IPPB1/415-320/10-2/AM - Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2010 r. (data wpływu 6 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - jest prawidłowe.

W dniu 6 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca posiada obywatelstwo hiszpańskie i w okresie od lipca do grudnia 2009 r. dokonywał wpłat zaliczek na poczet nabycia nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Nieruchomości nabywane są z zamiarem ich przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży nieruchomości, najmie bądź świadczeniu usług krótkotrwałego zakwaterowania. W marcu 2010 r. Wnioskodawca zarejestrował w Polsce działalność gospodarczą. Obecnie Wnioskodawca rozważa konsekwencje w podatku od towarów i usług przyjęcia następujących wariantów postępowania:

Wariant 1

Nieruchomości zostaną wynajęte Spółce z o.o., której przedmiotem działalności jest m.in. najem nieruchomości. Spółka z o.o. będzie wykorzystywać te nieruchomości w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej do ich dalszego podnajmu. Zgodnie z zawartą umową najmu Spółka z o.o. będzie miała dowolność w zakresie wyboru podmiotu, któremu podnajmie lokal oraz przeznaczenia lokalu przez podnajemcę. Wnioskodawca dokona w umowie zastrzeżeń w zakresie możliwości dokonywania zmian w nieruchomości oraz stanu, w jakim ma być zwrócona po zakończeniu umowy najmu, natomiast nie będzie uprawniony do ingerowania w wybór podnajmującego oraz przeznaczenia lokalu przez podnajemcę. Cel przeznaczenia lokalu przez podnajemcę będzie ustalany jedynie pomiędzy Spółką z o.o. a podnajemcą.

Przedmiotowy wariant pozwala Wnioskodawcy na długotrwały wynajem nieruchomości bez konieczności sprawowania nadzoru nad jej stanem i sposobem wykorzystania, a także podejmowania działań w zakresie każdorazowego poszukiwania najemcy. Jest on szczególnie korzystny z uwagi na stałe przebywanie Wnioskodawcy poza terytorium Polski.

Wariant 2

Nieruchomości zostaną przeznaczone do świadczenia usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania w cyklach dziennych lub tygodniowych. Wnioskodawca nie będzie zapewniał wyżywienia ani sprzątania w trakcie pobytu gości. Cena za usługę ustalana będzie za okresy dzienne lub tygodniowe, a fakturowanie będzie następowało po zakończeniu pobytu w lokalu mieszkalnym.

Przedmiotowy wariant pozwala Wnioskodawcy na uzyskiwanie wyższego wynagrodzenia za świadczone usługi, przy jednoczesnej konieczności większego zaangażowania w zapewnienie prawidłowej realizacji usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytania

Odpowiedź na pytanie trzecie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek Pana w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie pierwsze i drugie) zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Wnioskodawca uważa, iż zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami (...).

Tymi odrębnymi przepisami jest ustawa o rachunkowości. Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 tej ustawy, przepisy ustawy o rachunkowości, stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

Przy czym za osobę zagraniczną rozumie się zgodnie z art. 5 pkt 2 lit a) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego.

Z powyższych przepisów wynika zasada ze osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego prowadzące działalność gospodarczą zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Odstępstwo od powyższej zasady dotyczy jednak obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: " W zakresie zastosowania niniejszego Traktatu i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które on przewiduje, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Rada stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251, może przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji (...). Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji oddziałów lub fili przez obywateli danego państwa członkowskiego ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego. Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 48 akapit drugi na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli".

Z wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:

Ponadto w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postanowienia Traktatu i bezpośrednio obowiązujące akty prawne wydane przez instytucje wspólnotowe po ich wejściu w życie nie tylko automatycznie wyłączają stosowanie jakichkolwiek sprzecznych z nimi aktów prawa krajowego ale również wykluczają przyjęcie przez parlament państwa członkowskiego nowych ustaw, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Ponadto Trybunał wskazał ze przepisy prawa wspólnotowego są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków dla tych wszystkich do których się odnoszą tj. dla państw członkowskich oraz podmiotów prywatnych będących stronami stosunków prawnych na podstawie prawa wspólnotowego. Reasumując należy stwierdzić, że państwa członkowskie są zobligowane do przestrzegania prawa wspólnotowego.

W świetle powyższych przepisów mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej - osoby fizyczne (będące obywatelami tych państw) nieposiadające obywatelstwa polskiego powinny być traktowane tak jak obywatele polscy w związku z czym zastosowanie do nich znajduje art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości w świetle którego osoby te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu za poprzedni rok obrotowy przychodów netto ze sprzedaży towarów. produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z powyższego wynika zatem ze Wnioskodawca będący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej (Hiszpanii) prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Polski może prowadzi księgę przychodów i rozchodów do momentu osiągnięcia za poprzedni rok obrotowy przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Dopiero po osiągnięciu ww. kwoty Wnioskodawca będzie zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Tymi odrębnymi przepisami jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., przepisy tej ustawy, stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

Ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888) zmieniono brzmienie przepisu art. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które weszły w życie z dniem 20 września 2008 r. Na mocy dokonanej zmiany, przez osobę zagraniczną rozumie się "osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego". Jest to jedyne kryterium warunkujące uznanie osoby fizycznej za osobę zagraniczną.

Skoro zatem, każda osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, (bez względu na miejsce zamieszkania, czy też ewentualne posiadanie lub jego brak zezwolenia na osiedlenie się), jest w świetle wyżej wskazanego przepisu, osobą zagraniczną, wówczas bez znaczenia dla ustalenia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych pozostaje wysokość przychodu netto osiągnięta z prowadzonej przez tę osobę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odstępstwo od ww. zasady dotyczy jedynie obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską:

"W zakresie zastosowania niniejszego Traktatu i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które on przewiduje, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Rada stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251, może przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji (...). Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego. Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 48 akapit drugi, na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli".

Z wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:

Ponadto w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postanowienia Traktatu i bezpośrednio obowiązujące akty prawne wydane przez instytucje wspólnotowe po ich wejściu w życie nie tylko automatycznie wyłączają stosowanie jakichkolwiek sprzecznych z nimi aktów prawa krajowego, ale również wykluczają przyjęcie przez parlament państwa członkowskiego nowych ustaw, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Ponadto Trybunał wskazał, że przepisy prawa wspólnotowego są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków, dla tych wszystkich do których się odnoszą, tj. dla państw członkowskich oraz podmiotów prywatnych będących stronami stosunków prawnych na podstawie prawa wspólnotowego.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż państwa członkowskie są zobligowane do przestrzegania prawa wspólnotowego.

W świetle przedstawionych przepisów oraz w kontekście powołanych orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej należy uznać, iż osoby fizyczne będące obywatelami tych państw, nieposiadające obywatelstwa polskiego powinny być traktowane tak jak obywatele polscy.

W związku z tym zastosowanie do nich znajduje art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości, na podstawie którego, osoby te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z uwagi na okoliczność, iż Wnioskodawca posiada obywatelstwo hiszpańskie a więc jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Polski, zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro - zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości.

Mając na uwadze powyższe, za prawidłowe uznać należy stanowisko Wnioskodawcy zaprezentowane w złożonym wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.