IPPB1/415-311/07-2/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2007 r. (data wpływu 25 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku dochodowego otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony zaistniały stan faktyczny.

W dniu 23 lutego 2007 r. wnioskodawczyni wystąpiła z powództwem przeciwko byłemu pracodawcy X do Sądu Rejonowego dla VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (Sygn. VII P 592/07 z żądaniem zasądzenia od pozwanej kwoty 45 000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem oraz kwoty 5 000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wyniku mobbingu jako podstawę prawną wskazując art. 45 § 1 w zw. z art. 30 § 4 i 94 (3) i § 3k. p.

Strona w toku procesu nie zmieniła podstawy swych żądań, nie występowała z innymi roszczeniami. W dniu 31 lipca 2007 r. strony zawarły ugodę, zgodnie z postanowieniami której (pkt 5) X zobowiązała się do wypłaty na rzecz powódki kwoty 16 500 zł. Kwota 16.500 zł odpowiadała jednomiesięcznemu wynagrodzeniu wnioskodawczyni. X dokonując wypłaty, potrąciła od powyższej kwoty podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota wskazana w ugodzie sądowej z dnia 31 lipca 2007 r., do wypłaty której zobowiązała się spółka X jest zwolniona jako odszkodowanie od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, kwota wskazana w ugodzie z dnia 31 lipca 2007 r. jako odszkodowanie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Artykuł 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, uznany został zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2006 r. sygn. akt SK/06 za niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a co za tym idzie - nie obowiązuje.

Do ugody sądowej doszło w związku z pozwem pracownika, domagającego się wyłącznie odszkodowania i zadośćuczynienia, nie zaś przykładowo wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. W myśl art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Spór niewątpliwie miał podłoże w rozwiązanym w dniu 31 marca 2007 r. stosunku pracy i wynikającymi z niego zobowiązaniami pracodawcy w zakresie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o prace za wypowiedzeniem i zadośćuczynienie za mobbing.

W ramach wzajemnych ustępstw z jednej strony pracodawca zobowiązał się do wypłaty na rzecz "Z" kwoty 16 500 zł, z drugiej "Z" zrzekła się innych roszczeń i cofnęła zarzuty dotyczące mobbingu. Zatem wypłacona w wyniku ugody kwota stanowiła w rzeczywistości wypłatę odszkodowania za niezgodne z prawem bo nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy, wypłacone po ustaniu stosunku pracy, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo nie użycia słowa odszkodowanie", wypłacona kwota, odpowiadająca 1-miesiecznemu wynagrodzeniu powódki mieści się w granicach odszkodowania przewidzianego w art. 47 (1) k.p.: "odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia".

Należy zauważyć, iż okres wypowiedzenia w przypadku powódki wynosił 1 miesiąc. Wprawdzie w treści ugody nie użyto sformułowania"tytułem odszkodowania, tym nie mniej, zgodnie z treścią art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaj, zaś w umowach (do których należy ugoda) należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Jeszcze raz podkreślam iż zgodnym zamiarem stron było uregulowanie roszczeń z tytułu odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy.

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2k. p. sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45k. p., przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy).

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze. zm.) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, t. j. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK51/06 (opublikowanym w Dz. U. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b ustawy.

W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawczyni zawarła w dniu 31 lipca 2007 r. ugodę ze swoim pracodawcą, w związku z nieuzasadnionym i niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę. Na mocy tej ugody Wnioskodawczyni otrzymała od byłego pracodawcy kwotę 16 500 zł, co odpowiada 1 miesięcznemu wynagrodzeniu Strony.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa należy uznać, iż otrzymana w wyniku ugody sądowej kwota stanowi odszkodowanie, wypłacone przez byłego pracodawcę w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę z Wnioskodawczynią.

Należy dodać, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock