IPPB2/415-413/09-3/MG - Opodatkowanie dochodu z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym otwartym w przypadku nabycia i odkupienia jednostek funduszu w walucie obcej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 10 września 2009 r. (data wpływu 15 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym otwartym w przypadku nabycia i odkupienia jednostek funduszu w walucie obcej:

W dniu 15 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu udziału w funduszu inwestycyjnym otwartym, w przypadku nabycia i odkupienia jednostek funduszu w walucie obcej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1989 r. Wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie za pracę wykonywaną na terenie Szwecji, w ramach umowy międzyrządowej, pomiędzy rządem Szwecji i Polski. Wynagrodzenie za pracę było opodatkowane w Szwecji. Wynagrodzenie Wnioskodawczyni otrzymała w USD. Do 2008 r. pieniądze te Wnioskodawczyni przetrzymywała na koncie bankowym w banku S.A. W 2008 r. bank pobrał 19 % podatku od odsetek zgromadzonych na rachunku, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W dniu 18 sierpnia 2008 r. Wnioskodawczyni wycofała pieniądze z lokaty bankowej i nabyła jednostki uczestnictwa w Fundusz Inwestycyjny Otwarty USD. Dnia 19 lutego 2009 r. odkupiła jednostki uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego Otwartego USD. Pomiędzy okresem nabycia i odkupienia jednostek, Fundusz wypracował dochód, który zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinien zostać opodatkowany 19 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Powołując się na art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy fundusz obciążył Wnioskodawczynię 19 % podatkiem nie tylko od uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym, ale także od różnic kursowych. Naliczenie w ten sposób spowodowało, że pomimo uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym, Wnioskodawczyni poniosła stratę na skutek zastosowania przez Fundusz przeliczania jednostek uczestnictwa nabytych w USD wg kursu USD/PLN na dzień 8 lipca 2008 r. i odkupienia jednostek w USD przeliczonych wg kursu USD/PLN na dzień 19 lutego 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Odpowiedź na pytanie w pkt 1 i w pkt 2 stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek w zakresie pytania w pkt 3 został rozpatrzony odrębnym pismem z dnia 7 września 2009 r. Nr IPPB2/415-413/09-2/MG.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Dochodem podatnika, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest różnica pomiędzy kwotą nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym. Jeżeli nabycie i odkupienie jednostek uczestnictwa nastąpiło w USD i zysk z inwestycji był w USD, to zyskiem jest różnica pomiędzy ceną nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa w USD w przeliczeniu na PLN w dniu odkupienia jednostek uczestnictwa. Doliczenie do dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych różnic pomiędzy nabyciem i odkupieniem jednostek uczestnictwa, wynikających z różnic kursowych waluty pomiędzy dniem nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa jest nieprawidłowe, zwłaszcza w przypadku kiedy nie można określić daty zakupu waluty obcej.

Płatnik, czyli Fundusz obciążając podatnika 19 % podatkiem uzyskanych dochodów z różnic kursowych pomiędzy ceną nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa, de facto przeniósł swoje obciążenie podatkowe dochodu wynikającego z dysponowania walutą, osoby trzeciej, na osobę fizyczną zakupującą jednostki uczestnictwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej ustalenia podstawy prawnej opodatkowania dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, natomiast w części dotyczącej ustalenia dochodu uzyskanego z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, w przypadku nabycia i odkupienia jednostek uczestnictwa w walucie obcej uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy podatkowej jednym ze źródeł przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Stosownie do postanowień art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych - oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Należy podkreślić, iż zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, umarzania albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub w inny sposób unicestwiania tytułów udziału w funduszach kapitałowych określone są w statutach funduszy kapitałowych.

Na podstawie art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy podatkowej, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Jak wynika z wyżej wymienionych przepisów, wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa nie podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, lecz dopiero w momencie ich odkupienia albo umorzenia.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy od uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż w myśl art. 30a ust. 5 powołanej ustawy, dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz o inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Ponadto, na podstawie art. 41 ust. 4 powołanej ustawy podatkowej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5, tj. m.in. od dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w m-cu sierpniu 2008 r. nabyła jednostki uczestnictwa w Fundusz Inwestycyjny Otwarty USD. W dniu 19 lutego 2009 r. odkupiła przedmiotowe jednostki uczestnictwa. Fundusz, powołując się na art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy obciążył Wnioskodawczynię 19 % podatkiem nie tylko od uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym, ale także od różnic kursowych. Spowodowało to, że pomimo uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym Wnioskodawczyni poniosła stratę, na skutek zastosowania przez fundusz przeliczania jednostek uczestnictwa nabytych w USD wg kursu USD/PLN na dzień 8 lipca 2008 r. i odkupienia jednostek w USD przeliczonych wg kursu USD/PLN na dzień 19 lutego 2009 r.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy podatkowej, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl ust. 3 art. 11 ustawy przychody w walutach obcych, z zastrzeżeniem art. 14 i art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, z zastrzeżeniem ust. 4.

Stosownie zaś do treści art. 11 ust. 4 jeżeli bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje różne kursy walut obcych i nie jest możliwe zastosowanie kursu, o którym mowa w ust. 3 zdanie pierwsze, lub bank nie ogłasza kursu walut, do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na złote, stosuje się kurs średni walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Zgodnie z zasadą przyjętą w powołanym powyżej art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Zatem, w oparciu o powołane powyżej przepisy prawa podatkowego powinna zostać ustalona podstawa opodatkowania 19 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym z tytułu udziału w funduszach kapitałowych denominowanych w walucie obcej.

W związku z powyższym fundusz, jako płatnik zryczałtowanego podatku dochodowego ustalając dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa funduszu, w sytuacji gdy nabycie i odkupienie jednostek funduszu nastąpiło w walucie obcej (USD), winien osiągnięty przychód na dzień odkupienia jednostek uczestnictwa, przeliczony na złote, w oparciu o powołany powyżej przepis art. 11 ust. 3 i 4 ustawy, pomniejszyć o koszty jego uzyskania, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy (wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię na nabycie jednostek uczestnictwa) na dzień ich poniesienia (nabycia), przeliczone na złote na podstawie powołanego art. 22 ust. 1 ustawy podatkowej.

Reasumując należy stwierdzić, iż podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dochodu uzyskanego w walucie obcej z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym stanowi różnica między przychodem uzyskanym w walucie obcej, przeliczonym na złote według kursu z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnikowi, ogłaszanego przez bank, z którego usług korzysta podatnik i który ma zastosowanie przy kupnie walut, a kosztami poniesionymi w walucie obcej przeliczonymi na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, czyli dzień nabycia przez podatnika jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, a nie jak twierdzi Wnioskodawczyni w dniu odkupienia jednostek. Przy przeliczaniu przychodu zastosowanie kursu średniego Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 4 ustawy, możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy podatnik nie korzysta z usług banku lub też, gdy bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje róże kursy walut obcych i nie jest możliwe zastosowanie kursu z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika i mającego zastosowanie przy kupnie waluty.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.