IPPB1/415-1316/08-4/AG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2008 r. r. (data wpływu 28 listopada 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 lutego 2009 (data wpływu 3 lutego 2009) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu różnicy pomiędzy oprocentowaniem pożyczki ustalonym w umowie, a oprocentowaniem pożyczek udzielanych przez banki - jest prawidłowe.

W dniu 28 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu różnicy pomiędzy oprocentowaniem pożyczki ustalonym w umowie, a oprocentowaniem pożyczek udzielanych przez banki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W październiku 2008 r. wraz z małżonką udzielił Pan pożyczki osobie będącej pracownikiem pańskiej firmy i jej współmałżonkowi. Prowadzi Pan działalność gospodarczą zajmującą się handlem taśmami przenośnikowymi i nie prowadzi działalności w zakresie udzielania pożyczek. Pożyczka została udzielona prywatnie, ze środków obrotowych firmy której jest Pan jedynym właścicielem. Pożyczkę udzielono na zasadach oprocentowania zmiennego Wibor-3 (z zaokrągleniem do 2 miejsc po przecinku) plus 0,1 punktu procentowego. Odsetki liczone są od kwoty pożyczki pozostającej do spłaty. W dniu podpisania umowy oprocentowanie wynosiło 5,32%. Szczegółowe warunki spisano w umowie pożyczki. Niskooprocentowana pożyczka została udzielona na zasadach i według reguł dostępnych dla wszystkich pracowników firmy. Informacja o możliwości udzielania niskooprocentowanych pożyczek została ogłoszona pracownikom poprzez umieszczenie ogłoszenia na tablicy ogłoszeń. Spłacane odsetki od pożyczkobiorców rozlicza Pan w osobnej deklaracji rocznej PIT-8AR wg art. 30a ust. 1 pkt 1 (odsetki od pożyczki, której udzielenie nie jest przedmiotem działalności gospodarczej).

Ze względu na to, że pożyczka została udzielona ze środków obrotowych firmy-spłata rat wraz z odsetkami następuje do kasy firmy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy różnica między wartością rynkową odsetek jakie zapłaciłby pracownik i jego współmałżonek biorąc pożyczkę na warunkach rynkowych, a odsetkami płaconymi od udzielonej przez Pana pożyczki wg umowy jest przychodem pożyczkobiorców tzn. pracownika i jego współmałżonka i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, po stronie pożyczkobiorców nie powstał przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest to przychód ze stosunku pracy, ani Pana dochód z tytułu działalności gospodarczej. Taką decyzję z dnia 18 stycznia 2006 r. 1401/FB/005-880/ZL/05 wydał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który stwierdził, że preferencyjna pożyczka udzielona przez pracodawcę pracownikowi nie jest przychodem pracownika, ponieważ pracodawca nie prowadzi działalności w tym zakresie. Podobne stanowisko zajął w dniu 1 lipca 2008 r. IPPB2/415-607/08-4/SP, w której stwierdził brak podstaw do zakwalifikowania wartości odsetek od nieoprocentowanej pożyczki udzielonej przez zakład pracy pracownikowi jako przychód ze stosunku pracy. Wnioskodawca zapoznał się również z interpretacją Urzędu Skarbowego Łódź - Widzew, który stoi na stanowisku, że różnica między wartością odsetek od pożyczki komercyjnej, a odsetkami płaconymi faktycznie przez pracownika jest jego przychodem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są - stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast w myśl przepisu art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, iż przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, ze stosunku pracy, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne dokonane przez pracodawcę.

Natomiast z art. 11 ust. 2a ww. ustawy wynika, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

W myśl art. 11 ust. 2b ww. ustawy jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Należy podkreślić, że samo udzielenie pożyczki przez zakład pracy nie stanowi przychodu dla pracownika. Ze swej istoty umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Jednakże nieokreślenie przez ustawodawcę w kodeksie cywilnym odpłatności, jako koniecznego elementu pożyczki nie jest jednoznaczne z uzyskaniem przez pożyczkobiorcę przychodu z tytułu nie naliczonych w pełnej wysokości odsetek od udzielonej jemu niskooprocentowanej pożyczki. W przypadku, gdy strony w umowie zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek lub też ustaliły odsetki mniejsze aniżeli stosowane przez instytucje bankowe, a zasady takie są stosowane wobec wszystkich pracowników to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia.

W świetle powyższego brak jest podstaw do zakwalifikowania niskooprocentowanej pożyczki udzielonej przez zakład pracy (jeżeli zakład pracy nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek) pracownikowi jako przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zasady udzielania takich pożyczek są stosowane wg jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników.

Jak wskazano we wniosku, udzielił Pan wraz z małżonką pożyczki osobie będącej pracownikiem pańskiej firmy i jej współmałżonkowi. Prowadzi Pan działalność gospodarczą zajmującą się handlem taśmami przenośnikowymi i nie prowadzi działalności w zakresie udzielania pożyczek. Pożyczka została udzielona prywatnie, ze środków obrotowych firmy której jest Pan jedynym właścicielem.

Pożyczkę udzielono na zasadach oprocentowania zmiennego Wibor-3 (z zaokrągleniem do 2 miejsc po przecinku) plus 0,1 punktu procentowego. Odsetki liczone są od kwoty pożyczki pozostającej do spłaty. W dniu podpisania umowy oprocentowanie wynosiło 5,32%. Szczegółowe warunki spisano w umowie pożyczki.

Niskooprocentowana pożyczka została udzielona na zasadach i według reguł dostępnych dla wszystkich pracowników firmy. Informacja o możliwości udzielania niskooprocentowanych pożyczek została ogłoszona pracownikom poprzez umieszczenie ogłoszenia na tablicy ogłoszeń.

Pomimo, iż wskazał Pan, że pożyczka została udzielona "prywatnie", nie można pomijać faktu, iż została ona udzielona pracownikowi i jego współmałżonkowi ze środków obrotowych firmy należącej do pracodawcy jednego z małżonków którym pożyczkę udzielono. Z umowy pożyczki do której zawarto odesłanie we wniosku wynika, że udzielona pożyczka ma ścisły związek ze stosunkiem pracy łączącym pożyczkodawcę i jednego z pożyczkobiorców. Fakt ten potwierdza między innymi zapis umieszczony w pkt 4 tejże umowy, zgodnie z którym w razie rozwiązania przez pożyczkobiorcę stosunku pracy z firmą pożyczkodawcy bądź też rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pożyczkobiorcy, kwotę pozostającą do spłaty pożyczkobiorca spłaci nie później nie w dniu rozwiązania umowy o pracę. Umowa ta została co prawda zawarta miedzy obojgiem małżonków zarówno po stronie pożyczkodawcy jak i pożyczkobiorcy, lecz jej istotne zapisy odnoszą się ściśle do stosunku pracy łączącego jednego z pożyczkodawców z jednym z pożyczkobiorców.

Zatem w przedmiotowej sytuacji udzielenie niskooprocentowanej pożyczki, według jednakowych zasad stosowanych wobec wszystkich pracowników nie powoduje powstania przychodu po stronie pracownika.

Odnośnie współpożyczkobiorcy będącego małżonkiem pracownika stwierdzić należy, że w sytuacji gdy stronami umowy pożyczki są osoby, których nie łączy stosunek pracy wówczas jeżeli w umowie pożyczki strony zastrzegły odpłatność w postaci odsetek mniejszych aniżeli stosowane przez banki i inne podmioty komercyjnie udzielające pożyczek wówczas fakt ten również nie rodzi skutków w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nie będącego pracownikiem nieodpłatnego świadczenia. W konsekwencji, otrzymanie takiej pożyczki przez pożyczkobiorcę nie będącego pracownikiem pożyczkodawcy jest obojętne podatkowo.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.