IPPB2/415-447/11-2/AS - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania i zwrotu kosztów włożonych w lokal, otrzymanych w związku z zawartym porozumieniem o rozwiązaniu umowy najmu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2011 r. (data wpływu 20 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania i zwrot kosztów włożonych w związku z zawartym porozumieniem o rozwiązaniu umowy najmu lokalu:

* jest prawidłowe w części dotyczącej "zwrotu kosztów wyłożonych" w lokal;

* jest nieprawidłowe w części dotyczącej odszkodowania za rezygnację z użytkowania i opuszczenia przedmiotowego lokalu

W dniu 20 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania i zwrot kosztów włożonych w związku z zawartym porozumieniem o rozwiązaniu umowy najmu lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W związku z przejęciem zamieszkiwanego przez rodzinę Wnioskodawczyni (od 1916 r.) lokalu (po wojnie kwaterunkowego) przez nowego właściciela (Sp. z o.o.) Wnioskodawczyni wraz z rodziną otrzymała tytułem "odszkodowania" i "zwrotu kosztów wyłożonych" kwotę 169.904 zł stanowiącą 50% uzgodnionej docelowej kwoty w wysokości 339.808 zł.

Zgodnie z informacją którą Wnioskodawczyni otrzymała w Urzędzie Skarbowym, kwoty te - ze względu na kwalifikację - nie podlegają opodatkowaniu.

Wnioskodawczyni zaznacza, że otrzymana kwota będzie w całości przeznaczona na zakup mieszkania przy jednoczesnej konieczności zaciągnięcia dodatkowego kredytu bowiem nie jest to kwota odzwierciedlająca faktyczne stawki rynkowe (ustalona na drodze porozumienia).

Wnioskodawczyni przedstawiła fragment porozumienia dotyczący stron i ustaleń finansowych, zawartego dnia 19 kwietnia 2011 r. w W. pomiędzy: Sp. z o.o. oraz Pełnomocnikiem stron, zwaną w dalszej części Porozumienia "Wynajmującym" przy udziale Wnioskodawczyni oraz innych osób (osoby zameldowane) - zamieszkałych pod tym samym adresem.

Wynajmujący na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 30 kwietnia 2010 r. stał się właścicielem budynku i wstąpił na podstawie art. 678 k.c. w prawa dotychczasowego wynajmującego. Wynajmujący zamierza dokonać rozbiórki części budynku - zgodnie z ustaleniami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego oraz wyremontować pozostałą część istniejącego budynku. Wynajmujący i najemca oraz mieszkańcy pragną zgodnie rozwiązać stosunek najmu i uregulować wszelkie związane z tym kwestie.

W niniejszym porozumieniu strony postanowiły, że na mocy porozumienia stron rozwiązują stosunek najmu lokalu, ze skutkiem od dnia 1 października 2011 r.. Najemca oraz Mieszkańcy oświadczają iż zrzekają się wszelkich praw do użytkowania lokalu i zobowiązują się najpóźniej z dniem 1 października 2011 r. opuścić lokal, wraz z wszystkimi osobami i rzeczami oraz wymeldować się z niego i protokolarnie przekazać lokal wynajmującemu.

Wynajmujący wypłaci najemcy z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia przedmiotowego lokalu odszkodowanie w kwocie 169.904 zł (sto sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset cztery złote). Wynajmujący wypłaci najemcy kwotę z tytułu zwrotu kosztów włożonych w lokal 169.904 zł (sto sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset cztery złote) obciążających wynajmującego, a poniesionych przez najemcę w trakcie trwania umowy najmu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o potwierdzenie faktu braku konieczności odprowadzania podatku od ww. kwot.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W stanie faktycznym zawartym we wniosku opisana została sytuacja, w której Wnioskodawczyni i jej rodzina - po wieloletnim użytkowaniu lokalu - zmuszona jest do opuszczenia go. Jak większość najemców Wnioskodawczyni wraz z rodziną użytkowali lokal stopniowo podnosząc jego standard z nadzieją na możliwość wykupienia go. Okazało się to jednak niemożliwe a płacenie czynszu na obecnym/przyszłym poziomie byłoby prawdopodobnie równoznaczne z płaceniem rat kredytowych. Stąd decyzja Wnioskodawczyni i jej rodziny i porozumienie z deweloperem. Otrzymana kwota pozwoli Wnioskodawczyni i jej rodzinie wystąpić o kredyt na mieszkanie własnościowe. Zdaniem Wnioskodawczyni, w świetle ustawy o podatku dochodowym, zarówno "odszkodowanie" jak "zwrot kosztów wyłożonych" uprawnia Wnioskodawczynię do zwolnienia z podatku dochodowego (podobną informację Wnioskodawczyni otrzymała w Urzędzie Skarbowym).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia źródła przychodów, m.in. w pkt 9 inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, zgodnie z art. 20 ust. 1, uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jednocześnie stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powyższa definicja przychodów ma charakter ogólny i znajduje zastosowanie, o ile w przepisach szczególnych ustawodawca nie uregulował tej kwestii odmiennie.

Z treści powołanych wyżej przepisów wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów własnych nakładów poczynionych za inny podmiot.

Stosownie do art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zgodnie z art. 676 ww. ustawy, jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Z tego względu do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się pieniędzy uzyskanych za różnego rodzaju zwrot nakładów własnych poczynionych za inny podmiot. W takich bowiem przypadkach podatnik otrzymuje do swojej dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, do wyłożenia której był jednak wcześniej zobligowany. Nie można zatem mówić, że u podatnika wystąpiło przysporzenie w majątku. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni wraz z rodziną od nowego właściciela otrzymała odszkodowanie oraz zwrot kosztów wyłożonych w lokal 169.904 zł obciążających wynajmującego, a poniesionych przez najemcę w trakcie trwania umowy najmu. W związku z powyższym zwrot kosztów remontowych i adaptacyjnych nie stanowi dla Wnioskodawczyni źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu rocznym.

W tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe.

Ze stanu faktycznego wynika również, iż w konsekwencji zawartego porozumienia z nowym właścicielem Wnioskodawczyni i jej rodzina otrzymała z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia przedmiotowego lokalu odszkodowanie w kwocie 169.904 zł.

Odszkodowanie to stanowi przysporzenie majątkowe, a wobec faktu, iż nie ma możliwości zakwalifikowania ww. korzyści do jakichkolwiek zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku stanowi ona w tej części, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Podkreślić należy, iż ww. odszkodowanie nie podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni wraz z rodziną zawarła z nowym właścicielem porozumienie, na mocy którego doszło do rozwiązania umowy najmu lokalu, rezygnacji z użytkowania i opuszczenia przedmiotowego lokalu w zamian za zapłatę odszkodowania.

Zawarte pomiędzy Wnioskodawczynią, jej rodziną a właścicielem lokalu porozumienie stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie bowiem z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zatem kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowe odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest również innym odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ww. ustawy. Z wniosku wynika, że odszkodowanie nie zostało otrzymane na podstawie ugody sadowej.

Wobec tego odszkodowanie za rozwiązanie umowy najmu, zrzeczenia się wszelkich praw do użytkowania lokalu, rezygnacji z użytkowania i opuszczenia przedmiotowego lokalu jest przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.