IPPB1/415-218/14-4/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2014 r. (data wpływu 21 lutego 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 24 marca 2014 r. (data nadania 24 marca 2014 r., data wpływu 25 marca 2014 r.) na wezwanie z dnia 12 marca 2014 r. (data nadania 13 marca 2014 r., data odbioru 19 marca 2014 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości:

* w odniesieniu do części mieszczącej się w wartości pierwotnego udziału w majątku dorobkowym małżeńskim - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 18 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni dokonała na rzecz Anny i Mirosława P., odpłatnego zbycia nieruchomości obejmującej działkę gruntu, o powierzchni 0,0572 ha. Cena sprzedaży wyniosła 127.300,00 zł (sto dwadzieścia siedem tysięcy trzysta zł). Niniejszą nieruchomość Wnioskodawczyni nabyła wraz z byłym mężem Andrzejem K. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 16 sierpnia 1996 r.

Na podstawie ugody sądowej zawartej z byłym mężem w dniu 12 sierpnia 2011 r. w sprawie o podział majątku dorobkowego, niniejszą nieruchomość Wnioskodawczyni nabyła na wyłączną własność. W wyniku podziału przyznano Jej również na wyłączną własność następujące nieruchomości:

* nieruchomość obejmującą działkę gruntu o powierzchni 0,19 ha,

* nieruchomość obejmującą działkę gruntu o powierzchni 0,3 ha.

Byłemu mężowi Wnioskodawczyni przyznano na wyłączną własność następujące nieruchomości:

* nieruchomość obejmującą działkę gruntu o powierzchni 0,0369 ha,

* nieruchomość obejmującą działkę gruntu o powierzchni 1,09 ha.

Łączna wartość nieruchomości została określona na kwotę 200.000,00 zł (dwieście tysięcy zł).

Dodatkowo w niniejszej ugodzie Wnioskodawczyni została zobowiązana do zapłaty na rzecz byłego męża kwoty 5.000,00 zł (pięć tysięcy zł), tytułem dopłaty.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 12 marca 2014 r. Nr IPPB1/415-218/14-2/JB Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie, wskazując, że była właścicielem nieruchomości obejmującej działkę gruntu, o powierzchni 0,0572 ha na zasadach małżeńskiej wspólności majątkowej.

Wnioskodawczyni oświadczyła, że na mocy ugody małżonkowie dokonali równego podziału majątku małżeńskiego, udział każdego z małżonków wynosił 50%. Łączna wartość nieruchomości wynosiła na dzień zawarcia ugody 200.000 zł. Z uwagi na to, że wartość majątku otrzymanego w wyniku podziału majątku wspólnego objętego małżeńską wspólnością ustawową przewyższała udział Wnioskodawczyni o 5.000 zł, Wnioskodawczyni została zobowiązana do zapłaty na rzecz byłego męża Andrzeja K. wskazanej kwoty 5.000 zł.

Na podstawie opisanego powyżej stanu faktycznego w 2013 r. Wnioskodawczyni osiągnęła dochód z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości w kwocie 127.300 zł. Jej zdaniem na podstawie obowiązujących przepisów dochód ten nie może być przedmiotem opodatkowania, z uwagi na fakt, że przedmiotową nieruchomość nabyła wraz z byłym mężem w ł996 r. Zatem upłynął już okres 5 lat od daty jej nabycia. Jej zdaniem nie musi płacić podatku ani deklarować, czy zgłaszać faktu sprzedaży do urzędu skarbowego. Niemniej z uwagi na informacje, jakie uzyskała w jednym z urzędów skarbowych, tj. że okres 5-cio letni w Jej sytuacji powinien być liczony od końca roku kalendarzowego w którym została zawarta ugoda o podziale majątku dorobkowego czyli od 2011 r. zwraca się z zapytaniem od kiedy należy liczyć pięcioletni okres od nabycia nieruchomości.

We związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy pierwotne nabycie na podstawie umowy sprzedaży z dnia 16 sierpnia 1996 r. spełnia wymogi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uprawnia Wnioskodawczynię do zwolnienia z zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych nałożonego w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycie nieruchomości podatnik zobowiązany jest zapłacić podatek dochodowy w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku, którą stanowi różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości a kosztami uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia. Jednak zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 niniejszej ustawy, opodatkowany przychód powstaje tylko wówczas, gdy odpłatne zbycie nieruchomości następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Określenie momentu, w którym stała się właścicielem nieruchomości jest kluczowe dla określenia zobowiązania podatkowego wynikającego z jej odpłatnego zbycia. Mimo licznych pytań kierowanych do różnych Urzędów Skarbowych, Wnioskodawczyni nie uzyskała jednoznacznej odpowiedzi, kiedy z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabyła niniejszą nieruchomość. Kolejne odpowiedzi były ze sobą sprzeczne.

Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawczynię w dniu 16 sierpnia 1996 r. jako współwłasność, natomiast od dnia 12 sierpnia 2011 r. w wyniku podziału majątku z byłym mężem, jest jej jedynym właścicielem. Ugoda sądowa w sprawie podziału majątku nie określiła wartości poszczególnych składników majątku wchodzącego w skład małżeńskiej wspólności majątkowej. Cały majątek został oszacowany na kwotę 200.000,00 zł.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez Nią nieruchomości, nastąpiło w dniu 16 sierpnia 1996 r., dlatego zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jej zbycie w dniu 18 listopada 2013 r. nie jest źródłem przychodu, gdyż zostało dokonane po upływie 5 lat od, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Oznacza to, że nie podlega pod art. 30e niniejszej ustawy i zwalnia Wnioskodawczynię z wynikającego z niego obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości:

* w odniesieniu do części mieszczącej się w wartości pierwotnego udziału w majątku dorobkowym małżeńskim - uznaje się za prawidłowe,

* w pozostałej części - uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, sprzedaż ta nie jest źródłem przychodu i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma właściwe ustalenie daty, od której należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, zgodnie z wyżej cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu powołanego powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub

* jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich zbycia, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego.

Zatem, nabyciem nieruchomości lub praw w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wtedy, jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty. W każdej sytuacji, kiedy w wyniku podziału majątku jeden z małżonków został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem majątku, a po stronie małżonka zobowiązanego do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez niego udział w majątku wspólnym. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podmiot musi zapłacić odpowiednią kwotę tytułem wyrównania udziałów w postaci dopłaty pieniężnej. W tym zakresie niewątpliwie podatnik nabywa prawo własności nieruchomości w rozumieniu analizowanego przepisu.

Przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni 16 sierpnia 1996 r. nabyła na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej działkę gruntu, położonego w Wyszkowie. Na podstawie ugody sądowej zawartej z byłym mężem w dniu 12 sierpnia 2011 r. w sprawie o podział majątku dorobkowego małżonków ww. nieruchomość (wraz z dwiema innymi działkami gruntu położonymi w T), przeszła na wyłączną własność Wnioskodawczyni. Z uwagi na fakt, że wartość majątku otrzymanego w wyniku podziału majątku wspólnego objętego małżeńską wspólnością ustawową przewyższała Jej udział o 5.000 zł, w ugodzie sądowej Wnioskodawczyni została zobowiązana do zapłaty na rzecz byłego męża kwoty 5.000 zł tytułem dopłaty. Działkę gruntu, położoną w W, Wnioskodawczyni sprzedała 18 listopada 2013 r.

W związku z tym do nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży dokonanej w dniu 18 listopada 2013 r., doszło więc w 1996 r., w części odpowiadającej udziałowi w majątku wspólnym oraz w 2011 r. w części przekraczającej Jej udział w tym majątku.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych, przestawionego w sprawie stanu faktycznego, należy stwierdzić, że przychód ze sprzedaży działki gruntu, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 1996 r. w ramach współwłasności małżeńskiej nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ zbycie przez Wnioskodawczynie tego udziału nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Natomiast do przychodu z odpłatnego zbycia ww. nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi, który Wnioskodawczyni nabyła w 2011 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego, mają zastosowanie przypisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 r.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, w myśl art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, uważa się udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Z treści art. 22 ust. 6e ww. ustawy wynika, że wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że:

* przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości - w części nabytej w 1996 r. - nie stanowi źródła przychodu, określonego w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty od tej części przychodu podatku dochodowego od osób fizycznych,

* natomiast środki uzyskane ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości - w części nabytej w 2011 r. w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego - podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w cytowanym wyżej art. 30e cytowanej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002, r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.