IPPB1/415-517/10-2/JB - Ustalenie zobowiązania podatkowego po stronie małoletniego wynajmującego lokal użytkowy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2010 r. (data wpływu 24 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia zobowiązania podatkowego po stronie małoletniego wynajmującego lokal użytkowy - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia zobowiązania podatkowego po stronie małoletniego wynajmującego lokal użytkowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawcy (małoletniemu) przyznano numer NIP i On jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, jak również podatku VAT. Wnioskodawca nabył spadek po zmarłym ojcu (zmarł w 2005 r.). W skład spadku wchodzi między innymi nieruchomość położona w P. Wnioskodawca wskazuje, iż wynajmuje przedmiotową nieruchomość na podstawie umowy najmu spółce z o.o.

W związku z przedmiotową umową najmu Wnioskodawca otrzymuje należności czynszowe, które wynikają z faktur VAT wystawionych przez wynajmującego. Należności te stanowią źródło przychodów określone w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca informuje, iż przychody te rozliczane są przez Niego według obowiązującej skali podatkowej, wpłacane są miesięczne zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z art. 44 cytowanej ustawy. Składane są deklaracje VAT-7 i odprowadzany jest podatek VAT.

Wnioskodawca otrzymał zawiadomienie - na podstawie art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - o zajęciu przez organ egzekucyjny - Naczelnika Urzędu Skarbowego - prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną (należności przypadające małoletniemu Stronie jako wynajmującemu). Stosowne zawiadomienie otrzymał także kontrahent Wnioskodawcy - spółka z o.o. - która występuje jako najemca nieruchomości. Zawiadomienie zobowiązuje spółkę z o.o. do tego, aby nie dokonywała wpłat z tytułu umowy najmu na rzecz Strony, lecz aby przekazywała niniejsze należności organowi egzekucyjnemu. W efekcie należności brutto wynikające z umowy najmu nieruchomości, której właścicielem jest Wnioskodawca, a które uiszczane są przez najemcę nie są otrzymane przez Wnioskodawcę, ze względu na to, że podlegają zajęciu przez organ egzekucyjny. W konsekwencji Wnioskodawca odprowadza podatek od przychodów, których nie otrzymuje, a z uwagi na fakt, iż nie posiada innego źródła przychodów, matka Wnioskodawcy czyni to jako przedstawiciel ustawowy małoletniego.

Strona wskazuje ponadto, iż, jak wynika z zawiadomienia o zajęciu wystawionego w dniu 18 września 2009 r., zajęcie nastąpiło na pokrycie należności podjętych tytułem wykonawczym wystawionym przez Urząd Miasta P.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Odpowiedź na pytanie pierwsze w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Odpowiedź na pytanie drugie i trzecie w zakresie podatku od towarów i usług zostanie udzielona odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z przepisami art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W sytuacji, gdy najem nie jest przedmiotem działalności gospodarczej, a wynajmowane składniki nie są związane z działalnością gospodarczą, wówczas w myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 cytowanej ustawy najem stanowi odrębne źródło przychodu, które z tego tytułu powstaje w momencie jego faktycznego otrzymania lub postawienia do dyspozycji.

Zgodnie więc z generalna zasadą w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychód ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, powstaje w momencie faktycznego uzyskania przez podatnika określonych kwot - jest to zasada kasowa. W opinii Wnioskodawcy nie można mówić o powstaniu przychodu, tym samym nie jest zobowiązany do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy i nie uzyskuje przychodu.

Na potwierdzenie słuszności swojego stanowiska strona wskazuje wyrok z 22 lutego 2007 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie III SA/Wa 1647/06, gdzie sąd uznał:

"zgodnie z art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych momentem powstania przychodu co do zasady nie jest moment powstania należności kwoty (wartości pieniężnej), lecz moment rzeczywistego otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika tej kwoty. Otrzymanie przychodu może podlegać na wręczeniu podatnikowi pieniędzy i wartości pieniężnych, zwiększeniu o określoną wierzytelność jego rachunku bankowego albo na dostarczeniu podatnikowi świadczeń w naturze lub w formie innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zastosowana została tak zwana zasada kasowa, zgodnie z którą przychodem podlegającym opodatkowaniu może być jedynie przychód otrzymany przez podatnika lub postawiony do jego dyspozycji. Przychód następuje dopiero wtedy, kiedy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są postawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia, że podatnikowi przysługuje należność określonej wysokości."

Podobnie orzekł WSA w Warszawie z dnia 26 marca 2007 r. III SA/Wa 2277/06 wskazując, że "Uzyskanie przychodu ma bowiem miejsce w momencie rzeczywistego otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika tej kwoty. Otrzymanie przychodu może więc polegać na wręczeniu podatnikowi pieniędzy i wartości pieniężnych, zwiększeniu o określoną wierzytelność jego rachunku bankowego albo na dostarczeniu podatnikowi świadczeń w naturze lub w formie innych nieodpłatnych świadczeń. W art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zastosowana została bowiem tak zwana zasada kasowa zgodnie z którą przychodem podlegającym opodatkowaniu może być jedynie przychód otrzymany przez podatnika lub pozostawiony do jego dyspozycji."

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca uzyskuje dochody z tytułu najmu nieruchomości, którą nabył w spadku po ojcu. Dochody uzyskiwane z przedmiotowego najmu opodatkowuje według skali podatkowej, odprowadzając comiesięczne zaliczki na podatek dochodowy. Najem nie jest przedmiotem działalności gospodarczej. Wnioskodawca otrzymał z Urzędu Skarbowego zawiadomienie o zajęciu przez organ egzekucyjny prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną (należności przypadające Wnioskodawcy jako wynajmującemu). Wskutek tego zawiadomienia środki pieniężne brutto wynikające z umowy najmu nieruchomości podlegają zajęciu przez organ egzekucyjny.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy źródłem przychodu jest między innymi najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Przy czym, czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego).

Podstawą generowania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który jak wynika z cytowanego powyżej przepisu art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego może być określony w pieniądzach, bądź też świadczeniach innego rodzaju. Czynsz ten niezależnie od formy w jakiej został określony stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym.

Moment powstania przychodu z najmu określa art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Istotą przedmiotowego rozstrzygnięcia jest ustalenie, czy u Wnioskodawcy powstaje przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, iż aby powstał po stronie wynajmującego przychód konieczne jest zaistnienie przesłanki określonej w wyżej powołanym art. 11 ust. 1 ustawy podatkowej, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Przez pojęcie "otrzymane" - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika lub uregulowała zobowiązania podatnika, itp.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, iż wierzytelność pieniężna przypadająca małoletniemu Wnioskodawcy z tytułu zawartej umowy najmu jest przekazywana przez najemcę, tj. Spółkę z o.o. do organu egzekucyjnego, tytułem pokrycia należności (zobowiązań Wnioskodawcy) podjętych tytułem wykonawczym wystawionym przez Urząd Miasta P.

Podkreślić więc należy, iż przedmiotowe środki pieniężne dają możliwość realizacji ciążących na Podatniku zobowiązań względem Urzędu Miasta, za pośrednictwem spółki z o.o.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż środki pieniężne przekazywane przez Najemcę stanowią dla Wnioskodawcy przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Brak jest zatem podstaw, aby można było zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że przychód podatkowy nie powstaje, a Wnioskodawca odprowadza podatek od przychodów, których nie otrzymuje.

Stosownie do treści art. 44 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z najmu lub dzierżawy są obowiązany bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

W myśl art. 44 ust. 3 ww. ustawy podatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. Wysokość zaliczek za miesiące od listopada roku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 3f, ustala się w następujący sposób:

Stosownie do art. 44 ust. 6 cytowanej ustawy zaliczki miesięczne od dochodów wymienionych w ust. 1, za okres od stycznia do listopada, uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień, w wysokości zaliczki należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia roku podatkowego (...).

Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik ma obowiązek złożenia w urzędzie skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym oraz dokonania wpłaty różnicy pomiędzy podatkiem należnym, a sumą należnych za dany rok zaliczek.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż w rozpatrywanej sprawie powstaje przychód a wraz z nim obowiązek podatkowy i w związku z tym Wnioskodawca obowiązany jest do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie stanowią one materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.