IPPB2/415-53/13-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Biura, przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2013 r. (data wpływu 25 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego świadczeń socjalnych otrzymanych przez emeryta od byłego pracodawcy z tytułu wypłaconych zapomóg - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego świadczeń socjalnych otrzymanych przez emeryta od byłego pracodawcy z tytułu wypłaconych zapomóg.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Biuro prowadzi obsługę finansowo - księgową szkół placówek oświatowych. Zajmuje się między innymi wypłatą świadczeń z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dla pracowników szkół i placówek oświatowych i ich rodzin oraz emerytów i rencistów w związku z łączącym ich uprzednio stosunkiem pracy.

Emeryci otrzymują indywidualnie świadczenia z ZFŚS w postaci świadczeń rzeczowych, zapomóg losowych z tytułu zdarzeń losowych, zapomóg socjalnych związanych z trudną sytuacją materialną i zdrowotną oraz dofinansowanie do wypoczynku letniego.

Jeden z emerytów w 2012 r. otrzymał następujące świadczenia z ZFŚS:

* w miesiącu marcu zapomogę z tytułu zdarzeń losowych (udokumentowane stosownymi zaświadczeniami) w wysokości 1.500 zł oraz zapomogę socjalną w wysokości 300 zł, obie zakwalifikowane przez Biuro do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy, - w miesiącu październiku zapomogę socjalną w wysokości 800 zł, z czego 480 zł korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy (do łącznej kwoty 2.280 zł w roku podatkowym), natomiast kwota 320 zł została opodatkowana 10% ryczałtowym podatkiem dochodowym w wysokości 32 zł,

* w miesiącu listopadzie zapomogę socjalną w wysokości 350 zł, opodatkowaną w całości 10% ryczałtowym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy w wysokości 35 zł.

Łącznie ww. emeryt otrzymał w 2012 r. świadczenia w wysokości 2.950 zł, w tym zapomogę losową w kwocie I.500 zł oraz zapomogi socjalne w kwocie 1.450 zł, z czego opodatkowaniu ryczałtowemu podlegała wartość 670 zł, od której odprowadzono łącznie podatek w wysokości 67 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pomimo potraktowania wszystkich świadczeń (zapomóg losowych i socjalnych) udzielonych emerytowi z ZFŚS w 2012 r. jako świadczeń wypłaconych w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem stosunkiem pracy, korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy do wysokości 2.280 zł i potrąconym podatkiem ryczałtowym ponad kwotę zwolnienia Wnioskodawca uważa jednak, że emeryt bądź rencista może korzystać równocześnie ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy z tytułu zapomóg otrzymanych z ZFŚŚ w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych i długotrwałej choroby pod warunkiem udokumentowania ich stosownymi zaświadczeniami do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł oraz dodatkowo ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy do wysokości 2.280 zł w roku podatkowym z tytułu pozostałych świadczeń z ZFŚS i dopiero przychód ponad łączną kwotę 4.560 zł podlega opodatkowaniu zryczałtowanym 10% podatkiem dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca wypłaca świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dla pracowników szkół i placówek oświatowych i ich rodzin oraz emerytów i rencistów w związku z łączącym ich uprzednio stosunkiem pracy. Emeryci otrzymują indywidualnie świadczenia z ZFŚS w postaci świadczeń rzeczowych, zapomóg losowych z tytułu zdarzeń losowych, zapomóg socjalnych związanych z trudną sytuacją materialną i zdrowotną oraz dofinansowanie do wypoczynku letniego.

Jeden z emerytów w 2012 r. otrzymał następujące świadczenia z ZFŚS: - w miesiącu marcu zapomogę z tytułu zdarzeń losowych w wysokości 1.500 zł oraz zapomogę socjalną w wysokości 300 zł, obie zakwalifikowane przez Biuro do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy, - w miesiącu październiku zapomogę socjalną w wysokości 800 zł, z czego 480 zł korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy (do łącznej kwoty 2.280 zł w roku podatkowym), natomiast kwota 320 zł została opodatkowana 10% ryczałtowym podatkiem dochodowym w wysokości 32 zł, - w miesiącu listopadzie zapomogę socjalną w wysokości 350 zł, opodatkowaną w całości 10% ryczałtowym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy w wysokości 35 zł.

Łącznie ww. emeryt otrzymał w 2012 r. świadczenia w wysokości 2.950 zł, w tym zapomogę losową w kwocie I.500 zł oraz zapomogi socjalne w kwocie 1.450 zł, z czego opodatkowaniu ryczałtowemu podlegała wartość 670 zł, od której odprowadzono łącznie podatek w wysokości 67 zł.

Jednak w myśl art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79.

Z powołanego przepisu wynika, że ze zwolnienia z podatku dochodowego korzystają jedynie zapomogi wypłacone w przypadkach wskazanych w tym przepisie, do wysokości wyznaczonej kwotą 2.280 zł w danym roku podatkowym.

Zwolnienie to przysługuje bez względu na źródło środków z jakich zapomogi są wypłacane (finansowane).

Ustawa o podatku dochodowym nie definiuje pojęcia zapomogi. Uzasadnione jest zatem posługiwanie się w tym przypadku definicją występującą w słownikach języka polskiego. Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, przez zapomogę należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. Ustawodawca nie zdefiniował także pojęcia "zdarzenie losowe", ale zgodnie ze znaczeniem, jakie ma ono w języku potocznym jest to zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli człowieka, nie do uniknięcia, mimo zachowania należytej staranności. Przez "klęskę żywiołową" przyjąć z kolei należy zdarzenie spowodowane niszczycielskim działaniem sił przyrody, jak powodzie, huragany, ulewne deszcze, uderzenia piorunów, gradobicie itp.

Natomiast przez długotrwałą chorobę należy rozumieć chorobę wymagającą długotrwałego leczenia w sposób stały lub przez długi okres, mającą długotrwały przebieg. Analizując, czy choroba jest długotrwała nie sposób odwołać się do konkretnych ram czasowych przesądzających o tym, jak długo ma ona trwać, by możliwe było objęcie zapomogi wypłaconej w związku z tą chorobą zwolnieniem z opodatkowania. Z medycznego punktu widzenia długotrwałe choroby, to choroby przewlekłe, nieuleczalne, wrodzone.

Z powyższego wynika, iż podmiot dokonujący wypłaty omawianego świadczenia zobowiązany jest do analizowania każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.

W świetle powyższego, ze zwolnienia od podatku korzystają tylko zapomogi wypłacone w związku z zaistnieniem sytuacji określonych powyżej. A zatem tylko zapomogi pieniężne wypłacane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci (pod warunkiem udokumentowania przez osobę starającą się o świadczenie) do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy przy tym zauważyć, że zapomoga charakteryzuje się tym, iż jest to świadczenie mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z różnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, a podstawą do zastosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych jest stwierdzenie faktu wystąpienia określonego zdarzenia.

Natomiast zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Z zacytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że aby świadczenie korzystało z powyższego zwolnienia, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

* świadczenie ma otrzymać emeryt lub rencista,

* świadczenie to musi być przyznane ww. osobom w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy w tym od związków zawodowych,

* wartość świadczenia nie może przekroczyć w roku podatkowym wysokości 2.280 zł.

Zatem dla emerytów i rencistów świadczenia otrzymane od byłego zakładu pracy stanowią przychód. Jednakże przychód ten bez względu na źródło finansowania korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli wartość otrzymanych świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Od nadwyżki ponad tę kwotę płatnik obowiązany jest, zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pobrać 10% zryczałtowany podatek dochodowy.

Płatnicy, w myśl postanowień art. 41 ust. 4 ww. ustawy, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że zastosowanie do zapomogi otrzymanej przez emeryta z tytułu długotrwałej choroby zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wyklucza możliwości zastosowania do nadwyżki ponad kwotę 2.280 zł zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 38 cytowanej ustawy (pod warunkiem spełnienia wszystkich przesłanek zawartych w tym przepisie).

Należy podkreślić, że powyżej wymienione zwolnienia mają zastosowanie wyłącznie pod warunkiem spełnienia odrębnie dla każdego zwolnienia przesłanek wymaganych przepisem prawa. Zwolnienia określone w art. 21 ust. 1 pkt 26 oraz pkt 38 są odrębnymi zwolnieniami i aby każde z nich miało zastosowanie muszą być spełnione warunki określone w tych punktach odrębnie dla każdego zwolnienia.

Reasumując stwierdzić należy, iż kwota wypłaconej zapomogi otrzymywanej w związku z indywidualnymi zdarzeniami losowymi, klęskami żywiołowymi, długotrwałą chorobą lub śmiercią (poświadczone odpowiednimi dokumentami) korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości nieprzekraczającej 2.280 zł, natomiast pozostałe świadczenia otrzymane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich uprzednio stosunkiem pracy korzystać będą ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości nieprzekraczającej 2.280 zł.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.