IPPB2/415-26/09-2/AS - Opodatkowanie przychodu ze zbycia przez małżonków lokalu mieszkalnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2009 r. (data wpływu 16 stycznia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze zbycia lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania przychodu ze zbycia lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 lipca 2003 r. w formie aktu notarialnego została podpisana umowa przeniesienia własności. Dotyczyła ona mieszkań: mieszkania o statusie spółdzielcze - lokatorskie, na które to Wnioskodawca otrzymał wspólnie z żoną przydział w 1991 r. od Spółdzielni Mieszkaniowej oraz lokalu mieszkalnego, którego właścicielami byli córka Wnioskodawcy i zięć - lokal ten miał status lokalu własnościowego.

Zgodnie z paragrafem 2 niniejszego aktu małżonkowie (córka i zięć) oświadczyli; że w celu uzyskania prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego, przenoszą na rzecz Wnioskodawcy i jego żony prawo własności lokalu mieszkalnego. Zgodnie z paragrafem 3 niniejszego aktu: wartość przedmiotu umowy strony określiły na pięćdziesiąt tysięcy złotych (50.000,00 zł). Umowa przeniesienia własności była bezgotówkowa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy na podstawie przeprowadzonych aktów, obowiązuje Wnioskodawcę termin pięciu lat niezbywalności mieszkania, aby nie odprowadzać podatku dochodowego od osób fizycznych i czy z uwagi na to, iż mieszkanie małżonkowie nabyli w drodze zamiany nieodpłatnej, termin pięciu lat ich nie obejmował.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przed podpisaniem aktu notarialnego sprzedający zostali poinformowani przez Panią Notariusz, że okres pięcioletni ich nie dotyczy z uwagi, iż nabyli to mieszkanie aktem notarialnym - umową przeniesienia własności.

Z informacji, które przekazał sprzedającym Notariusz przed podpisaniem aktu notarialnego umowy sprzedaży mieszkania (w obecności kupującego) okres ten sprzedających nie dotyczy, gdyż była to nieodpłatna zamiana mieszkań, która dodatkowo odbyła się po linii prostej pokrewieństwa rodzice - córka. Pani Notariusz poinformowała, że pieniądze ze sprzedaży mieszkania mogą przeznaczyć na dowolny cel, gdyż okres 5 lat w tym przypadku ich nie obowiązuje. Wnioskodawca ponadto informuję, iż wiadomym mu było, że można zbyć mieszkanie przed upływem 5 lat od daty nabycia, ale wówczas należałoby zapłacić podatek dochodowy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

W myśl art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., podatek od dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10 % uzyskanego przychodu.

Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, chyba, że podatnik w tym samym terminie złoży oświadczenie, że przychód ze sprzedaży wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e), z zastrzeżeniem art. 21 ust. 2 i 2a) ustawy.

Zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e), podatek jest płatny najpóźniej następnego dnia po upływie terminów określonych w tym przepisie wraz z odsetkami.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. wolne od podatku są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust 1 pkt 8 lit. a)-c) w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od sprzedaży:

Należy zauważyć, iż podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnień wynikających z powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. - jest fakt wydatkowania (nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży) przychodu ze sprzedaży nieruchomości na wskazane w ustawie cele mieszkaniowe.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. wolne od podatku są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust 1 pkt 8 lit. a)-c) w całości - jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 lipca 2003 r. została podpisana umowa w formie aktu notarialnego przeniesienia własności. Umowa dotyczyła dwóch mieszkań, mieszkania o statusie: spółdzielcze - lokatorskie, na które to Wnioskodawca otrzymał wspólnie z żoną przydział w 1991 r. od Spółdzielni Mieszkaniowej oraz lokalu mieszkalnego, którego właścicielami byli córka Wnioskodawcy i zięć - lokal ten miał status lokalu własnościowego.

Zgodnie z umową (córka i zięć) oświadczyli; że w celu uzyskania prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego, przenoszą na rzecz Wnioskodawcy i jego żony prawo własności lokalu mieszkalnego. Umowa przeniesienia własności była bezgotówkowa.

Następnie w dniu 1 października 2008 r. aktem notarialnym Wnioskodawca wspólnie z żoną dokonał sprzedaży mieszkania, które na podstawie aktu notarialnego było ich własnością od dnia 30 lipca 2003 r.

Wykonując czynności, Notariusz przed podpisaniem aktu notarialnego poinformował strony umowy, że okres pięcioletni sprzedających nie dotyczy, gdyż była to nieodpłatna zamiana mieszkań.

Sprzedaż w rozumieniu cywilnoprawnym ma charakter umowy wzajemnej, do której odnosi się wyrażona w art. 488 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zasada jednoczesnego wykonywania świadczeń, tj. przeniesienia własności nieruchomości lub prawa majątkowego i zapłacenia sprzedawcy ceny.

Najważniejsze znaczenie ma jednak treść umowy pomiędzy stronami, albowiem w granicach zasady swobody umów ustanowionej w art. 353???; Kodeksu cywilnego strony mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Stosownie do powyższego strony mogą ustalić, że przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży kupujący może zapłacić część lub całość ceny. Przyjęcie przez sprzedawcę części ceny (zadatku, przedpłaty) z tytułu sprzedaży nieruchomości następuje na podstawie umowy przedwstępnej, zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości.

Zaś na podstawie art. 888 § 1 ustawy - Kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W przypadku dokonania darowizny mieszkania, mamy do czynienia ze zbyciem nieodpłatnym.

W związku z tym, darowizna - jako świadczenie nieekwiwalentne nie powoduje powstania żadnego przysporzenia majątkowego po stronie zbywcy, brak jest możliwości przypisania osobie fizycznej dochodu, a zatem w świetle powyższych uregulowań po stronie zbywcy nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 603 ustawy - Kodeks cywilny, przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż. Świadczy o tym między innymi fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Jednak w opisanym we wniosku stanie faktycznym, w 2003 r. między stronami nie doszło do sprzedaży mieszkania ani darowizny w świetle powołanych wyżej przepisów, a dokonano przeniesienia własności własnościowego lokalu mieszkalnego nieodpłatnie.

Nieodpłatnego przeniesienia własności przez zbywających w 2003 r., dokonano w celu uzyskania prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego. Oznacza to, że zbywający w zamian za nieodpłatne przeniesienie własności lokalu mieszkalnego, nabyli prawo do uzyskania prawo do lokalu mieszkalnego typu lokatorskiego. W przedstawionym własnym stanowisku zawartym we wniosku, Wnioskodawca wyjaśnił, iż była to nieodpłatna zamiana mieszkań.

Wobec powyższego nie można przyjąć, iż Wnioskodawca nabył wraz z żoną lokal mieszkalny typu własnościowego w drodze darowizny, i stwierdzić, że przychód uzyskany ze sprzedaży korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Wnioskodawcy nie służy prawo korzystania ze zwolnienia od podatku wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d), gdyż przychód uzyskany w 2008 r. ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nie pochodzi ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze darowizny.

Środki uzyskane ze sprzedaży dokonanej w dniu 1 października 2008 r. stanowią przychód do opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaży dokonano przed upływem pięciu lat od dnia sprzedaży.

Przychód ze sprzedaży dokonanej dnia 1 października 2008 r. może korzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile przychód ten zostanie wydatkowany w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży na cele wskazane w tym przepisie.

Jednakże w tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie sądowo - administracyjnym poglądem przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych, jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, w oparciu o wykładnię gramatyczną przepisów ustawy, z wyłączeniem wykładni rozszerzającej.

Ponadto, w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Reasumując:

W świetle powyższego dokonanie sprzedaży w dniu 1 października 2008 r. opisanego mieszkania stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym nabył Pan wraz z żoną to mieszkania nie minął okres pięciu lat, o którym mówi ten przepis. To oznacza, że obowiązuje Pana termin pięciu lat niezbywalności mieszkania, aby nie odprowadzać podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przychód ten, może korzystać ze zwolnienia od podatku, o ile zostanie wydatkowany w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.