IPPB2/415-379/14-4/PW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2014 r. (data wpływu 19 maja 2014 r.) oraz w piśmie z dnia 23 lipca 2014 r. (data wpływu 25 lipca 2014 r.) uzupełniającym braki wniosku na wezwanie Nr IPPB2/415-379/14-2/PW z dnia 16 lipca 2014 r. (data odbioru 18 lipca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zaległych czynszów - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zaległych czynszów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zakład jest samorządowym zakładem budżetowym i na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) odpłatnie wykonuje zadania własne gminy w zakresie gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej, oczyszczania gminy i gospodarki mieszkaniowej.

Jako samorządowy zakład budżetowy, zakład administruje zasobami mieszkaniowymi gminy. Zakład pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych, a utrzymanie stanu technicznego administrowanych zasobów mieszkaniowych gminy należy do zadań zakładu.

Z uwagi na postępujące zubożenie społeczeństwa systematycznie narastają zaległości z tytułu czynszu i innych opłat za zajmowanie lokali komunalnych, socjalnych i tymczasowych pomieszczeń. Coraz większa liczba najemców lokali komunalnych, ale także socjalnych traci tytuł prawny do lokalu z powodu zadłużenia. Rozstrzygnięcia sądu nakazujące eksmisję z lokalu z uwagi na brak wolnych lokali zastępczych nie przynoszą gminie żadnych korzyści. Zadłużenie osób bez tytułu prawnego wzrasta w szybszym tempie z uwagi na podwyższoną o 50% stawkę podstawową czynszu przypadającą na lokale zajmowane bez tytułu prawnego.

W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, którzy z różnych przyczyn, w tym także z powodu utraty pracy nie regulowali należnych opłat z tytułu najmu lokalu Wnioskodawca zawierałby porozumienia zmieniające określony w umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu. Przedmiotem porozumienia byłoby świadczenie różnych usług na rzecz zakładu, a w szczególności wykonywanie prac porządkowych jak sprzątanie terenu, klatek schodowych i posesji wokół budynków komunalnych w zamian za czynsz. Wartość świadczenia nie będzie wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych porozumień o odpracowanie.

Pismem z dnia 16 lipca 2014 r. (data nadania 16 lipca 2014 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

Wezwanie skutecznie doręczono 18 lipca 2014 r.

Pismem z dnia 23 lipca 2014 r. (data nadania 23 lipca 2014 r., data wpływu 25 lipca 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy świadczenie prac określonych w porozumieniu z zakładem i na jego rzecz w zamian za czynsz jest źródłem przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361).

2. Czy zakład będzie miał obowiązek wystawienia PIT-8C.

Zdaniem wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy świadczenie prac określonych w porozumieniu z Zakładem na jego rzecz w zamian za czynsz i inne opłaty związane z zajmowanym lokalem mieszkalnym nie stanowi źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dłużnik nie otrzymuje równowartości w formie pieniężnej. Zgodnie bowiem z art. 453 k.c. jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Taki sposób spełnienia świadczenia wynikającego z umowy najmu jest zgodny z treścią art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania na czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, za wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 przychody można osiągać z tzw. innych źródeł.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Artykuł 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z treści wniosku wynika, że Zakład jest samorządowym zakładem budżetowym i na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) odpłatnie wykonuje zadania własne gminy w zakresie gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej, oczyszczania gminy i gospodarki mieszkaniowej. Jako samorządowy zakład budżetowy, zakład administruje zasobami mieszkaniowymi gminy. Zakład pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych, a utrzymanie stanu technicznego administrowanych zasobów mieszkaniowych gminy należy do zadań zakładu. Z uwagi na postępujące zubożenie społeczeństwa systematycznie narastają zaległości z tytułu czynszu i innych opłat za zajmowanie lokali komunalnych, socjalnych i tymczasowych pomieszczeń. Coraz większa liczba najemców lokali komunalnych, ale także socjalnych traci tytuł prawny do lokalu z powodu zadłużenia. Rozstrzygnięcia sądu nakazujące eksmisję z lokalu z uwagi na brak wolnych lokali zastępczych nie przynoszą gminie żadnych korzyści. Zadłużenie osób bez tytułu prawnego wzrasta w szybszym tempie z uwagi na podwyższoną o 50% stawkę podstawową czynszu przypadającą na lokale zajmowane bez tytułu prawnego. W związku z powyższym Wnioskodawca zamierza wdrożyć procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, którzy z różnych przyczyn, w tym także z powodu utraty pracy nie regulowali należnych opłat z tytułu najmu lokalu Wnioskodawca zawierałby porozumienia zmieniające określony w umowie najmu lokalu sposób zapłaty czynszu. Przedmiotem porozumienia byłoby świadczenie różnych usług na rzecz zakładu, a w szczególności wykonywanie prac porządkowych jak sprzątanie terenu, klatek schodowych i posesji wokół budynków komunalnych w zamian za czynsz. Wartość świadczenia nie będzie wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych porozumień o odpracowanie.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy mieć na względzie postanowienia art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z cytowanego przepisu wynika, że najemca jest zobowiązany do zapłaty czynszu wynajmującemu, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Wskazać również należy instytucję prawa cywilnego zwaną datio in solutum - świadczenie zamiast wykonania, określoną w przepisach art. 453 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Oznacza to, że za zgodą wierzyciela, może dojść do zmiany przedmiotu świadczenia, które prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela. W takim przypadku między stronami dochodzi do zawarcia umowy, na mocy której strony uzgadniają, że dłużnik spełni świadczenie inne niż określone treścią zobowiązania, zaś wierzyciel takie świadczenie przyjmie. Ponadto, zobowiązanie wygasa tylko wówczas, gdy umowie stron towarzyszy rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.

W świetle powyższego, należy stwierdzić, że dopuszczalne jest wykonanie innego świadczenia wobec wierzyciela, w miejsce zapłaty umówionego zaległego czynszu, które to rozwiązanie zamierza przyjąć Wnioskodawca w omawianym przypadku. Jednakże, nie można z faktu wykonywania pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku świadczenia w postaci zapłaty zaległego czynszu wywieść wniosku, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zasadnym jest stwierdzenie, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Skoro zatem, po stronie najemców lokali, w związku z odpracowaniem przez nich świadczeń pieniężnych z tytułu zaległości czynszowych, nie powstanie przychód podatkowy, tym samym na Wnioskodawcy nie ciążą żadne obowiązki płatnika podatku dochodowego i nie ma on obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.