IPPB1/415-496/09-4/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2009 r. (data wpływu 3 lipca 2009 r.) oraz piśmie z dnia 23 września 2009 r. (data nadania 23 września 2009 r., data wpływu 24 września 2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB1/415-496/09-2/JB z dnia 14 września 2009 r. (data nadania 15 września 2009 r., data doręczenia 17 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowywania dochodów uzyskiwanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w Niemczech - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie wykazania dochodów uzyskiwanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w Niemczech.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w Polsce pobiera rentę rodzinną na swojego 12-letniego syna po jego zmarłym ojcu. Strona podkreśla, iż renta rodzinna jest przyznana tylko jej małoletniemu synowi, gdyż przed śmierci byłego męża Wnioskodawczyni otrzymała rozwód.

Od stycznia 2009 r. Wnioskodawczyni prowadzi 1-osobową działalność gospodarczą w Niemczech, gdzie znajduje się również Jej centrum życia zawodowego.

W związku z pismem z dnia 14 września 2009 r. Nr IPPB1/415-496/09-2/JB strona uzupełniła swój wniosek w terminie, informując, iż posiada rezydencję podatkową w Niemczech (nr podatkowy w Niemczech: 220/279/8...., nr identyfikacyjny, pesel w Niemczech.....).

Strona wskazała, iż konto bankowe posiada w Polsce od momentu przyznania dziecku renty rodzinnej po zmarłym ojcu. W tym czasie nie pracowała, ani nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej w Niemczech.

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej i rozpoczęcia pracy w Niemczech strona nie miała potrzeby otwierania nowego konta bankowego w Niemczech, ponieważ konto bankowe w Polsce jest potrzebne do przelewania renty syna przez ZUS, a kartą bankomatową posługuje bezproblemowo także na terenie Niemiec.

Wnioskodawczyni wskazała, iż posiada mieszkanie lokatorskie - kawalerka w Polsce oraz mieszkanie dwupokojowe - lokatorskie w Niemczech.

Syn Wnioskodawczyni przebywa w Polsce ze względu na szkołę, do której uczęszcza od 1-szej klasy i w chce ją ukończyć. Wnioskodawczyni stara się odwiedzać syna tak często, jak to tylko możliwe, a telefonicznie kontaktuje się z nim niemal codziennie. W trakcie nieobecności Wnioskodawczyni w Polsce, syn jest pod opieką Jej siostry, u której mieszka. Wnioskodawczyni wskazuje ponadto, iż wszystkie potrzeby finansowe i całkowite utrzymanie syna pokrywa strona. Syn jest ubezpieczony w Polsce w ZUS, natomiast Wnioskodawczyni w Niemczech.

Strona w 2009 r. przebywała w Polsce w marcu 29 dni, w lipcu 31 dni, we wrześniu 15 dni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy do rozliczenia podatkowego w Polsce za 2009 r. Wnioskodawczyni jest zobowiązana także do wykazania swoich dochodów z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w Niemczech.

Zdaniem Wnioskodawczyni nie powinna być zobowiązana do wykazywania w Polsce dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej w Niemczech, gdyż nie osiągnęła w Polsce żadnych dochodów, a renta rodzinna dziecka strona pobiera jako jego prawny opiekun, ponieważ syn jest niepełnoletni i stanowi ona dochód syna.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) podlegają w Polsce osoby fizyczne jeśli mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że osoby fizyczne nie posiadające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

W świetle art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powołane przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 4 ust. 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r., która weszła w życie w dniu 19 grudnia 2004 r., mająca zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2005 r., określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsce zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

W myśl art. 4 ust. 2 ww. umowy jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni spełnia przesłanki pozwalające uznać Ją za osobę posiadającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Powyższe oznacza, iż państwo rezydencji Podatnika należy ustalić zgodnie z regułami kolizyjnymi zawartymi w art. 4 ust. 2 umowy. Zgodnie z literą a) ww. artykułu, analizując stopień powiązań osobistych i gospodarczych wnioskodawcy należy uznać, iż ściślejsze związki osobiste łączą Ją z Polską. W Polsce Wnioskodawczyni posiada mieszkanie, tu również mieszka najbliższa rodzina (syn).

Sam fakt, że Wnioskodawczyni w Niemczech mieszka i prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada rezydencję podatkową nie przesądza o tym, że z tym państwem ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze.

W związku z powyższym w roku 2009 Wnioskodawczyni podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, t.j. od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W przypadku, gdy Polska jest stroną umów o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu, umowy takie mają pierwszeństwo w stosowaniu przed zapisami ustawy odnośnie ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można przypisać je temu zakładowi.

Stosownie do art. 24 ust. 2 lit. a) UPO z RFN stanowi, iż: w przypadku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, podwójnego opodatkowania unikać się będzie w następujący sposób: Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu."

Przepis ten znajduje odzwierciedlenie w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Polski lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

Opodatkowanie dochodów powyższą metodą określa się jako "metodę wyłączenia z progresją". Metoda ta oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie.

W rozpatrywanej sprawie małoletnie dziecko Wnioskodawczyni otrzymuje w Polsce rentę rodzinną po zmarłym ojcu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłem przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest (...) renta.

Na podstawie art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych ich do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

W przypadku, gdy dochód z tytułu renty rodzinnej otrzymuje małoletnie dziecko (co znajduje zastosowanie w rozpatrywanej sprawie) dochód ten podlega doliczeniu do dochodów jego rodzica.

Reasumując, w przypadku uzyskania dochodów ze źródeł położonych na terytorium RP podlegających opodatkowaniu wg skali podatkowej, tj. renty rodzinnej oraz jednocześnie z działalności prowadzonej na terytorium Republiki Federalnej Niemiec Wnioskodawczyni jest obowiązana do złożenia za 2009 r. zeznania podatkowego PIT-36 wraz z załącznikiem PIT-M, a dochody uzyskane z Niemiec powinny zostać uwzględnione dla potrzeb uwzględnienia stopy procentowej podatku od pozostałego dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.