IPPB1/415-982/12-4/MS

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 13 listopada 2012 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB1/415-982/12-4/MS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 17 lipca 2012 r. (data wpływu 13 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* uznania darowanych składników majątku za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część - jest nieprawidłowe,

* skutków podatkowych przekazania składników majątkowych w drodze darowizny na rzecz dzieci - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania składników majątkowych w drodze darowizny na rzecz dzieci.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca (Radosław G. zam. B., PESEL XXX, NIP XXX) prowadzi działalność gospodarczą w dwóch następujących formach:

* jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. (zwana dalej także" P.") z siedzibą w B., oraz

* jako wspólnik spółki cywilnej X.Spółka Cywilna z siedzibą w B. Ww. działalności gospodarcze prowadzone przez wnioskodawcę w ww. formach wpisane są do Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza B. pod numerem XXX.

Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. z siedzibą w B., jest zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług.

X. Spółka Cywilna z siedzibą w B. jest zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług.

Zasadniczym przedmiotem działalności P. jest prowadzenie i wydzierżawianie stacji benzynowych należących do P., wydzierżawianie nieruchomości wchodzących w skład majątku P. oraz prowadzenie działań mających na celu budowę nowej stacji benzynowej. Majątek P. obejmuje w szczególności:

1.

nieruchomości (grunty, budynki i budowle) istniejących i funkcjonujących stacji benzynowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą położonych:

* w W. (stacja ta jest wydzierżawiana przez P. na rzecz S. Sp. z o.o.);

* w W.;

* w miejscowości P.

2.

nieruchomości wydzierżawiane przez P. na cele komercyjne położone w P. (nieruchomości te są obecnie przedmiotem użytkowania wieczystego, a zgodnie z zamierzeniami, w dniu dokonywania planowanej przez Wnioskodawcę oraz jego żonę darowizny na rzecz ich dzieci, będą stanowiły własność P.);

3.

nieruchomości położone w G. przy ul. XXX Działki Ewidencyjne nr 30/2, 30/5 oraz przy ul. XXX, na których ma zostać wybudowana stacja paliw płynnych z myjnią samochodów osobowych oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną (do dnia złożenia niniejszego wniosku zostały wykonane prace porządkowo-rozbiórkowe mające na celu przygotowanie terenu do budowy stacji paliw płynnych z myjnią samochodów osobowych oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną oraz uzyskana została decyzja nr XXX z dnia 5 października 2011 r. na podstawie której Starosta G. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę stacji paliw płynnych obejmująca budowę budynku stacji z myjnią samochodów osobowych, wiaty z dystrybutorami i zbiornikiem retencyjnym oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną);

4.

ruchomości, środki trwałe, wyposażenie, towary handlowe P.,

5.

dokumenty i księgi związane z działalnością gospodarczą prowadzoną pod firmą P.,

6.

wierzytelności P.

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim z Marią G. i pozostaje z nią w ustawowym ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej w rozumieniu art. 31 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w związku z czym składniki majątku P., których dotyczy niniejszy wniosek, objęte są tą wspólnością.

Wnioskodawca wraz ze swoją żoną Marią G. mają zamiar dokonać na rzecz swych dzieci tj. syna Jarosława G., syna Rafała G. i córki Magdaleny G. darowizny składników majątkowych należących do P., które w ocenie stron planowanej umowy stanowią przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług. Wnioskodawca (wraz ze swoją żoną) darują swym dzieciom ww. przedsiębiorstwo na współwłasność (w równych częściach ułamkowych). Po dokonaniu ww. darowizny Wnioskodawca będzie prowadził działalność gospodarczą jedynie jako wspólnik spółki cywilnej X. Spółka Cywilna, nie będzie natomiast prowadził jednoosobowej działalności gospodarczej pod firmą P. (działalność ta zostanie zlikwidowana i wyrejestrowana po dokonaniu ww. darowizny).

Do zawarcia ww. umowy darowizny dzieci Wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. przystąpią po stronie obdarowanych jako osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej i nie będące podatnikami podatku od towarów i usług.

W wyniku opisanej wyżej darowizny dzieci wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. otrzymają ww. przedsiębiorstwo firmy P. na współwłasność (będzie ono przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym każdy ze współwłaścicieli będzie posiadał udział we współwłasności w wysokości jednej trzeciej). Zgodnie z planem w tym samym dniu, w którym ww. umowa darowizny zostanie zawarta, dzieci Wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. wniosą majątek firmy P. otrzymany tytułem ww. darowizny (stanowiący, w ocenie stron umowy, przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług i będący przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych), jako wkład (aport) do utworzonej już spółki komandytowej pod firmą JX. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w P. (REGON: XXX; NIP: XXX), w której są komandytariuszami. Komplementariuszem w ww. spółce komandytowej jest spółka JX. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, z siedzibą w P. (REGON: XXX; NIP: XXX).

Wniesienie wkładu (aportu) nastąpi w trybie art. 199 kodeksu cywilnego, a więc jako rozporządzenie rzeczą wspólną za zgodą wszystkich współwłaścicieli. W związku z wniesieniem ww. wkładu (aportu), dzieci Wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. jako komandytariusze spółki JX. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa ustala w odpowiedniej wysokości (odpowiadającej wartości ich udziałów w ww. przedsiębiorstwie tj. 1/3 wartości całego przedsiębiorstwa) udziały kapitałowe każdego z nich. Wniesienie ww. wkładu (aportu) zostanie dokonane w tym samym dniu, w którym dzieci Wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. otrzymają ww. darowiznę. Następnie ww. spółka komandytowa, w oparciu o wniesione do niej tytułem wkładu (aportu) przedsiębiorstwo P., będzie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie, w jakim była ono uprzednio prowadzona przez P., a więc działalność gospodarczą obejmującą prowadzenie i wydzierżawianie stacji benzynowych należących do ww. spółki komandytowej oraz wydzierżawianie należących do tej spółki nieruchomości.

Dzieci Wnioskodawcy tj. Jarosław G., Rafał G. i Magdalena G. przy wnoszeniu ww. wkładu (aportu) do spółki JX. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa wystąpią w charakterze osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i nie będących podatnikami podatku od towarów i usług.

Poza Wnioskodawcą także Maria G. - żona Wnioskodawcy (PESEL: XXX; NIP: XXX), Rafał G. - syn Wnioskodawcy (PESEL: XXX; NIP: XXX), Magdalena G. - córka Wnioskodawcy (PESEL: XXX; NIP: XXX)" Jarosław G. - syn Wnioskodawcy (PESEL: XXX; NIP XXX), spółka JX. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa (NIP XXX; REGON XXX), w związku z zamiarem dokonania opisanych wyżej czynności, wystąpili do tutejszego organu z wnioskami o udzielenie pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Czy składniki majątku, opisane w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, które Wnioskodawca, wraz ze swą żoną Marią G., zamierzają darować swym dzieciom tj. Jarosławowi G., Rafałowi G. Magdalenie G., winny być dla celów podatkowych (a więc m.in. dla celów podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych) traktowane jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;

2.

Czy dokonanie przez Wnioskodawcę, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. i jego żonę na rzecz ich dzieci darowizny składników majątku, opisanych w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawcy żadnych konsekwencji na gruncie podatku od towarów i usług. w szczególności zaś czy ww. darowizna nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi obowiązek dokonania korekty naliczonego podatku od towarów i usług, który został uprzednio przez niego odliczony;

3.

Czy likwidacja przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej prowadzonej obecnie przez niego pod firmą P. Radosław G., która nastąpi po dokonaniu przez Wnioskodawcę (wraz z jego żoną) opisanej wyżej darowizny majątku P. na rzecz ich dzieci, nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawcy żadnych konsekwencji na gruncie podatku od towarów i usług, poza:

- wynikającym z art. 14 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązkiem sporządzenia spisu z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania przez Wnioskodawcę, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G., czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, oraz wynikającym z art. 96 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązkiem zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zaprzestania wykonywania przez wnioskodawcę, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G., czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

4.

Czy dokonanie przez Wnioskodawcę, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. i jego żonę na rzecz ich dzieci darowizny składników majątku, opisanych w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawcy żadnych konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych;

5.

Czy likwidacja przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej prowadzonej obecnie przez niego pod firmą P. Radosław G., która nastąpi po dokonaniu przez Wnioskodawcę, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. i jego żonę na rzecz ich dzieci darowizny składników majątku, opisanych w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawcy żadnych konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, poza wynikającym z art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązkiem sporządzenia wykazu składników majątku na dzień likwidacji, który powstanie w związku z likwidacją przez Wnioskodawcę prowadzonej przez niego jednoosobowo działalności gospodarczej pod firmą P. Radosław G.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1 i 4 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 5), podatku od towarów i usług (pytania nr 2, 3) wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy składniki majątku, opisane w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, które Wnioskodawca, wraz ze swą żoną, zamierza darować swym dzieciom tj. Jarosławowi G., Rafałowi G. i Magdalenie G., winny być dla celów podatkowych (a więc m.in. dla celów podatku od towarów i usług i podatku dochodowego od osób fizycznych) traktowane jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwana także: "u.p.d.o.f.) przez przedsiębiorstwo dla celów tej ustawy rozumie się przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 55 ze znakiem 1 Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów. towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.

koncesje, licencje i zezwolenia;

6.

patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.

tajemnice przedsiębiorstwa;

9.

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Z kolei zgodnie z art. 5a pkt 4 u.p.d.o.f. przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa dla celów tej ustawy rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Ustawa o podatku do towarów i usług nie zawiera własnej definicji przedsiębiorstwa, W związku z brakiem definicji przedsiębiorstwa dla potrzeb ustawy o podatku od towarów i usług, konieczne jest odwołanie się w tym zakresie do przytoczonej wyżej definicji zawartej w kodeksie cywilnym.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W analizowanej sytuacji przedmiot darowizny stanowi funkcjonujące przedsiębiorstwo P., obejmujące prowadzenie i wydzierżawianie istniejących stacji benzynowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą, wydzierżawianie nieruchomości na cele komercyjne oraz prowadzenie działań mających na celu budowę nowej stacji benzynowej. Przedmiot darowizny obejmuje w szczególności:

1.

nieruchomości (grunty, budynki i budowle) istniejących i funkcjonujących stacji benzynowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą położonych:

* w W. (stacja ta jest wydzierżawiana przez P. na rzecz S. Sp. z o.o.);

* w W.;

* w miejscowości P.

2.

nieruchomości wydzierżawiane przez P. na cele komercyjne położone w P. (nieruchomości te są obecnie przedmiotem użytkowania wieczystego, a zgodnie z zamierzeniami, w dniu dokonywania planowanej przez ojca wnioskodawcy oraz jego żonę darowizny na rzecz ich dzieci, będą stanowiły własność P.);

3.

nieruchomości położone w G. przy ul. XXX Działki Ewidencyjne nr 30/2, 30/5 oraz przy ul. XXX, na których ma zostać wybudowana stacja paliw płynnych z myjnią samochodów osobowych oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną (do dnia złożenia niniejszego wniosku zostały wykonane prace porządkowo-rozbiórkowe mające na celu przygotowanie terenu do budowy stacji paliw płynnych z myjnią samochodów osobowych oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną oraz uzyskana została decyzja nr XXX z dnia 5 października 2011 r. na podstawie której Starosta G. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę stacji paliw płynnych obejmująca budowę budynku stacji z myjnią samochodów osobowych, wiaty z dystrybutorami i zbiornikiem retencyjnym oraz towarzyszącą infrastrukturą techniczna);

4.

ruchomości, środki trwale, wyposażenie, towary handlowe firmy P.,

5.

dokumenty i księgi związane z działalnością gospodarczą prowadzoną pod firmą P.,

6.

wierzytelności, o ile na dzień zawarcia umowy darowizny będą występować.

Zdaniem Wnioskodawcy opisany wyżej przedmiot darowizny (a następnie wkładu (aportu) do ww. spółki komandytowej) wyczerpuje wskazane w powołanych wyżej przepisach definicje przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i w związku tym winien być traktowany jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług.

Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, iż ww. majątek P. (stanowiący w ocenie Wnioskodawcy przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część dla celów podatkowych) zostanie darowany przez Wnioskodawcę i jego żonę ich dzieciom na współwłasność (będzie on przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym każdy ze współwłaścicieli będzie posiadał udział we współwłasności w wysokości jednej trzeciej). Kryterium decydującym o tym czy dany zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część jest okoliczność, czy jest on przeznaczony do realizacji zadań gospodarczych i czy za jego pomocą zadania gospodarcze mogą być realizowane. Z uwagi na to, iż w analizowanym przypadku przedmiot darowizny stanowi zespół składników majątkowych przeznaczony do realizacji zadań gospodarczych, za pomocą którego zadania takie są i mogą być realizowane, uznać należy, iż winien być on traktowany dla celów podatkowych jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Ad. 4

Zdaniem Wnioskodawcy dokonanie przez niego, jako prowadzącego jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą P. Radosław G. i jego żonę na rzecz ich dzieci ww. darowizny składników majątku, opisanych w części niniejszego wniosku zawierającej opis stanu faktycznego, nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawcy żadnych konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca dokona nieodpłatnego zbycia składników stanowiących majątek firmy P. w związku z czym po jego stronie nie pojawi się jakikolwiek przychód z tego tytułu. Dokonanie ww. darowizny nie będzie miało również wpływu na uprzednie rozliczenia Wnioskodawcy w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanych zdarzeń przyszłych uznaje się w zakresie uznania darowanych składników majątku za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część za nieprawidłowe, natomiast w zakresie skutków podatkowych przekazania składników majątkowych w drodze darowizny na rzecz dzieci uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 26 lipca 191 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Stosownie do zapisu art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych, o czym stanowi art. 1 tej ustawy. Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza darować na rzecz dzieci składniki majątku, które spełniają zdaniem Wnioskodawcy definicję przedsiębiorstwa.

W przypadku darowizny, tj. jak wskazano świadczenia nieodpłatnego, po stronie darczyńcy nie powstaje dochód. Darczyńca nie otrzymuje bowiem żadnych wartości pieniężnych, ani przysporzenia majątkowego. Darowizna ogółu praw i obowiązków wynikających z tytułu prowadzonego przedsiębiorstwa nie skutkuje więc dla darczyńcy obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Oznacza to, że z tytułu przekazania składników majątku - w drodze darowizny, w rozumieniu cyt. art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego - na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o przedsiębiorstwie - oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Artykuł 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1.

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.

koncesje, licencje i zezwolenia;

6.

patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.

tajemnice przedsiębiorstwa;

9.

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 552 Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest więc takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Ponadto, nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji darowizny. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w darowanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło darowanie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.

Należy zaznaczyć, iż wyłączenie z darowizny istotnych elementów przedsiębiorstwa, powoduje, że mamy do czynienia z darowizną sumy składników majątkowych, a nie z darowizną przedsiębiorstwa, zaś jeśli wyłączone z darowizny składniki przedsiębiorstwa nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa jako takiego, wówczas czynność taka na gruncie przepisów ustawy uznana będzie za darowanie przedsiębiorstwa, chociaż nie obejmuje ona wszystkich jego składników.

Przy czym o darowiźnie przedsiębiorstwa można mówić tylko wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. W konsekwencji, przekazanie przedsiębiorstwa w drodze darowizny na rzecz trzech osób (dzieci Wnioskodawcy) w częściach ułamkowych po 1/3 części dla każdego z nich, skutkuje tym, iż każde z rodzeństwa otrzyma jedynie część tego przedsiębiorstwa. Zatem należy uznać, że jest to czynność przekazania składników majątkowych.

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa - zgodnie z art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Podsumowując, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem, wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, iż dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Odnosząc powyższe przepisy na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że składniki majątku, które Wnioskodawca daruje swoim dzieciom, nie stanowią zespołu składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przy tym należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy składniki majątku będące przedmiotem czynności prawnej stanowią przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, o którym mowa w przytoczonych powyżej przepisach Kodeksu cywilnego.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w związku z przekazaniem dzieciom składników majątkowych i niemajątkowych, które nie spełniają definicji przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w formie darowizny nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl