IPPB1/415-347/09/12-5/S/ES

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 11 października 2012 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB1/415-347/09/12-5/S/ES

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 1961/09 (data wpływu 27 sierpnia 2012 r.) - stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2009 r. (data wpływu 12 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji przychodów radcy prawnego z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji przychodów radcy prawnego z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wykonuje zawód radcy prawnego jako wspólnik w spółce osobowej ("Kancelaria"). Jest to jedyna forma wykonywania zawodu przez Wnioskodawcę, w szczególności Wnioskodawca nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej. Umowa spółki, na podstawie której prowadzona jest Kancelaria, zobowiązuje Wnioskodawcę oraz wszystkich pozostałych adwokatów i radców prawnych będących stronami tej umowy do "świadczenia pomocy prawnej oraz świadczenia wszelkich innych usług doradczych z zakresu działalności prawnej wyłącznie w Spółce". W ramach obowiązków zawodowych nałożonych na Wnioskodawcę przepisami ustawy o radcach prawnych, może on być on wyznaczany przez właściwe organy samorządu radców prawnych do świadczenia pomocy prawnej jako pełnomocnik z urzędu w postępowaniach przed sądami oraz innymi organami władzy publicznej. Z tytułu pomocy prawnej z urzędu właściwe sądy i organy władzy publicznej będą wypłacały wynagrodzenie. Ani umowa spółki osobowej, której wspólnikiem jest Wnioskodawca ani jakiekolwiek inne postanowienie umowne nie przewiduje wyłączenia świadczonych przez Wnioskodawcę usług pomocy prawnej z urzędu spod zakazu wykonywania takiej działalności poza Kancelarią wynikającego z zacytowanego wyżej postanowienia umowy spółki.

Wykonując zawód w Kancelarii Wnioskodawca z zasady posługuje się zasobami Kancelarii: przygotowując opracowania w zakresie świadczonej pomocy prawnej (opinie, pisma), korzysta z pomieszczeń i sprzętu Kancelarii, spotyka się z klientami w pomieszczeniach Kancelarii, kontaktuje się z klientami środkami komunikacji, którymi dysponuje Kancelaria, zleca część lub nawet całość czynności (np. w ramach substytucji) osobom pozostającym w dyspozycji Kancelarii. Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przez Wnioskodawcę przy wykonywaniu pomocy prawnej "w Spółce" również obciąża Kancelarię zarówno pod względem ekonomicznym jak i prawnym. To Kancelaria, a nie Wnioskodawca, jest stroną umowy ubezpieczenia oc oraz uiszcza składkę za ubezpieczenie oc wszystkich radców prawnych i adwokatów świadczących pomoc prawną na rachunek Kancelarii, w tym Wnioskodawcy. Spodziewanym zdarzeniem przyszłym, będącym przedmiotem niniejszego wniosku, jest wykonywanie przez Wnioskodawcę czynności w zakresie pomocy prawnej z urzędu w warunkach wyżej opisanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy przychody z przyszłej działalności Wnioskodawcy w zakresie pomocy prawnej z urzędu stanowią w opisanym stanie faktycznym przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 u.p.d.o.f..,

2.

Czy sąd lub inny organ władzy publicznej wypłacający wynagrodzenie z tytułu pomocy prawnej z urzędu ma prawo, jako płatnik, pomniejszać wynagrodzenie o kwotę zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania pierwszego z działalności w zakresie pomocy prawnej z urzędu będą przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 u.p.d.o.f.

Umowa spółki, której wspólnikiem jest Wnioskodawca, ogranicza wykonywanie przez niego zawodu radcy prawnego w ten sposób, że może on świadczyć pomoc prawną wyłącznie "w Spółce" co oznacza, że może on świadczyć usługi prawne wyłącznie w imieniu i na rachunek Kancelarii. Taki sposób prowadzenia działalności prawniczej jest przewidziany w art. 8 ust. 1 Ustawy o radcach prawnych. Skutkiem takiego sposobu wykonywania zawodu przez Wnioskodawcę w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest to, że - pomimo, iż Wnioskodawca nie prowadzi osobiście działalności gospodarczej - jego przychody z udziału w spółce osobowej (Kancelarii) są na podstawie art. 5b ust. 2 u.p.d.o.f. uznane za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Taka kwalifikacja przychodów Wnioskodawcy co do zasady nie budzi wątpliwości interpretacyjnych.

Wątpliwości dotyczą jedynie kwalifikacji przychodów z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu. Można spotkać się z poglądem, że - niezależnie od tego, w jakiej formie radca prawny co do zasady wykonuje swój zawód - przychody z tytułu pomocy prawnej z urzędu należy kwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f.) a tym samym nie mogą one stanowić przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.). Pogląd taki jest jednak błędny. Wyodrębnienie przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 u.p.d.o.f.) dokonane zostało na zasadzie swego rodzaju opozycji do przychodów uzyskiwanych w ramach działalności gospodarczej. Cechą charakterystyczną przychodów z tego źródła nie jest rodzaj świadczonych usług, ale sposób ich wykonywania. Jeśli podatnik wykonuje usługi "osobiście", tj. wyłącznie poprzez pracę własną podatnika, w wykonanie usługi podatnik nie angażuje środków pieniężnych (własnych lub pożyczonych), środków rzeczowych (własnych lub cudzych) ani nie zatrudnia innych osób przy wykonywaniu usług, przychody z tego źródła są zaliczane do przychodów określonych w art. 13 u.p.d.o.f. Ten sam zawód może być wykonywany w stosunku prawnym zakładającym znacznie większą podległość, zależność wobec usługobiorcy, tj. w stosunku będzie ten sam (pomoc prawna), kwalifikacja przychodu będzie zupełnie inna (art. 12 u.p.d.o.f.).

Kolejnym sposobem wykonywania tego samego rodzaju usług, leżącym niejako "na przeciwnym biegunie" pod względem niezależności, jest sposób określany przez ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych mianem "pozarolniczej działalności gospodarczej". Podatnik generuje przychody z tego źródła, kiedy sam organizuje sobie źródło przychodu, angażując do tego kapitał, majątek rzeczowy i zasoby kadrowe, ponosząc ryzyko rynkowe, nadając przy tym tej organizacji charakter trwały, czyli inaczej mówiąc tworzy przedsiębiorstwo. Zgodnie z art. 5b ust. 2 u.p.d.o.f. na równi z tego rodzaju działalnością traktuje się - z podatkowego punktu widzenia - udział podatnika w spółce osobowej.

Jak widać z powyższych rozważań, prawdziwa jest postawiona na wstępie teza, iż kwalifikacja do źródła przychodów nie zależy od rodzaju wykonywanych usług, lecz od sposobu ich wykonywania przez podatnika, a usługi tego samego rodzaju mogą generować przychody kwalifikowane do co najmniej trzech różnych źródeł przychodów, w zależności od sposobu wykonania usługi.

Nie ulega wątpliwości, że świadczenie pomocy prawnej mieści się w definicji działalności gospodarczej (art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.), przy czym zaliczenie przychodów z tego tytułu do źródła przychodów "pozarolnicza działalność gospodarcza" zależy dodatkowo od spełnienia kryteriów, o których mowa w art. 5b u.p.d.o.f. Pomoc prawna z urzędu z punktu widzenia wskazanych przepisów, w tym art. 5b u.p.d.o.f., niczym się nie wyróżnia na tle pozostałych przypadków pomocy prawnej. Jeżeli jest wykonywana przez radcę prawnego prowadzącego - indywidualną kancelarię, odpowiedzialność za jej wykonanie ponosi wyłącznie dany radca prawny (art. 5b ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.), czynności pomocy prawnej z urzędu nie są wykonywane pod czyimkolwiek kierownictwem ani też nikt nie wyznacza radcy prawnemu miejsca i czasu ich wykonywania (art. 5b ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.), natomiast radca prawny wykonujący pomoc prawną z urzędu ponosi pełne ryzyko gospodarcze związane z taką działalnością (art. 5b ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.).

W przypadku, gdy jedyną formą wykonywania zawodu przez radcę prawnego jest spółka osobowa, przypisanie przychodów z pomocy prawnej z urzędu do źródła "działalność gospodarcza" wydaje się jeszcze bardziej oczywiste niż w przypadku prowadzenia indywidualnej kancelarii. W takim przypadku art. 5b ust. 2 u.p.d.o.f., nie stawiając żadnych dodatkowych warunków stanowi, że jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej przychody wspólnika z udziału w takiej spółce uznaje się za przychody z działalności gospodarczej Skoro jak w opisanym stanie faktycznym, umowa spółki wyraźnie stanowi ze radca prawny może świadczyć pomoc prawną wyłącznie "w Spółce" nie wyłączając pomocy prawnej z urzędu to należy uznać, że każda pomoc prawna świadczona przez takiego radcę prawnego jest wykonywana w ramach działalności spółki.

Nie stanowi argumentu przeciwko zaprezentowanemu rozumowaniu fakt, że pomoc prawna z urzędu jest wykonywana na podstawie osobistego umocowania danego radcy prawnego a nie spółki, w której wykonuje on zawód. Pełnomocnictwo procesowe zawsze jest pełnomocnictwem udzielonym osobiście konkretnemu radcy prawnemu niezależnie od tego czy działa on indywidualnie w spółce czy tez reprezentuje swojego mocodawcę w ramach stosunku pracy. Fakt ten nie ma żadnego związku z kwalifikacją prawna przychodów pełnomocnika.

Kluczowe znaczenie ma natomiast to, na czyj rachunek, czyimi zasobami i na czyje ryzyko radca prawny wykonuje pomoc prawną. W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca, wykonując zawód w Kancelarii, z zasady posługuje się zasobami Kancelarii, jak to zostało opisane wyżej (korzystanie z pomieszczeń i innych zasobów rzeczowych oraz z zasobów osobowych Kancelarii). W świetle zasady, iż Wnioskodawca jest zobowiązany świadczyć pomoc prawną wyłącznie "w Spółce", nawet osobisty wkład Wnioskodawcy w świadczenie tej pomocy należy uznać za posługiwanie się swego rodzaju "zasobami Kancelarii". Świadcząc taką pomoc Wnioskodawca wykonuje bowiem swoje zobowiązanie o charakterze osobistym wobec Kancelarii wynikające z umowy spółki.

Nie inaczej rzecz się ma ze świadczeniem pomocy prawnej z urzędu. Wnioskodawca, świadcząc w przyszłości taką pomoc, również będzie się posługiwał zasobami Kancelarii a ewentualna szkoda wyrządzona przez Wnioskodawcę mocodawcy, na rzecz którego wykonuje pomoc prawną z urzędu, będzie pokrywana z ubezpieczenia finansowanego przez Kancelarię. Zasądzone koszty pomocy prawnej z urzędu nie będą przysługiwały osobiście Wnioskodawcy, lecz będą podlegały rozliczeniu w ramach jego udziału w Kancelarii.

Przeciwko uznaniu przychodów z pomocy prawnej z urzędu przemawia również literalne brzmienie art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f. radca prawny nie świadczy pomocy prawnej z urzędu na podstawie "zlecenia" czynności przez sądy czy inne organy władzy publicznej. Do świadczenia tej pomocy jest kierowany przez właściwe organy samorządu zawodowego, co nie mieści się w hipotezie art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f.

Stanowisko, iż świadczenie określonego rodzaju usług wyklucza przypisanie usług tego samego rodzaju do dwóch różnych źródeł przychodów, podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 1 czerwca 2007 r. (sygn. III SA/Wa 4304/06). Z uzasadnienia tego wyroku wynika, że przychody z czynności biegłego wykonywane przez podatnika w ramach wolnego zawodu, jeżeli ten wolny zawód jest równocześnie wykonywany w ramach działalności gospodarczej, powinny być kwalifikowane jako przychody z działalności gospodarczej. Art. 13 ust. 6 u.p.d.o.f. ma zastosowanie do usług wykonywanych przez osoby, które równocześnie tego rodzaju usług nie wykonują w ramach działalności gospodarczej, lecz np. w stosunku pracy.

Warto zwrócić uwagę, że ustawodawca, chcąc wyłączyć możliwość zaliczenia przychodów z określonych usług do źródła "działalność gospodarcza" i zaliczyć je do źródła "działalność wykonywana osobiście" bez względu na sposób wykonywania usług, uczynił to wyraźnie w stosunku do menadżerów, nadając art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f. brzmienie, z którego jednoznacznie wynika, że nawet gdyby działalność menadżera spełniała kryteria działalności gospodarczej, to i tak przychody z tego tytułu zaliczają się do działalności wykonywanej osobiście. W stosunku do radców prawnych wykonujących pomoc prawną z urzędu nie ma analogicznej regulacji.

W odniesieniu do pytania drugiego stanowisko Wnioskodawcy jest konsekwencją stanowiska zaprezentowanego wyżej. Wnioskodawca uważa, że sądy i inne organy władzy publicznej wypłacające wynagrodzenie z tytułu pomocy prawnej z urzędu nie mają prawa ani obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy, jeżeli radca prawny wykonuje swój zawód w spółce osobowej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów wydał na podstawie ww. wniosku interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Nr IPPB1/415-347/09-2/ES z dnia 14 lipca 2009 r., w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

W powyższej interpretacji stwierdzono, iż dochód z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu jest dochodem z działalności wykonywanej osobiście. W związku z tym podatek dochodowy od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu powinien być odprowadzany przez sąd lub inny organ władzy publicznej jako płatnika.

Interpretacja została doręczona Wnioskodawcy w dniu 21 lipca 2009 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem Wnioskodawca pismem z dnia 3 sierpnia 2009 r. (data wpływu 5 sierpnia 2009 r.) wezwał tut. Organ do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe tut. Organ pismem z dnia 2 września 2009 r. Nr IPPB1/415-347/09-4/ES (skutecznie doręczonym w dniu 8 września 2009 r.) stwierdził brak podstaw do zmiany indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, podtrzymując argumentację zawartą w interpretacji.

Wnioskodawca w dniu 6 października 2009 r. (data wpływu 8 października 2009 r.) złożył za pośrednictwem tut. Organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na wydaną interpretację indywidualną Nr IPPB1/415-347/09-4/ES z dnia 14 lipca 2009 r.

Wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1961/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi Pana Piotra Karwata na interpretację Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2009 r. Nr IPPB1/415-347/09-2/ES w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych wydał wyrok, w którym uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1961/09 tutejszy organ wniósł w dniu 29 września 2010 r. skargę kasacyjną.

W dniu 27 lipca 2012 r. do tut. organu wpłynął wyrok z dnia 29 maja 2012 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego Sygn. akt II FSK 2300/10 oddalający skargę kasacyjną, a następnie w dniu 27 sierpnia 2012 r. odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2012 r. Sygn. akt III SA/Wa 1961/09 uchylający zaskarżoną interpretację indywidualną.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż u podstaw sporu jaki wystąpił w niniejszej sprawie legło stanowisko Ministra Finansów, iż przychody wypłacone z tytułu pomocy prawnej z urzędu, świadczonej przez radcę prawnego wykonującego ten zawód jako wspólnik w spółce osobowej, należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f., tj. z działalności wykonywanej osobiście.

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 (działalność wykonywana osobiście - wyjaśnienie Sądu), uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

W przytoczonym przepisie mowa jest o przychodach osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator zlecił wykonanie określonych czynności. W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu przez radcę prawnego sąd nie zleca wykonania określonych czynności ani w cywilistycznym rozumieniu zlecenia, ani zlecenia rozumianego jako nakaz, polecenie. Sąd w celu realizacji konstytucyjnego prawa do sądu (45 ust. 1 Konstytucji RP) w ramach przyznanej pomocy prawnej umożliwia stronie postępowania, która nie ma środków finansowych na opłacenie fachowej pomocy prawnej, skorzystanie z takiej pomocy. Ustanowienie przez sąd radcy prawnego powoduje powstanie obowiązków i uprawnień okręgowej izby radców prawnych w zakresie wyznaczenia konkretnej osoby pełnomocnika z urzędu (zob. obecnie art. 117 § 1 k.p.c., a wcześniej art. 117 § 1 zd. 4 k.p.c,). Sąd zwrócił się do okręgowej izby radców prawnych przez doręczenie odpisu postanowienia o ustanowieniu radcy prawnego. Taką możliwość daje sądowi ustawowe ukształtowanie (na podstawie art. 17 ust. 1 Konstytucji) samorządu zawodu zaufania publicznego. Ustawodawca, dając możliwość kreowania samorządów zawodowych, wyznacza im określoną rolę publiczną. Z treści art. 17 Konstytucji można wnosić o pewnych obowiązkach publicznoprawnych ciążących na członkach korporacji radców prawnych i istotnej roli zawodów prawniczych w procesie wymiaru sprawiedliwości (por. wyrok TK z 22 listopada 2004 r., sygn. SK 64/03, OTK ZU nr 10/A/2004).

Członkowie korporacji, świadcząc pomoc prawną z urzędu, wypełniają obowiązek o charakterze publicznoprawnym. Z charakteru zastępstwa procesowego z urzędu wynika odmienny, aniżeli w przypadku zastępstwa umownego, sposób regulowania przez państwo zasad wynagradzania pełnomocnika. Koszty pomocy prawnej z urzędu ponosi bowiem Skarb Państwa. Państwo uznając za celowe zwolnienie strony z obowiązku ponoszenia ciężarów związanych z określonym postępowaniem czy dokonaniem czynności, przejęło na siebie ryzyko pokrycia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zapewniając stosowanie stawek minimalnych takich samych, jakie obowiązują w przypadku zasądzania opłat za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 sierpnia 2006 r. sygn. SK 23/05, OTK-A 2006/8/94).

Sąd orzekając o przyznaniu pomocy prawnej poprzez ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika przyznaje prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej, nie wskazując z imienia i nazwiska pełnomocnika, który pomoc tę będzie świadczył. Wskazanie konkretnego pełnomocnika następuje na podstawie odrębnych i niezależnych od sądu decyzji organów samorządu zawodowego (w przypadku radców prawnych - okręgowej izby radców prawnych).

Jakie czynności podejmie ustanowiony z urzędu pełnomocnik nie wynika z samego faktu jego ustanowienia, czy wyznaczenia, czyli nie z decyzji sądu, lecz z woli osoby, na rzecz której ma być świadczona pomoc prawna, stanu sprawy, przepisów procesowych itd. Trafnie zauważył WSA w Lublinie we wskazanym przez Skarżącego wyroku z dnia 9 lutego 2007 r. sygn. akt I SA/Lu 779/06, iż pomiędzy pełnomocnikiem (obrońca) wyznaczonym z urzędu a sądem nie powstaje żaden stosunek prawny - ani cywilnoprawny, ani o charakterze publicznoprawnym, sąd nie ponosi odpowiedzialności za działania lub zaniechania adwokata lub radcy prawnego, oni zaś nie ponoszą odpowiedzialności wobec sądu.

Sąd zwrócił uwagę, że w art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f. mowa jest o zleceniu określonych czynności. Tymczasem z istoty świadczonych przez radcę prawnego usług w ramach pomocy prawnej wynika, że sąd nie może zlecić wykonania określonych czynności. Czynności podejmowane są zgodnie z wolą osoby korzystającej z pomocy prawnej i sąd nie ma nie wpływu. Inaczej mówiąc, sąd nie ma wpływu na działania (zaniechania) ustanowionego z urzędu pełnomocnika. Pomiędzy sądem a radcą prawnym nie występują bowiem jakiekolwiek zależności, a to oznacza, że sąd nie może decydować jakie relacje istnieją między radcą prawnym a osobą, która korzysta z pomocy prawnej. Podkreślenia wymaga, że za swoje działania i zaniechania radca prawny nie ponosi odpowiedzialności wobec Sądu, lecz wobec osoby, której prawne interesy reprezentuje.

Sąd podzielił stanowisko wyrażone przez prof. dr hab. Andrzeja Gomułowicza we wskazanym w skardze artykule, iż nie można mylić dwóch różnych pojęć, tj. prawa do pomocy prawnej świadczonej z urzędu z wykonywaniem czynności związanych z tą pomocą. Nie ma merytorycznych podstaw, by uznać, że występujący w art. 13 pkt 6 u.p.o.f. normatywny zwrot "sąd <...> zlecił wykonanie określonych czynności" odnosi się do świadczącego pomoc prawną z urzędu radcy prawnego.

Zdaniem Sądu słusznie wskazywał Skarżący, iż dla potrzeb kwalifikacji na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu istotne znaczenie ma forma wykonywania zawodu radcy prawnego. W art. 8 ust. 1 u.p.r. ustawodawca wskazał formy organizacyjne w jakich radcowie prawni mogą wykonywać zawód. Przepis ten, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej interpretacji, stanowił, iż radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej. Forma organizacyjna w jakiej radca prawny wykonuje zawód decyduje zarówno o relacjach: radca prawny-klient, tj. czy osoba korzystająca z usług prawnych jest klientem radcy prawnego, czy spółki w ramach, której radca prany wykonuje zawód, a także o statusie radcy prawnego w sferze prawno podatkowej. Jeżeli pomoc prawną świadczy radca prawny wykonujący zawód w ramach spółki osobowej usługodawcą jest spółka osobowa. W takiej sytuacji bez znaczenia pozostaje, czy pomoc jest świadczona na podstawie umowy z klientem, czy też jest świadczona z urzędu. Również bez znaczenia pozostaje wskazana przez organ podatkowy okoliczność, iż pomocy prawnej radca prawny udziela osobiście. Sąd podziela pogląd WSA w Warszawie wyrażony w wyroku z dnia 23 czerwca 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1762/09, iż osobiste wykonywanie czynności zawodowych przez radcę prawnego nie może przesądzać o jego statusie jako podatnika.

Pełnomocnictwo procesowe zawsze ma charakter osobisty w tym znaczeniu, że wskazuje ono konkretnego radcę prawnego, wynika to bowiem z przepisów regulujących poszczególne procedury sądowe. Jednak to nie osobisty charakter pełnomocnictwa ma znaczenie z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz forma wykonywania zawodu. W niniejszej sprawie Skarżący we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazał, że zawód radcy prawnego wykonuje jedynie w ramach spółki osobowej, nie wyłączając pomocy prawnej z urzędu. Zatem nie ma podstaw by twierdzić, iż są to przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f., tj. przychody z działalności wykonywanej osobiście.

A zatem stanowisko Ministra Finansów zawarte w zaskarżonej interpretacji jest błędne zarówno w zakresie pytania pierwszego jak i pytania drugiego, na które odpowiedź była konsekwencją nieprawidłowej odpowiedzi na pytanie pierwsze. Ponownie rozpoznając niniejszą sprawę organ zobowiązany jest uwzględnić stanowisko Sądu, iż przychody z tytułu pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego z urzędu, który wykonuje zawód w spółce osobowej nie stanowią przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f. i dokonać ponownej analizy sprawy. Sąd wskazuje, że niezbędne jest przeprowadzenie tej analizy m.in. w oparciu o art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 5b u.p.d.o.f.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 1961/09 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl