IPPB1/415-243/14-2/JB - Ustalenie skutków podatkowych wygaśnięcia zobowiązania wskutek konfuzji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2014 r. (data wpływu 7 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wygaśnięcia zobowiązania wskutek konfuzji - jest prawidłowe.

W dniu 7 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wygaśnięcia zobowiązania wskutek konfuzji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, obywatelem polskim, który ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzn. podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu).

Wnioskodawca jest obecnie wspólnikiem spółki komandytowej (dalej: Sp.k.). Jednocześnie Sp.k. planuje zostać wspólnikiem w spółce jawnej (dalej; Sp.j.). Sp.j. może udzielić Sp.k. pożyczki, co spowoduje, że Sp.j. będzie przysługiwać względem Sp.k. wierzytelność z tytułu pożyczki (tj. z tytułu zwrotu pożyczki wraz z ewentualnymi odsetkami).

Niewykluczone jest, że Sp.j. zostanie w przyszłości zlikwidowana w oparciu o regulacje ustawy z 15 września 2000 r. Kodeksu spółek handlowych (tekst jedn.: z 2013 r., Dz. U. poz. 1030 - dalej: k.s.h.). W związku z powyższym, Sp.k. może otrzymać przypadającą na nią część środków niepieniężnych (wierzytelność z tytułu pożyczki udzielonej przez Sp.j. spółce komandytowej), stanowiących majątek Sp.j. na dzień likwidacji.

W związku z powyższym, w rękach tego samego podmiotu zostaną skupione prawa, (tj. Wierzytelność pożyczkowa wobec Sp.k.) oraz obowiązki, (tj. zobowiązanie Sp.k. wobec Sp.j. z tytułu umowy pożyczki oraz ew. odsetek od tej pożyczki), a co za tym idzie nastąpi wygaśnięcie zobowiązania Sp.k. wobec Sp.j. poprzez tzw. konfuzję (confusio).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą faktu, czy w opisanym zdarzeniu przyszłym na gruncie ustawy o PIT, wygaśnięcie zobowiązania Sp.k. wobec Sp.j. z tytułu umowy pożyczki oraz ew. odsetek od tej pożyczki, spowoduje powstanie przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PIT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, wygaśnięcie zobowiązania Sp.k. wobec Sp.j. z tytułu zaciągniętej pożyczki oraz ew. odsetek od tej pożyczki, poprzez konfuzję, nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, wygaśnięcie zobowiązania Sp.k, wobec Sp.j. (kontuzja) z tytułu zaciągniętej pożyczki oraz ew. odsetek nie spowoduje u niego powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT,

Szczegółowe stanowisko Wnioskodawcy:

1.

Spółka jawna jako osobowa spółka prawa handlowego nie jest podatnikiem CIT ani PIT. Mieści się tym samym w pojęciu spółki niebędącej osobą prawną w rozumieniu art. 5a pkt 26 ustawy.

Jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy o PIT, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust, 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT).

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, źródłami przychodów są:

* pozarolnicza działalność gospodarcza,

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości z wróconych towarów, udzielony cli bonifikat i skont. u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. przychodem z działalności gospodarczej są również wartości wymienione w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT.

Co do zasady, do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zalicza się wszelkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, określone w art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o PIT, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody otrzymane z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

W art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ustawy o PIT ustawodawca wskazał jednak, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć łat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku, gdy w wyniku likwidacji Sp.j. jej wspólnik otrzyma określone składniki majątku o charakterze niepieniężnym, w momencie ich otrzymania po jego stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu PIT. Przedmiotowy przychód, powstanie dopiero w momencie ewentualnego odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki jeżeli zbycie nastąpi przed upływem sześciu lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki i nastąpi to w wykonaniu działalności gospodarczej.

2.

Cywilnoprawna instytucja konfuzji (confusio) polega na wygaśnięciu zobowiązania (wierzytelności i długu) wskutek połączenia podmiotu wierzyciela i dłużnika w jednej osobie. Na gruncie ustawy o PIT pojęcie umorzenia zobowiązania ma węższe znaczenie niż na gruncie prawa cywilnego. Umorzeniem zobowiązania w rozumieniu ustawy o PIT jest zwolnienie dłużnika z obowiązku jego wykonania, tj. zwolnienie go z długu.

Instytucja umorzenia zobowiązania uregulowana została w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: z 2014 r. Dz. U. , poz. 121), zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

O uznaniu zobowiązania za umorzone w całości lub w części decydujące znaczenie ma spełnienie dwóch przesłanek. W przypadku wierzyciela konieczne jest złożenie oświadczenia woli o zwolnieniu dłużnika z długu a w przypadku dłużnika niezbędne jest złożenie oświadczenia woli o tym, że zwolnienie to przyjmuje, jedynie w takim przypadku, w wyniku złożenia dwóch oświadczeń woli uznać można, że jedna ze stron rezygnuje z przysługującego jej świadczenia, natomiast druga ze stron uzyskuje z, tego tytułu przysporzenie majątkowe, stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu PIT na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT.

W efekcie likwidacji Sp.j. wierzytelność spółki przejdzie na Sp.k., wskutek czego stanie się ona jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. W wyniku takiego działania nastąpi wygaśnięcie zobowiązania Sp.k. z tytułu zaciągniętej pożyczki poprzez tzw. kontuzję (confusio) - instytucję prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności Sp.j.) na skutek połączenia w rękach tej samej osoby, prawa (wierzytelności Sp.j. wobec Sp.k.) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Sp.k. wobec Sp.j.). Zobowiązanie Sp.k. wygaśnie z mocy prawa, wskutek skumulowania w rękach jednego podmiotu praw przysługujących wierzycielowi i obowiązków dłużnika, a nie w wyniku zwolnienia/umorzenia długu.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, konfuzja nie wypełnia dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, w myśl którego przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powyższe stanowisko jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 29 listopada 2013 r., nr IPPB1/415-1026/13-2/MT stwierdził, że "Świadczenie nieodpłatne związane jest ze zdarzeniami prawnymi i gospodarczymi o charakterze zobowiązaniowym, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy. Nieodpłatnym świadczeniem nie będzie więc przysporzenie "samemu sobie". W sytuacji, gdy po obu stronach stosunku zobowiązaniowego stoją te same osoby, są one jednocześnie uprawnionymi i zobowiązanymi, zachodzi tzw. konfuzja, której skutkiem jest wygaśnięcie zobowiązania. Brak stosunku zobowiązaniowego wyklucza jakiekolwiek świadczenie, w tym świadczenie nieodpłatne." Tak samo w interpretacji indywidualnej z 23 sierpnia 2013 r" nr IPPB1/415-654/13-2/EC oraz interpretacji indywidualnej z 21 maja 2013 r., nr IPPB1/415-291/13-2/EC.

Reasumując, mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, że wygaśnięcie zobowiązania Sp.k. wobec Sp.j. na skutek konfuzji nie będzie zdarzeniem skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko to zostało wielokrotnie potwierdzone przez organy podatkowe. Przykładowo Wnioskodawca wskazuje:

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 stycznia 2014 r., nr ILPB1/415-1129/13-4/AA,

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 24 grudnia 2013 r" nr IBPBI/1/415-1180/13/AB,

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 grudnia 2013 r., nr ILPB1/415-1035/13-3/IM,

* interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 9 grudnia 2013 r., nr IPTPB1/415-558/13-5/AP.

W związku z tym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Wskazać jednakże należy, że przywołane we wniosku interpretacje indywidualne, dotyczące przepisów prawa wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Z uwagi na powyższe przywołane rozstrzygnięcia organów podatkowych nie są wiążące dla tut. Organu. Każdą sprawę organ jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.