IPPB1/415-370/14-2/ES - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zbycia udziału w nieruchomości, nabytej uprzednio w wyniku dziedziczenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2014 r. (data wpływu 4 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 4 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości.

W wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Nieruchomość, położona obecnie w Warszawie w roku 1953 została odebrana rodzicom Wnioskodawczyni - Marii P. i Witoldowi P. Byli oni jej właścicielami od 1912 r. Było to zajęcie domów prywatnych całego osiedla przez ówczesne władze wojskowe odrębnym trybem dla celów wojskowych (tryb szczególny określony przez Ministerstwo Obrony Narodowej 1946 r.). Celem głównym było zbudowanie lotniska i zakwaterowanie tam oddziałów wojsk lotniczych. Przepisy te mówiły jasno o wysiedleniu mieszkańców. Były to lata 1950-1953. W momencie wysiedlenia Wnioskodawczyni i jej mamy, ojciec więziony był w więzieniach stalinowskich.

Przepisy, na podstawie których nastąpiło wywłaszczenie nieruchomości to:

* wniosek Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia 19 czerwca 1952 r.,

* rozprawa wywłaszczeniowo-odszkodowawcza z dnia 16 marca 1953 r.,

* Zezwolenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 29 stycznia 1951 r., Nr I.N.I.E - art. 72 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym (Dz. U. z 1928 r. Nr 36, poz. 341).

* art. 21 pkt 1 Dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31).

Po stwierdzeniu, że lotnisko nie jest przydatne, wojsko oddało budynki pod administrację władz (lata 70-te), a dalej pod administrację gminy.

Pod koniec lat 70-tych i początku lat 80-tych, właściwe organy administracji państwowej rozpoczęły proces stopniowego zwracania właścicielom zabranych poprzednio nieruchomości.

W roku 1972 powiadomiono matkę Wnioskodawczyni (rodzice byli już rozwiedzeni) o możliwości odzyskania domu. Warunkiem zwrotu było przedstawienie tytułu własności, niestety księga wieczysta domu rodziców Wnioskodawczyni zaginęła. Jej brak uniemożliwił starania o zwrot własności w tym czasie.

W dniu 19 czerwca 1988 r. zmarła w Warszawie mama Wnioskodawczyni - Maria P. Po jej śmierci Wnioskodawczyni wraz z żyjącym ojcem złożyła wniosek do właściwych organów o zwrot własności. Rodzice Wnioskodawczyni byli współwłaścicielami nieruchomości w równych częściach. W 1992 r. Wnioskodawczyni przeprowadziła postępowanie spadkowe po swojej mojej mamie nabywając po zmarłej prawa majątkowe w całości. Stwierdza to Postanowienie Sądu Rejonowego.

W dniu 9 lipca 2013 r., Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał Zaświadczenie, w którym stwierdza się, że zgodnie z Postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny z dnia 12 maja 1992 r., spadek po zmarłej w dniu 19 czerwca 1988 r. Marii P. nabyła w całości jej córka - Barbara B.

W dniu 20 maja 1997 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni - Witold P. Po jego śmierci spadek po nim w całości uzyskał syn z drugiego małżeństwa - Tomasz P.

W 2002 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem Tomaszem P. przeprowadziła w Sądzie Okręgowym sprawę, której wyrok przywrócił rodzicom Wnioskodawczyni tytuł własności za zaginioną księgę wieczystą.

W latach 1991-2011 trwało postępowanie administracyjne w różnych organach administracji państwowej oraz liczne sprawy sądowe (odwoływanie się od wyroków przez lokatorów).

W 2011 własność nieruchomości została zwrócona spadkobiercom - Barbarze B. i Tomaszowi P. Podstawą prawną zwrotu wywłaszczonej nieruchomości była Decyzja wydana w dniu 19 stycznia 2011 r. przez Starostę.

W 2013 r. nieruchomość położona w Warszawie została sprzedana nowym właścicielom. Została ona sprzedana przez wszystkich współwłaścicieli łącznie. Stwierdza to akt notarialny umowy sprzedaży z 14 sierpnia 2013 r. Współwłaścicielami nieruchomości byli:

* Barbara B. w udziale 1/2 części-spadkobierczyni po Marii P.

* Anna P. w udziale 1/4 części-spadkobierczyni po mężu Tomaszu P.- zmarłym 1 marca 2012 r.

* Jan P. w udziale 1/4 części - spadkobierca po ojcu Tomaszu P.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym, Wnioskodawczyni będzie zwolniona od płacenia podatku dochodowego za rok 2013 w związku ze sprzedażą połowy nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Opisane przez nią zdarzenia:

* w 1953 r. bezprawne zabranie domu i wysiedlenie Wnioskodawczyni i jej matki (ojciec przebywał w tym czasie w więzieniach stalinowskich),

* zaginięcie księgi wieczystej i konieczność sądowego odtwarzania tytułu własności,

* wieloletnie starania o zwrot zabranej własności, które po wielu latach doprowadziły do zwrócenia jej właścicielom świadczą o tym, że ta nieruchomość cały czas pozostawała własnością rodziców Wnioskodawczyni, a po ich śmierci nabyła ją wraz z bratem w wyniku postępowań spadkowych.

Wnioskodawczyni nabyła po matce prawa majątkowe w postępowaniu spadkowym w 1992 r. Stwierdza to Postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 12 maja 1992 r. i potwierdzone też zostało Zaświadczeniem Nr 810/2013 z dnia 9 lipca 2013 r. wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Sprzedaż nieruchomości przy ul. Sobczaka 17 nastąpiła 14 sierpnia 2013 r., czyli po 21 latach od nabycia spadku po mojej mamie - Marii P.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne - ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. - art. 10 ust. 1 pkt 8 - nie powinna podlegać obowiązkowi podatkowemu od sprzedaży połowy nieruchomości w 2013 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z treści złożonego wniosku wynika, że na mocy art. 21 pkt 1 Dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31) została wywłaszczona nieruchomość należąca do rodziców Wnioskodawczyni.

Po śmierci matki Wnioskodawczyni w dniu 19 czerwca 1988 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w 1992 r. Wnioskodawczyni nabyła po niej prawa majątkowe w całości. W dniu 20 maja 1997 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Po jego śmierci spadek po nim w całości uzyskał syn z drugiego małżeństwa.

W 2002 r. Wnioskodawczyni wraz z bratem Tomaszem P. przeprowadziła w Sądzie Okręgowym sprawę, której wyrok przywrócił rodzicom Wnioskodawczyni tytuł własności za zaginioną księgę wieczystą.

Przedmiotowa nieruchomość została zwrócona spadkobiercom w 2011 r. W 2013 r. nieruchomość ta została sprzedana nowym właścicielom.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna zatem jest kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezbędne staje się więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawczynię prawa własności nieruchomości.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie istotne staje się rozstrzygnięcie kwestii, czy zwrot wywłaszczonej nieruchomości na podstawie decyzji wydanej przez Starostę stanowi jej nabycie w myśl powołanego wyżej artykułu 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że wykładnia pojęcia "nabycie" użytego w art. 10 ust. 1 pkt 8 powinna uwzględniać to, że zwrot utraconego prawa własności, co wynika z przyjętej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, nie jest nabyciem, w konsekwencji czego w przepisie tym nie chodzi o każde nabycie w potocznym rozumieniu tego słowa.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi, m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, do którego dochodzi na podstawie decyzji administracyjnej, jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie zwracanej nieruchomości, przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z powyższym, jeżeli wywłaszczona nieruchomość jest zwracana następcy prawnemu osoby, której nieruchomość tę wywłaszczono, to prawo do zwrotu tej nieruchomości ma swe źródło w stosunku prawnym, z którego wynika to następstwo prawne. Za datę nabycia takiej nieruchomości dla celów podatkowych należy zatem w odniesieniu do tej osoby przyjąć dzień, w którym osoba taka nabyła uprawnienie po osobie, której nieruchomość tę wcześniej wywłaszczono. W sytuacji gdy tytułem prawnym do nabycia uprawnienia do wywłaszczonej nieruchomości jest spadkobranie, wówczas za dzień jej nabycia uznać należy datę śmierci uprawnionego, tj. wywłaszczonego właściciela lub też jego spadkobierców. Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast data wydania decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości pozostaje bez wpływu dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nabytej w ten sposób nieruchomości (jak też udziału w niej).

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że do nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości zwróconej na podstawie decyzji Starosty doszło w dniu 19 czerwca 1988 r., tj. w dniu śmierci jego matki - Marii P., współwłaścicielki wywłaszczonej nieruchomości. Oznacza to, że sprzedaż przynależnego Wnioskodawczyni udziału w zwróconej nieruchomości, nie będzie stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy i w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem zbycie wskazanego udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jego nabycia.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.