IPPB1/415-1331/13-7/ES - PIT w zakresie otrzymania spłaty wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2013 r. (data wpływu 27 grudnia 2013 r.) oraz uzupełnieniu wniosku z dnia 24 marca 2014 r. (data wpływu 26 marca 2014 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB1/415-1331/13-2/ES z dnia 13 marca 2014 r. (data nadania 13 marca 2014 r., data doręczenia 17 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie otrzymania spłaty wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 27 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie otrzymania spłaty wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca jest bezpośrednim lub pośrednim właścicielem udziałów i akcji polskich spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek komandytowo-akcyjnych. Obecnie planowana jest szersza restrukturyzacja grupy kapitałowej Wnioskodawcy zmierzająca do uproszenia struktury i zmniejszenia ilości podmiotów w grupie. W efekcie planowanych działań restrukturyzacyjnych większość aktywów spółek tworzących grupę kapitałową Wnioskodawcy, w tym środki pieniężne, wierzytelności pożyczkowe, ogół praw i obowiązków polskiej spółki osobowej i/lub udziały polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeniesione zostaną do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której Wnioskodawca jest obecnie wspólnikiem (dalej "Sp. z o.o."). Na tym etapie restrukturyzacji planowane jest przekształcenie Sp. z o.o. w Spółkę jawną (dalej "Spółka osobowa").

Ewentualne przyszłe zakończenie bytu prawnego spółki powstałej z przekształcenia Sp. z o.o. dokonane będzie w drodze jej rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Na moment rozwiązania Spółki osobowej jej majątek będą stanowić m.in. wierzytelności (wraz z należnymi odsetkami) z tytułu pożyczek udzielonych na rzecz Wnioskodawcy, wierzytelności (wraz z należnymi odsetkami) z tytułu pożyczek udzielonych na rzecz podmiotów trzecich oraz udziały w spółkach kapitałowych. Ustanie Spółki osobowej nastąpi na mocy jednomyślnej uchwały wszystkich jej wspólników. W wyniku powyższego, działalność Spółki osobowej zostanie zakończona, a cały majątek Spółki osobowej zostanie podzielony pomiędzy wspólników, zgodnie z postanowieniami umowy Spółki osobowej. Sposób podziału majątku zostanie określony w uchwale wspólników Spółki osobowej.

W ramach podziału majątku Spółki osobowej, na rzecz Wnioskodawcy zostaną wydane wierzytelności z tytułu pożyczek i odsetek od tych pożyczek oraz udziały w spółkach kapitałowych.

Przedmiotowe wierzytelności pożyczkowe nabyte zostaną przez Sp. z o.o. przed przekształceniem jej w Spółkę osobową w wyniku przeprowadzanego procesu restrukturyzacji grupy. Są to wierzytelności z tytułu pożyczek udzielanych przez inne spółki z grupy w toku ich działalności gospodarczej.

Część z pośród przedmiotowych wierzytelności powstanie w związku z pożyczkami udzielonymi innym podmiotom w grupie a część w związku z pożyczkami na rzecz Wnioskodawcy i drugiego wspólnika.

Uchwała o rozwiązaniu Spółki osobowej przewidywać będzie, że wierzytelności pożyczkowe na rzecz spółek z grupy oraz udziały przejmowane będą przez wspólników zgodnie z ich udziałem w zyskach Spółki osobowej, natomiast wierzytelności z tytułu pożyczek na rzecz wspólników przypadną wspólnikom tak aby każdy z nich objął wierzytelność wobec samego siebie.

W związku z powyższym, z rozwiązaniem Spółki osobowej dojdzie do wygaśnięcia zobowiązań Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej w odniesieniu do pożyczek udzielonych na rzecz Wnioskodawcy poprzez tzw. konfuzję (confusio), instytucję prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności Spółki osobowej wobec Wnioskodawcy) na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności Spółki osobowej wobec Wnioskodawcy) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej).

Wnioskodawca pismem z dnia 24 marca 2014 r. (data wpływu 26 marca 2014 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie, doprecyzował opis zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie, że:

Spółka osobowa będzie kontynuatorem działalności prowadzonej wcześniej przez Sp. z o.o., pełniąc funkcję podmiotu holdingowego i finansowego w grupie. W konsekwencji, Spółka osobowa prowadzić będzie działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych, w ramach której będzie mogła m.in. rozporządzać akcjami, udziałami, papierami wartościowymi oraz wierzytelnościami. W ramach prowadzonej działalności Spółka osobowa będzie mogła zbywać i nabywać wierzytelności, akcje, udziały, certyfikaty inwestycyjne, jak również udzielać pożyczek.

Udziały w spółkach kapitałowych, nabyte zostaną przez Sp. z o.o., jako wkład na podwyższenie kapitału zakładowego. Przedmiotem aportów, w ramach których Sp. z o.o. nabędzie przedmiotowe udziały w spółkach kapitałowych, będą każdorazowo pakiet albo dający jej bezwzględną większość praw głosu, albo zwiększający już posiadaną większość w spółce, której udziały będą przedmiotem aportu.

Wnioskodawca zadając pytanie nr 2 we wniosku, w celu jego doprecyzowania, chciał uzyskać odpowiedź na następujące pytanie: W jaki sposób Wnioskodawca powinien ustalić koszt nabycia udziałów w spółkach kapitałowych w przypadku przyszłego odpłatnego ich zbycia?

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku ewentualnego przyszłego, odpłatnego zbycia udziałów w spółkach kapitałowych, otrzymanych tytułem rozwiązania Spółki osobowej, Wnioskodawca powinien ustalić koszt uzyskania przychodu w wysokości wartości tych udziałów, wykazywanych przez Sp. z o.o, dla celów podatkowych, przed jej przekształceniem w Spółkę osobową. Innymi słowy, zdaniem Wnioskodawcy, w razie odpłatnego zbycia tych udziałów, Wnioskodawca będzie uprawniony do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia w takiej wysokości, w jakiej wykazałaby ten koszt Sp. z o.o.

W zakresie przedstawionej argumentacji przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu do pytania nr 2 wniosku, w ocenie Wnioskodawcy pozostaje ona adekwatna do przeformułowanego pytania i przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy otrzymanie przez Wnioskodawcę, jako wspólnika Spółki osobowej składników majątku tej spółki, a w tym udziałów i akcji polskich spółek, Certyfikatów inwestycyjnych, Wierzytelności pożyczkowych z tytułu zakończenia działalności Spółki osobowej poprzez jej rozwiązanie bez przeprowadzenia procedury likwidacji będzie skutkowało powstaniem po jego stronie przychodu podatkowego w podatku dochodowym ud osób fizycznych?

2. W jaki sposób Wnioskodawca powinien rozliczyć podatkowo odpłatne zbycie objętych aktywów, a w szczególności udziałów i akcji w polskich spółkach oraz Certyfikatów inwestycyjnych, w przypadku, gdy aktywa te Wnioskodawca nabędzie w wyniku rozwiązania Spółki osobowej?

3. Czy wygaśnięcie w wyniku konfuzji w związku z zakończeniem działalności Spółki osobowej zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej z tytułu umowy pożyczki i odsetek od tej pożyczki, nie spowoduje powstania dla Wnioskodawcy przychodu podatkowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

4. Czy w przypadku spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych otrzymanych przez Wnioskodawcę jako majątek polikwidacyjny Spółki osobowej, powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód do opodatkowania?

5. W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego pytania 4 za nieprawidłowe, w jaki sposób Wnioskodawca powinien ustalić dochód do opodatkowania w przypadku spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych?

Odpowiedź na pyt. Nr 4 i 5 stanowi przedmiot niniejszej interpretacji. Odpowiedź na pozostałe pytania zostanie udzielona odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 4 W przypadku spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych otrzymanych jako majątek polikwidacyjny Spółki osobowej, nie powstanie po jego stronie przychód do opodatkowania, z uwagi na neutralny charakter tej czynności.

Instytucja zmiany wierzyciela została określona w art. 509-518 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym na podstawie art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tego przepisu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, przeniesienie wierzytelności może nastąpić w wyniku wykonania umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, która przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W wyniku przeniesienia wierzytelności (cesji wierzytelności), wygasa u dotychczasowego wierzyciela stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem. Jednocześnie, powstają nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

W opisanym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawca w wyniku podziału majątku polikwidacyjnego Spółki osobowej, otrzyma m.in. wierzytelności pożyczkowe wobec osób trzecich. Wcześniej wierzytelności te będą przysługiwać Spółce osobowej. W wyniku dokonanej cesji, Wnioskodawca stanie się nowym wierzycielem, któremu przysługiwać będą Wierzytelności pożyczkowe wobec dłużników. Spłata zobowiązań przez dłużnika przysługiwać wówczas będzie Wnioskodawcy, jako nowemu wierzycielowi.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie ona zobowiązana, w przypadku spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych do zapłaty podatku dochodowego, z uwagi na to, że spłata tych wierzytelności stanowi jedynie uregulowanie zobowiązania i jako taka powinna być dla Wnioskującej neutralna podatkowo.

Potwierdzeniem przedstawionego stanowiska Wnioskodawcy jest m.in.: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 29 lipca 2013 r. (sygn. IPTPB1/415-312/13-6/MAP) oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 kwietnia 2013 r. (sygn. IPPB1/415-90/13-6/AM), w których organy podatkowe potwierdziły, że wierzytelności otrzymane w wyniku rozwiązania spółki osobowej nie stanowią przychodu podatkowego dla byłych wspólników tych spółek zarówno na moment ich otrzymania jak i na moment spłaty przez dłużnika proporcjonalnie do wysokości udziału tych wspólników w zlikwidowanej spółce osobowej.

Powyższe konkluzje Wnioskodawcy znajdują potwierdzenie w pisemnych motywach orzeczeń sądów administracyjnych. Jako przykład można wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 5 listopada 2013 r. (sygn. I SA/Łd 953/1 3), w którym skład orzekający analizując skutki podatkowe otrzymania i spłaty wierzytelności pożyczkowej otrzymanej przez wspólnika zlikwidowanej spółki osobowej w ramach majątku polikwidacyjnego tej spółki stwierdził, że: "Zwrot pożyczki nie jest zatem przysporzeniem po stronie pożyczkodawcy. Jego obowiązkowi przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę odpowiada obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy. Jeśli pożyczkobiorca spełni swój obowiązek wynikający z umowy pożyczki i zwróci określoną sumę pieniędzy to nie przysporzy majątku pożyczkodawcy, a jedynie odda kwotę pożyczki.

Stąd też przyjmuje się, że spłata pożyczki (w zakresie kwoty głównej) jest obojętna dla podatku dochodowego, gdyż nie powoduje powstania przychodu po stronie pożyczkodawcy. Czynność zawarcia umowy pożyczki podlega jedynie podatkowi od czynności cywilnoprawnych, co pozostaje poza zakresem sporu w rozpoznawanej sprawie.

Zauważyć przy tym należy, że w rozpoznawanej sprawie, zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację, chodzi o przypadające na wspólnika (skarżącą) zlikwidowanej spółki osobowej prawo majątkowe w postaci wierzytelności, proporcjonalnie do wysokości jej udziału w tej spółce.

Tak więc również w przypadku zajścia zdarzenia, o którym mowa we wniosku interpretacyjnym, nie dochodzi do przysporzenia po stronie skarżącej, gdyż zwrócona pożyczka nie wykracza poza wysokość jej udziału w zlikwidowanej spółce osobowej."

Podobne wnioski płyną z analizy pisemnego uzasadnienia przywołanego powyżej wyroku z dnia 1 października 2013 r. (sygn. I SA/Gd 776/13), w którym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, również odnosząc się do podatkowych skutków otrzymania i spłaty wierzytelności stwierdził, że: "(...) otrzymana przez skarżącego spłata wierzytelności, która przeszła na niego w wyniku likwidacji spółki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Spłata tych wierzytelności przez osoby trzecie na rzecz skarżącego jest obojętna podatkowo, gdyż stanowi kasową realizację kwot przychodu, w stosunku do których "przychód do opodatkowania" powstał w momencie, gdy stał się należny.

W ocenie Sądu zasadne jest stwierdzenie, że dyspozycje art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy PDF wyczerpuje spłata wierzytelności jako odpowiadające spełnieniu warunku zwolnienia, polegającego na zwrocie pożyczek. Brak podstaw do uznania za trafne stanowisko, że podstawą uzyskania przez skarżącego należności z tego tytułu stanowi odpłatne zbycie praw."

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy biorąc pod uwagę neutralny charakter spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych otrzymanych jako majątek polikwidacyjny Spółki osobowej, na moment spłaty tych wierzytelności przez dłużnika, po stronie Wnioskującej nie powstanie więc dochód do opodatkowania.

Ad. 2.Niemniej, gdyby jednak przyjąć, że wbrew stanowisku Wnioskodawcy w zakresie pytania 3 (winno być pytania nr 4), spłata Wierzytelności pożyczkowych przez dłużnika będzie skutkowała powstaniom po stronie Wnioskującej przychodu podatkowego, to konsekwentnie należałoby uznać, że podstawą opodatkowania byłby osiągnięty przez Wnioskującą dochód, czyli różnica między otrzymanym przychodem a kosztem jego uzyskania.

Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby przyjąć, że spłata wierzytelności pożyczkowych powoduje powstanie przychodu, byłby to dla Wnioskującej przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, tj. z praw majątkowych.

Artykuł 18 ustawy o PIT stanowi, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Nie ulega przy tym wątpliwości, że wierzytelność pieniężna stanowi przysługujące wierzycielowi prawo majątkowe.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wskazuje powołany wyżej przepis, przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przychód w postaci pieniędzy lub wartości pieniężnych powstaje w momencie otrzymania ich przez podatnika lub w momencie postawienia ich do dyspozycji podatnika.

Konsekwentnie, jeżeli by przyjąć, że spłata Wierzytelności pożyczkowych nie jest zdarzeniem neutralnym podatkowo, należałoby uznać, że przychodem Wnioskodawcy będzie uiszczona przez dłużnika kwota Wierzytelności pożyczkowych, a przychód ten powstaje w dacie faktycznego otrzymania należności od dłużnika.

Ustawa o PIT nie wskazuje odrębnej zasady określania dochodu z praw majątkowych, w związku z tym, dochód ten należałoby ustalić na podstawie przepisów ogólnych ustawy o PIT, tj. art. 9 ust. 2.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o PIT, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Stosownie zaś do art. 22 ust. 4 ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Przyjmując zatem, że w przypadku spłaty przez dłużnika całości lub części Wierzytelności pożyczkowych, otrzymanych w wyniku likwidacji Spółki osobowej na rzecz Wnioskującej, powstawać będzie po jej stronie przychód z praw majątkowych, pojawia się pytanie o sposób kalkulacji kosztu jego uzyskania.

Przepisy podatkowe nie zawierają regulacji, które wskazywałyby bezpośrednio zasady określania wartości wydatków na nabycie (innych niż środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne) składników majątkowych, objętych w wyniku likwidacji/rozwiązania spółki osobowej

Biorąc zatem pod uwagę uzasadnienie Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 2, w przypadku spłaty na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności pożyczkowych otrzymanych przez Wnioskodawcę tytułem zakończenia działalności Spółki osobowej poprzez jej rozwiązanie (powstałej w wyniku przekształcenia Sp. z o.o.), Wnioskodawca powinien mieć prawo ustalić koszt uzyskania przychodu odpowiadającemu kosztowi, jaki wykazałaby Sp. z o.o.

W przypadku częściowej spłaty Wierzytelności pożyczkowych przez dłużnika, Wnioskodawcy przysługiwałoby prawo rozpoznania kosztów podatkowych, związanych z otrzymanymi w ramach majątku polikwidacyjnego wierzytelnościami pożyczkowymi proporcjonalnie do spłaconej przez dłużnika części Wierzytelności pożyczkowych. Koszty te, w opinii Wnioskodawcy mogłyby być zaliczone jako koszty bezpośrednio związane z przychodami, tj. związane z uzyskaną przez Wnioskodawcę od dłużnika spłatą zobowiązania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W związku z powyższym odpowiedź na pyt. Nr 5 jest bezprzedmiotowa.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienie prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.