IPPB2/415-181/11-4/MK - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodu z tytułu zbycia akcji nieobjętych masą spadkową oraz nabytych w spadku i w wyniku działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2011 r. (data wpływu 23 lutego 2011 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne (data nadania 25 maja 2011 r., data wpływu 26 maja 2011 r., na wezwanie Nr IPPB2/415-181/11-2/MK z dnia 12 maja 2011 r. (data nadania 12 maja 2011 r., data doręczenia 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu zbycia akcji nie objętych masą spadkową oraz nabytych w spadku i w wyniku działu spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu zbycia akcji nie objętych masą spadkową oraz nabytych w spadku i w wyniku działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz mężem inwestowała wspólne oszczędności na zakup akcji poprzez konto w internetowym domu maklerskim. Konto zostało założone na nazwisko męża. Przedmiotowe akcje Wnioskodawczyni wraz z mężem zakupiła w m-cu sierpniu i listopadzie 2009 r. W dniu 9 maja 2010 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. W celu uregulowania spraw Wnioskodawczyni założyła własne konto w dniu 13 sierpnia 2010 r. Wszystkie akcje z rachunku męża zostały przeniesione na konto Wnioskodawczyni w połowie ze wspólności małżeńskiej, a w połowie jako spadek.

Na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 22 czerwca 2010 r. i umowy o dział spadku z dnia 23 lipca 2010 r. Wnioskodawczyni jest jedynym spadkobiercą całego majątku, będącego spadkiem po zmarłym mężu Wnioskodawczyni.

Od miesiąca czerwca do listopada 2010 r. Wnioskodawczyni stopniowo zbywała akcje, w celu zapewnienia sobie środków na utrzymanie domu rodzinnego ponieważ od m-ca stycznia Wnioskodawczyni była na utrzymaniu męża. Obecnie Wnioskodawczyni otrzymuje rentę rodzinną po zmarłym małżonku (poza rentą Wnioskodawczyni uzyskuje niewielkie dochody z praw autorskich do książek dla dzieci, pisanych przez Wnioskodawczynię).

Wszystkie zakupione przez Wnioskodawczynię i jej małżonka akcje-poprzez konto męża-zostały już sprzedane z konta Wnioskodawczyni. Konto w Domu maklerskim zostało zamknięte z dniem 30 listopada 2010 r. W najbliższym czasie Wnioskodawczyni będzie rozliczać dochód ze sprzedaży akcji za rok 2010.

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 12 maja 2011 r. Nr IPPB2/415-181/11-2/MK wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez:

* doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego poprzez wskazanie ilu było spadkobierców nabywających akcje w spadku po zmarłym mężu.

* Czy sporządzając umowę o dział spadku, w wyniku której został założony rachunek inwestycyjny na który przeniesiono akcje nabyte z majątku wspólnego małżonków oraz akcje nabyte w spadku i w wyniku działu spadku, Wnioskodawczyni dokonywała spłaty lub dopłaty na rzecz pozostałych spadkobierców.

oraz

uzupełnienie stanowiska w odniesieniu do zadanego pytania tj."Czy do tych kosztów zalicza się koszt aktów notarialnych poświadczenia dziedziczenia i umowy o dział spadku.

Braki uzupełniono prawidłowo w wyznaczonym terminie.

* akcje po zmarłym mężu nabyła tylko Wnioskodawczyni - na mocy umowy o dział spadku, cały majątek po mężu otrzymała tylko Wnioskodawczyni. Oprócz Wnioskodawczyni spadkobiercami były dwie córki, lecz dział spadku po zmarłym mężu został dokonany w ten sposób, że "wszystkie udziały w składnikach majątkowych" nabyła Wnioskodawczyni w całości.

* umowa ta nastąpiła bez obowiązku świadczenia przez Wnioskodawczynię spłat na rzecz pozostałych spadkobierców, czyli córek. Zatem wszystkie akcje z konta maklerskiego prowadzonego na imię i nazwisko męża Wnioskodawczyni zostały przekazane na założony na Wnioskodawczynię rachunek maklerski bez żadnych spłat i dopłat na rzecz córek Wnioskodawczyni j jej zmarłego małżonka.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Jak rozliczyć dochód ze zbycia akcji.

Jakie koszty uzyskania przychodów może Wnioskodawczyni uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT-38 za 2010 r.... Czy do tych kosztów zalicza się koszt aktów notarialnych poświadczenia dziedziczenia i umowy o dział spadku.

Stanowisko Wnioskodawcy

Wnioskodawczyni wskazuje, że uzyskała informację telefoniczną z Krajowej Informacji Podatkowej, że odnośnie kosztów uzyskania przychodów ze zbycia akcji w ich połowie może uwzględnić koszt nabycia akcji, a w drugiej połowie - tej ze spadku po mężu koszty wynoszą zero.

Wnioskodawczyni nie zgadza się z taką interpretacją. Zdaniem Wnioskodawczyni wszystkie koszty nabycia tych akcji, poniosła wraz z mężem - ze wspólnych oszczędności przeznaczonych na zabezpieczenie wspólnej przyszłości, które zostały wcześniej opodatkowane jako dochody z pracy Wnioskodawczyni i jej męża.

Zdaniem Wnioskodawczyni zbycie akcji powinno być opodatkowane tylko od zysku z ich zbycia, czyli różnicy między kwotą zbycia a faktycznym kosztem poniesionym na ich nabycie. Zdaniem Wnioskodawczyni obciążanie wdowy nadmiernym podatkiem przez nieuwzględnienie kosztów jest niesprawiedliwe.

Zdaniem Wnioskodawczyni - do kosztów nabycia ww. akcji zalicza się koszt aktów notarialnych poświadczenia dziedziczenia i umowy o dział spadku, ponieważ bez poniesienia tych kosztów Wnioskodawczyni nie nabyłaby ww. akcji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych, uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z

* lit. a) odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

* lit. b) realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi

Przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 tej ustawy.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 w związku z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Natomiast stosownie do treści art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zasady ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, określone zostały w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Zatem można do tych kosztów zaliczyć: koszt nabycia odpłatnie zbywanego papieru wartościowego oraz koszty związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie (np. koszty prowizji, koszty zdeponowania papierów, itp.).

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem w sierpniu i listopadzie 2009 r. zakupili akcje w internetowym domu maklerskim. Akcje zostały zdeponowane na rachunku założonym na nazwisko męża. W dniu 9 maja 2010 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wraz z dwiema córkami nabyła akcje w drodze spadku po zmarłym mężu. Pomiędzy Wnioskodawczynią a jej dwiema córkami została sporządzona umowa o częściowy dział spadku, w wyniku której w dniu 13.08.2010 został założony tylko jeden rachunek inwestycyjny na Wnioskodawczynię. Wszystkie akcje z rachunku męża zostały przeniesione na konto Wnioskodawczyni w połowie ze wspólności małżeńskiej, a w połowie jako spadek. Dział spadku po zmarłym mężu został dokonany w ten sposób, że "wszystkie udziały w składnikach majątkowych" nabyła Wnioskodawczyni w całości, a z treści tej umowy nie wynikał obowiązek dokonania spłat na rzecz córek Wnioskodawczyni. Wynika z tego, że 1/3 akcji Wnioskodawczyni nabyła w spadku po mężu a 2/3 części akcji nabyła od córek w drodze umowy częściowego działu spadku. Od miesiąca czerwca do listopada 2010 r. Wnioskodawczyni stopniowo zbywała akcje. Wszystkie zakupione przez Wnioskodawczynię i jej małżonka akcje zostały już sprzedane z konta Wnioskodawczyni. Konto w Domu maklerskim zostało zamknięte z dniem 30 listopada 2010 r. W najbliższym czasie Wnioskodawczyni będzie rozliczać dochód ze sprzedaży akcji za rok 2010. W związku z powyższym powstała wątpliwość w jakiej wysokości należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu w stosunku do uzyskanego przychodu z tytułu sprzedaży przedmiotowych akcji.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1994 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny.

W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

W świetle art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą na jedną lub kilka osób z chwilą jego śmierci.

W ocenie Organu podatkowego przedstawione przez Wnioskodawczynię stanowisko, że w przypadku zbycia akcji nabytych w drodze spadku, spadkobierca na zasadzie sukcesji praw określonych w art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej nabywa prawo do pomniejszenia swojego przychodu z tego źródła o koszt ich nabycia poniesiony przez spadkodawcę, należy uznać za nieprawidłowe.

Organ podatkowy zauważa, że w chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na spadkobierców. Krąg spadkobierców ustalany jest zgodnie z przepisami ustawy - Kodeks cywilny. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Natomiast w przepisach podatkowych kwestię sukcesji praw i obowiązków spadkobierców regulują przepisy art. 97-105 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60). Śmierć osoby będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych powoduje określone konsekwencje, dla których przewidziane są szczególne formy postępowania.

Z regulacji zawartej w art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej dotyczącej sukcesji w zakresie prawa podatkowego, wynika że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej. Zarówno prawa i obowiązki, aby mogły być nabyte przez spadkobiercę, muszą nie tylko wynikać z przepisów prawa podatkowego ale również przynależeć do konkretnej osoby w tym wypadku spadkodawcy. Na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków, wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Jednocześnie nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył (w chwili śmierci akcje te weszły do masy spadkowej). Wejście spadkobiercy na podstawie art. 97 Ordynacji podatkowej w prawa i obowiązki podatnika (spadkodawcy) - nie uzasadnia utożsamiania go z podatnikiem.

Organ podatkowy zauważa, iż w omawianym stanie faktycznym zdarzeniem, którego zaistnienie konstytuuje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych jest uzyskanie przychodu z odpłatnego zbycia akcji. Z tego zdarzenia wynika zobowiązanie podatkowe podatnika, na które składają się: podstawa opodatkowania - przychód uzyskany przez podatnika pomniejszony o koszt uzyskania przychodu poniesionego przez podatnika (wydatki faktycznie poniesione przez podatnika na nabycie odpłatnie zbywanego papieru, oraz koszty związane z obsługą rachunku, których ustawa nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodu) oraz stawka podatkowa.

Prawo do uznania wydatków na zakup akcji - na mocy art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy oraz kosztów związanych z obsługą rachunku na mocy art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - za koszt uzyskania przychodu, aktywuje się w momencie powstania należności z tytułu sprzedaży akcji. Tak więc spadkodawca nie zlecając sprzedaży akcji nie posiadał prawa do uznania ich podatkowo za koszt uzyskania przychodu, jak również nie mogą być uznane za koszt wydatki poniesione przez spadkodawcę związane z opłatami manipulacyjnymi. W konsekwencji wobec nie istnienia takiego prawa nie możne być ono przedmiotem sukcesji.

W przedmiotowej sprawie nie wystąpiły koszty nabycia akcji przez Wnioskodawczynię ani w przypadku akcji nabytych w spadku (1/3 masy spadkowej) ani akcji nabytych od córek w drodze działu spadku (2/3 masy spadkowej), ponieważ nie zostały poniesione żadne wydatki na ich nabycie.

Tym samym do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawczyni nie może zaliczyć kosztów postępowania spadkowego oraz kosztów związanych z zawarciem umowy o dział spadku, z uwagi na fakt, iż są to koszty związane z nabyciem spadku, a nie z nabyciem przedmiotowych akcji.

Podstawą, od której wylicza się podatek dochodowy, jest w związku z tym cała kwota uzyskana ze sprzedaży odziedziczonych akcji, pomniejszona o ewentualne koszty sprzedaży.

Powyższe skutkuje tym, że w przypadku sprzedaży akcji nie objętych masą spadkową połowa poniesionych przez Wnioskodawczynię i jej męża wydatków związanych z nabyciem akcji będzie stanowić cenę nabycia zbywanych akcji oraz poniesione koszty związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie np. prowizji, zdeponowania walorów itp. gdyż są to wydatki związane z odpłatnym zbyciem tych akcji, pod warunkiem, że Wnioskodawczyni jest w stanie udokumentować poniesione wydatki, natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży akcji otrzymanych w spadku i w wyniku działu spadku będzie równy dochodowi.

Wskazać ponadto należy, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 105 ww. ustawy wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny - w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie od 1 stycznia 2007 r. na mocy art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), przy spełnieniu określonych warunków, spadki i darowizny między członkami najbliższej rodziny są zwolnione od podatku od spadków i darowizn, bez względu na ich wartość. W tych okolicznościach zwolnienie od podatku dochodowego z ww. art. 21 ust. 1 pkt 105 traci w dużej mierze praktyczne znaczenie.

Dochody, z tytułu sprzedaży papierów wartościowych (akcji) podatnik zobowiązany jest wykazać - na zasadach określonych w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym - w odrębnym zeznaniu PIT-38, które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, jednocześnie uiszczając należny podatek.

Reasumując uzyskany przychód ze sprzedaży papierów wartościowych (akcji) nie objętych masą spadkową Wnioskodawczyni może pomniejszyć o połowę poniesionych przez Wnioskodawczynię i jej męża wydatków związanych z nabyciem papierów wartościowych, pod warunkiem, że Wnioskodawczyni jest w stanie udokumentować poniesione wydatki. Natomiast przychód ze sprzedaży papierów wartościowych (akcji) nabytych w drodze spadku (1/3 masy spadkowej) i w drodze działu spadku (2/3 masy spadkowej) jest równy dochodowi, ponieważ nie wystąpiły koszty nabycia. Koszty postępowania spadkowego oraz koszty związane z zawarciem umowy o dział spadku, nie mogą być uwzględnione, jako koszty związane z nabyciem przedmiotowych akcji ponieważ są to koszty związane z nabyciem spadku.

Uzyskany przychód Wnioskodawczyni może pomniejszyć wydatki związane z odpłatnym zbyciem tych akcji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.