IPPB2/415-249/09-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2009 r. (data wpływu 30 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zryczałtowanym 18% podatkiem dochodowym należności wypłacanych ławnikom - jest prawidłowe.

W dniu 23 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w zakresie opodatkowania zryczałtowanym 18% podatkiem dochodowym należności wypłacanych ławnikom.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni od 1 stycznia 2004 r. pełni funkcję ławnika przy Sądzie Okręgowym.

Do dnia 31 grudnia 2008 r., Sąd jako płatnik, od należności wypłacanych ławnikom z tytułu pełnienia funkcji pobierał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Natomiast od 1 stycznia 2009 r. od należności nie przekraczających 200,00 zł miesięcznie płatnik pobiera ryczałt w wysokości 18% stosując przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast wpłacając miesięcznie kwotę powyżej 200,00 zł stosuje zasady ogólne.

Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że powyższe wytwarza sztuczny podział - na ławników, których należności są opodatkowane na zasadach ogólnych oraz pozostałych, których należności są opodatkowane ryczałtowo.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wejściem w życie, z dniem 1 stycznia 2009 r., ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. - o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316), do wypłacanych ławnikom należności za pełnienie czynności w sądzie należy stosować przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., polegające między innymi na dodaniu w art. 30 ust. 1 pkt 5a w brzmieniu: "z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeśli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł - w wysokości 18% przychodu", (co oznacza pobór zryczałtowanego podatku dochodowego bez pomniejszania przychodu o koszt uzyskania przychodu), w mojej ocenie w przypadku rekompensat ławniczych nie mają zastosowania.

Wnioskodawczyni zauważa, że ławnik z sądem nie jest związany jakąkolwiek umową cywilno-prawną ani żadną inną ustną, czy pisemną co wyjaśnia Minister Sprawiedliwości w piśmie skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich w 2004 r.:

"pełnienie funkcji ławnika nie można utożsamiać ze stosunkiem pracy, ani też żadnym innym stosunkiem cywilnoprawnym. Również rekompensaty pieniężne za czas wykonywania czynności w sądzie nie można traktować, jak wynagrodzenia za pracę i przenosić na zasady udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, zasad rozwiązań prawnych właściwych stosunkom zobowiązaniowym" (...). Wnioskodawczyni zauważa, że cytowany fragment wypowiedzi Ministra Sprawiedliwości jasno wskazuje, że ławnika z sądem nie wiąże żaden stosunek cywilnoprawny, ani stosunek pracy. Powyższe, w ocenie Wnioskodawczyni, umacnia stawianą tezę o braku zastosowania art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy podatkowej w stosunku do należności wypłacanych ławnikom choćby nie przekraczały one miesięcznie kwoty 200 zł. Wnioskodawczyni zauważa, że w cytowanym powyżej, art. 30 ust. 1 pkt 5a, ustawodawca wyraźnie wskazuje, iż chodzi mu o należności określone w umowie lub umowach, a należności ławników nie są im wypłacane na podstawie jakiejkolwiek umowy.

Ponadto Wnioskodawczyni zauważa, że w tej sprawie zasięgnęła także telefonicznej informacji w Krajowej Informacji Podatkowej udzielający odpowiedzi pracownik podzielił stanowisko Wnioskodawczyni i uznał, że do należności wypłacanych ławnikom nie należy stosować art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy.

Z uwagi na powyższe, Wnioskodawczyni uważa, jak na wstępie, to jest, że do należności wypłacanych ławnikom nie należy stosować art. 30 ust. 1 pkt 5a.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy identyfikuje jako osobne źródło przychodu działalność wykonywaną osobiście.

Do tej kategorii przychodów stosownie do treści art. 13 pkt 5 ww. ustawy należy zakwalifikować przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7, w tym przychody ławników sądowych.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 5 ww. ustawy powoduje, iż na sądach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Jednakże, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., ustawodawca ukonstytuował w art. 30 ust. 1 pkt 5a ww. ustawy odmienne zasady opodatkowania dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście spełniających określone warunki.

Zgodnie z tym przepisem od dochodów (przychodów) z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu. Zryczałtowany podatek od przychodów wymienionych wyżej pobierany jest bez pomniejszania tych przychodów o koszty ich uzyskania (art. 30 ust. 3 ustawy podatkowej). Dodatkowo, przychodów tych nie łączy się z dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej, co wynika z art. 30 ust. 8 ustawy.

Z kolei, przepis art. 41 ust. 4 ustawy obliguje płatnika do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. tytułu, z zastrzeżeniem ust. 5 ustawy. Płatnik, o którym mowa w art. 41 przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika (art. 42 ust. 1 ustawy). Dodatkowo, płatnik w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym przesyła deklarację roczną, według ustalonego wzoru o zryczałtowanym podatku dochodowym do urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę, miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania płatnika, co bezpośrednio wynika z art. 42 ust. 1a ustawy.

Z treści opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni pełni funkcję ławnika i za czas wykonywania czynności w sądzie, otrzymuje rekompensatę pieniężną. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 3% kwoty bazowej, stanowiącej podstawę ustalania wynagrodzenia zasadniczego asesora sądowego (art. 172 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. prawo o ustroju sadów powszechnych, tekst jedn. Dz. U. z 2001 Nr 98, poz. 1070)

Jednostkowa rekompensata ławnika wynikająca z ww. art. 172 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ustroju sądów powszechnych w chwili obecnej wynosi 55,11 zł i jest wypłacana każdorazowo po posiedzeniu na podstawie zarządzenia wydanego przez Sąd, bez żadnego rachunku, czy umowy. Suma miesięcznych rekompensat ławnika, w zależności od ilości posiedzeń w danym miesiącu, może przekroczyć w jednym miesiącu 200,00 zł.

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, iż wynagrodzenie ławników nie jest określone w stałej wysokości, jest ono zmienne. Nie ma też formy umowy określającej wysokość wypłaty, w ciągu jednego miesiąca.

Analiza normy wyrażonej w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy wykazuje, że opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma miejsce gdy:

* suma należności określona w umowie lub umowach z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł oraz

* umowa lub umowy zawarte są z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.

W związku z powyższym przepis ten może mieć zastosowanie do dochodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 lub pkt 5-9 cytowanej ustawy, zatem przy spełnieniu wskazanych w nim warunków mógłby obejmować również dochody, o których mowa w pkt 5 art. 13 ustawy. Ponadto, pomimo iż Sąd nie zawiera umowy z ławnikami, to jednak zleca im wzięcie udziału w posiedzeniu sądu. Z tego punktu widzenia przepis dotyczący opodatkowania ryczałtem miałby zastosowanie. Niemniej jednak, skoro z tych zleceń nie wynika należność określona za miesiąc, to oznacza, że nie są spełnione warunki do zastosowania opodatkowania zryczałtowanego na podstawie tego przepisu, tym samym sąd-płatnik powinien pobrać zaliczkę na podatek.

W kontekście przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oznacza to, że przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do wypłat dokonywanych przez Sąd na rzecz ławników.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.