracy zespołów, a przez to wzrost przychodów osiąganych przez Spółkę.

Spółka wskazuje, iż z uwagi na specyfikę działalności Spółki, przeważającą część pracowników stanowią wysoko kwalifikowani specjaliści nowych technologii. Są oni bardzo poszukiwani na rynku pracy, w związku z czym rotacja kadr jest znaczna. Spółka ponosząc duże nakłady na pozyskanie i wyszkolenie pracownika dąży do tego, aby pracownicy pracowali u niej jak najdłużej, byli lojalni i wierni, gdyż częsta wymiana personelu nie sprzyja rozwojowi firmy i destabilizuje jej bieżące funkcjonowanie.

Organizowane przez Spółkę spotkania zawierają elementy szkoleniowe, informacyjne, czasem integracyjne, mając na celu przede wszystkim lepsze poznanie i zintegrowanie pracowników, a także zmotywowanie ich do dalszej pracy oraz podtrzymanie poczucia zadowolenia z pracy w Spółce. Organizowane spotkania są elementem strategii skutecznego zarządzania personelem i Spółka analizuje wpływ organizowanych spotkań zarówno z punktu widzenia zdobytej przez uczestników wiedzy, jak i z punktu widzenia poprawy zadowolenia z pracy w Spółce oraz zwiększenia efektywności pracy.

Oprócz elementów szkoleniowych, program organizowanych spotkań zawiera bardzo często prezentację strategii firmy lub nowych produktów, wymianę doświadczeń między pracownikami, omówienie spraw organizacyjnych, promowanie określonych wzorców zachowań oraz motywowanie pracowników. Dodatkowo, w czasie przedmiotowych spotkań często odbywają się konkursy oraz gry zespołowe mające na celu zwiększenie efektywności pracy zespołowej poprzez wspólne pokonywanie trudności.

Organizacją spotkania/wyjazdu szkoleniowego zajmuje się pracownik Spółki odpowiedzialny za sprawy kadrowe lub jest to zlecane podmiotowi z zewnątrz np. wyspecjalizowanej w organizowaniu wyjazdów szkoleniowych firmie, która po wykonaniu usługi wystawia stosowną fakturę VAT.

W związku z organizowanymi spotkaniami, Spółka ponosi wydatki, których przedmiotem są przykładowo: wynajem pomieszczeń, zakup usług gastronomicznych (wyżywienie, catering), noclegi, przejazdy, ubezpieczenie, koszty przygotowania materiałów szkoleniowych, koszty organizacji konkursów i zajęć przewidzianych programem. Wydatki nie mają charakteru reprezentacyjnego czy wystawnego, są to standardowe miejsca noclegowe, podstawowe posiłki, ewentualnie drobne nagrody. Spółka pokrywa wydatki ze środków obrotowych (nie z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych) i stara się, aby wydatki miały charakter racjonalny (bez wystawności, okazałości). Przed zorganizowaniem wyjazdu Spółka ustala cele, jakie ma do zrealizowania, które zawiera w agendzie wyjazdu i stara się je zrealizować samodzielnie lub we współpracy z organizatorem wyjazdu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych wniosek został rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Zdaniem Wnioskodawcy, udział pracowników w imprezie o charakterze szkoleniowo-integracyjnym organizowanym przez pracodawcę nie stanowi dla nich przychodu ze stosunku pracy.

Organizowane przez Spółkę imprezy szkoleniowo-integracyjne dla pracowników, mają za cel zwiększenie przychodów Spółki poprzez poprawę komunikacji, atmosfery i wiedzy o działalności firmy a także wzmocnienie więzi pomiędzy pracownikiem a pracodawcą i wchodzą w zakres zarówno strategii firmy jak i zakres obowiązków pracownika. Kodeks Pracy nakłada obowiązki zarówno po stronie pracodawcy jak i pracownika. Pracownik ma obowiązek uczestnictwa w organizowanym przez pracodawcę szkoleniu, dla którego z kolei organizacja szkolenia jest też obowiązkiem wynikającym z powołanych wyżej przepisów.

Obie strony mają obowiązek przestrzegać zasad współżycia społecznego oraz wpływać na pozytywne ich kształtowanie. Tym samym uczestnictwo w nich zasadniczo ma charakter obowiązkowy, nie jest zaś formą wynagradzania dla pracowników. Jeżeli zatem udział w przedmiotowych imprezach szkoleniowo-integracyjnych pracowników, wiąże się wprost z uczestnictwem w działaniach Spółki, to nieprawidłowym byłoby równoległe rozpoznawanie przychodu po stronie poszczególnych pracowników.

Z treści art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), z którego wynika, iż przychodami z szeroko rozumianego stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń pieniężnych w naturze, bądź ich ekwiwalenty - bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.

W efekcie przychodem ze stosunku pracy nie jest jedynie wynagrodzenie za pracę, ale także inne przysporzenia majątkowe takie jak nieodpłatne świadczenia, czy też świadczenia częściowo nieodpłatne. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zalicza się między innymi różnego rodzaju wyjazdy o charakterze imprez integracyjnych, które mają charakter dobrowolny i rozrywkowy.

W przestawionej przez Spółkę sytuacji wyjazd ma charakter szkoleniowy a jedynie jako element dodatkowy pojawia się w nim element integracyjny (gry/zabawy), którego głównym celem nie jest rozrywka, a wchodzi on jedynie w skład scenariusza szkolenia.

W tych okolicznościach nie można przypisać przychodu poprzez dokonanie prostego obliczenia matematycznego, poprzez odjęcie od całości wydatków kwoty wydatkowanej na grę/zabawę i dzieląc na liczbę pracowników, którzy wzięli udział w imprezie, a następnie tak otrzymaną kwotę, jako przychód faktycznie otrzymany przypisać pracownikowi. Spółka, jako potencjalny płatnik nie jest w stanie oszacować kosztu podlegającego ewentualnemu opodatkowaniu, gdyż wyłączenie elementu gry/zabawy znacząco obniża wartość szkolenia a nawet może je uniemożliwić a ponadto nie można dokonać takiego wyłączenia gdyż jest ono nierozerwalnie związane z agendą wyjazdu szkoleniowo-integracyjnego i niemożliwe do zrealizowania samoistnie (na przykład bez zapewnienia transportu, noclegu, scenariusza, otoczenia etc..)

Ponadto zobowiązanie podatkowe ze swej definicji musi mieć charakter skonkretyzowany tak co do podmiotu, jak i wysokości.

Jego obliczanie w oparciu o ogólną kwotę poniesionych wydatków wydaje się być wątpliwe, gdyż lekceważy rzeczywistą wartość będącą przedmiotem opodatkowania. W ocenie Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym nie jest możliwe rzeczywiste przyporządkowanie konkretnej kwoty (rzeczywistej wartości świadczenia) dla konkretnego uczestnika imprezy, a tym samym przedmiotowe świadczenie nie powinno być uznane za przychód ze stosunku pracy.

Reasumując, jeżeli;

* uczestnictwo w wyjazdach szkoleniowo-integracyjnych zasadniczo ma charakter obowiązkowy, nie jest zaś formą wynagradzania dla pracowników,

* udział w przedmiotowych imprezach szkoleniowo-integracyjnych pracowników, wiąże się wprost z uczestnictwem w działaniach Spółki,

* celem wyjazdu jest szkolenie i motywowanie pracowników a nie ich nagradzanie, to nieprawidłowym byłoby równoległe rozpoznawanie przychodu po stronie poszczególnych pracowników.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej udziału pracownika w części szkoleniowej wyjazdu, nieprawidłowe - w części dotyczącej udziału pracownika w organizowanych konkursach/grach i innych zajęciach przewidzianych programem podczas spotkania szkoleniowo-integracyjnego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta. Stosownie zaś do pkt 9 tegoż artykułu źródłem przychodów są również inne źródła.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychodami z szeroko rozumianego stosunku pracy, są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń pieniężnych w naturze, bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Z powyższego wynika, iż przychodem ze stosunku pracy nie jest jedynie wynagrodzenie za pracę, ale także inne przysporzenia majątkowe, takie jak nieodpłatne świadczenia, czy też świadczenia częściowo odpłatne. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zalicza się między innymi różnego rodzaju spotkania o charakterze imprez integracyjnych, a w zasadzie ich wartość (koszt organizacji). Jeżeli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatnego nie jest rzecz lub usługa, wchodząca w zakres działalności pracodawcy, wartość pieniężną tego rodzaju świadczenia ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b cyt. ustawy. Stąd też, w sytuacji usług zakupionych przez pracodawcę, wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

Zasady ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń zostały określone m.in. w art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Powyższe postanowienia zastosować należy zarówno do nieodpłatnych świadczeń stanowiących przychód z innych źródeł, jak i tych, które na mocy art. 12 ust. 3 ww. ustawy, stanowią przychód ze stosunku pracy.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego Wnioskodawca zatrudniający kilkudziesięciu pracowników, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponosi wydatki na organizację spotkań o charakterze szkoleniowo-integracyjnym dla swoich pracowników.

Zasadniczym celem przedmiotowych spotkań jest podnoszenie kwalifikacji pracowników Spółki, przekazanie im wiedzy o Spółce, a także zwiększenie poziomu integracji i motywacji pracowników oraz zwiększenie efektywności pracy zespołów, a przez to wzrost przychodów osiąganych przez Spółkę. Organizowane przez Spółkę spotkania zawierają elementy szkoleniowe, informacyjne, czasem integracyjne. Oprócz elementów szkoleniowych, program organizowanych spotkań zawiera bardzo często prezentację strategii firmy lub nowych produktów, wymianę doświadczeń między pracownikami, omówienie spraw organizacyjnych, promowanie określonych wzorców zachowań oraz motywowanie pracowników. Dodatkowo, w czasie przedmiotowych spotkań często odbywają się konkursy oraz gry zespołowe mające na celu zwiększenie efektywności pracy zespołowej poprzez wspólne pokonywanie trudności. W związku z organizowanymi spotkaniami, Spółka ponosi wydatki, których przedmiotem są przykładowo: wynajem pomieszczeń, zakup usług gastronomicznych (wyżywienie, catering), noclegi, przejazdy, ubezpieczenie, koszty przygotowania materiałów szkoleniowych, koszty organizacji konkursów i zajęć przewidzianych programem.

Mając na względzie powołane wcześniej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podkreślić należy, iż przychód ze stosunku pracy powstaje w każdym przypadku, w którym mamy do czynienia z uzyskaniem przez pracownika realnej korzyści. Najistotniejszą więc kwestią do rozstrzygnięcia pozostaje zidentyfikowanie samego świadczenia oraz momentu jego otrzymania przez pracownika.

Jeżeli odbycie szkolenia poza siedzibą pracodawcy jest obowiązkowe a spotkanie zorganizowane i sfinansowane zostało przez pracodawcę, to koszt szkolenia nie stanowi po stronie pracownika przychodu ze stosunku pracy. Niemniej jednak zakupienie dla pracowników dodatkowych atrakcji w miejscu zakwaterowania tj. koszt związany z organizacja konkursów i zabawgier rozrywkowych, niemających żadnego związku ze szkoleniem, należy uznać za przychód pracowników ze stosunku pracy o którym mowa w art. 12 ust. 1 ww. ustawy. Do przychodu pracownika nie należy wliczać atrakcji jakie hotel udostępnia swoim gościom, zawartych w cenie zakwaterowania, o ile mieszczą się w standardowej ofercie hotelu.

Organizowanie imprez integracyjnych podczas szkolenia tj. zakupienie dodatkowych zajęć czyniących pobyt pracowników podczas wyjazdu szkoleniowego bardziej atrakcyjnym, stanowi po stronie pracowników przychód ze stosunku pracy, w związku otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia. Wartość ustala się według zasad określonych w cyt. wyżej art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nieistotne jest przy tym, czy i z jakich atrakcji skorzysta, gdyż koszty zakupu poszczególnych postawionych do dyspozycji świadczeń ponoszone będą niezależnie od tego czy uprawnione osoby skorzystają z nich w pełnym zakresie, czy też nie.

Nadmienić należy, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników, którzy będą uczestniczyć w spotkaniu, mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego. Tak więc, problemy techniczne związane z ujednoliceniem ogólnej kwoty kosztów zorganizowania spotkania szkoleniowo - integracyjnego nie mogą prowadzić do niemożności wyodrębnienia, jaka wartość (część) uiszczonej kwoty podlegająca opodatkowaniu przypada na danego pracownika.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy pracodawca zorganizuje spotkanie o charakterze szkoleniowo - integracyjnym dla osób będących pracownikami i poniesie wszystkie koszty związane ze zorganizowaniem tego spotkania, winien ustalić wartość nieodpłatnego świadczenia z tytułu udziału w części integracyjnej spotkania dla każdego pracownika uczestniczącego w wyjeździe. Fakt, czy pracownik korzystał oraz w jakim stopniu z każdej atrakcji, jest bez znaczenia dla ustalenia przychodu z tego tytułu.

Przychód powstały w ten sposób po stronie pracowników Wnioskodawcy, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako przychód ze stosunku pracy. Obliczoną wartość świadczeń, przypadających na pracownika, należy doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym zaznaczyć, że w myśl art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Reasumując, organizacja przez pracodawcę szkolenia i pokrycie kosztów związanych ze szkoleniem nie powoduje powstania przychodu po stronie pracowników, w związku z czym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypełniania z tego tytułu obowiązków płatnika. Przychód po stronie pracowników Spółki powstanie natomiast z tytułu udziału w części integracyjnej spotkania tj. dodatkowych zajęciach przewidzianych w programie wyjazdu. Koszt organizacji części integracyjnej spotkania (gry, konkursy, zabawy) stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i od łącznego dochodu z tytułu wypłaconego wynagrodzenia w danym miesiącu płatnik zobowiązany jest obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.