IPPB1/415-1310/08/11-7/S/EC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt III SA/Wa 1013/09 z dnia 29 października 2009 r. (data wpływu 11 sierpnia 2011 r.) stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2008 r. (data wpływu 24 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu udzielonych pożyczek przez Internet - jest prawidłowe.

W dniu 24 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu udzielonych pożyczek przez Internet.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka udostępnia system.pl. System ten umożliwia kontakt osób, które potrzebują pożyczek (pożyczkobiorcy - B.) z osobami, które mają środki do ulokowania (pożyczkodawcy - P.). Transakcję inicjuje B. - wyraża chęć zaciągnięcia pożyczki na określoną kwotę - tyle ile chce pożyczyć, określa okres spłaty i oprocentowanie. Umownie nazywa się to aukcją, jednak żadna licytacja nie ma miejsca. P. składają oferty w aukcji dokonując wpłat na konto serwisu ze wskazaniem danej aukcji (obrazowo można to opisać jako zbieranie na pożyczkę dla jednej osoby przy pomocy składek kilku osób). Wpłata jednego użytkownika nie może przekraczać 500 zł. Aukcja trwa 7 dni. Jeżeli w ciągu 7 dni suma wpłat osiągnie wymagany przez B. limit, lub w momencie zakończenia aukcji połowę określonego limitu, umowy uznaje się za zawarte. W takim przypadku system generuje szereg elektronicznych umów (B. z każdym P.) i przelewa środki wpłacone przez wszystkich P. na konto B. B. co miesiąc spłaca ratę pożyczki na konto serwisu kokos, a serwis dysponuje środki pomiędzy konta wszystkich P. Miesięczna rata stanowi odpowiednią część otrzymanego kapitału i jest powiększona o ustalone odsetki. Wynagrodzeniem P. i jedynym dochodem z tej działalności jest oprocentowanie określone przez B. przy zakładaniu aukcji, które otrzymuje w związku z ulokowaniem pewnej kwoty pieniężnej na pewien czas. Jedyną korzyścią B. jest możliwość pożyczania określonych kwot pieniężnych na pewien okres czasu legitymując się bardzo ograniczonymi formalnymi zabezpieczeniami. Ważną cechą systemu jest możliwość inwestowania na wielu aukcjach przez P. i zakładanie kilku (choć sumarycznie co do kwoty ograniczonych) aukcji przez B. Działalność i funkcjonowanie systemu można ocenić na żywo. System jest dostępny na stronie www...pl.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy inwestując w ten sposób swoje wolne środki (będąc pożyczkodawcą) prowadzę działalność gospodarczą.

Zdaniem Wnioskodawcy, według jego interpretacji działalności gospodarczej, określonej jako działalność zorganizowana i ciągła, omawiany przykład nie stanowi działalności gospodarczej. O ile stałe, wielokrotne lokowanie nadwyżek finansowych w taką formę oszczędzania/inwestowania nosi znamiona ciągłości, o tyle nie sposób uznać tego lokowania za formę zorganizowaną (od strony pojedynczego pożyczkodawcy, nie serwisu). W związku z tym, że umowę inicjuje indywidualny pożyczkobiorca poprzez wystawienie aukcji, a różnorodność aukcji, przedstawianych zabezpieczeń, okresów pożyczki i oprocentowań jest ogromna, do tego ich pojawianie się na liście aukcji zupełnie losowe (zależy tylko od tego kto jaką pożyczkę aktualnie będzie chciał otrzymać) nie na możliwości założenia z góry jakiegokolwiek schematu, czy modelu decyzyjnego. W związku z tym brak jest podstaw do twierdzenia by taka działalność miała znamiona działalności zorganizowanej. Przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym zaangażowaniu finansowym w aukcję ogromną rolę ogrywa intuicja i argumenty nie będące argumentami formalnymi i merytorycznymi (np styl wypowiedzi). Potwierdza to społecznościowy charakter relacji pomiędzy kontrahentami, natomiast wyklucza postrzeganie tej działalności jako działalności zorganizowanej.

W dniu 17 lutego 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną Nr IPB.1/415-1310/08-3/EC stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2008 r. (data wpływu 24 listopada 2008 r.) w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu udzielonych pożyczek przez internet jest nieprawidłowe.

Organ stwierdził, iż przychody uzyskiwane z tytułu udzielania pożyczek przez internet stanowić będą przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem Wnioskodawca wniósł wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w dniu 4 marca 2009 r. (data wpływu 0 marca 2009 r.), zaś odpowiedzi na powyższe wezwanie udzielono pismem z dnia 2 kwietnia 2009 r. znak Nr IPB.1/415-1310/08-6/EC (skutecznie doręczonym w dniu 10 kwietnia 2009 r.).

W dniu 11 maja 2009 r. Wnioskodawca wniósł do tut. organu podatkowego skargę na ww. interpretację, w której wnioskował o jej uchylenie.

Wyrokiem z dnia 29 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1013/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, iż (...) Zgodnie z art. 10 ust. 7 u.p.d.o.f. źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, przy czym zgodnie z art. 17 ustęp 1 pkt 1 u.p.d.o.f. za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. Oznacza to, że przychody uzyskiwane przez Skarżącego zakwalifikować należy do innego źródła przychodów niż pozarolnicza działalność gospodarcza. W konsekwencji, nawet w razie uznania, że Skarżący udziela pożyczek korzystając z serwisu kokos.pl w sposób zorganizowany i ciągły nie można zakwalifikować powyższych przychodów do przychodów z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5a ust. 6 o.p.d.o.f.

Wyrokiem z dnia 31 maja 2011 r. sygn. akt II FSK 142/10 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, wniesioną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Rozpatrując ponownie wniosek w przedmiotowej sprawie organ podatkowy, zważył co następuje:

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyszczególniono dwa odrębne źródła przychodów w postaci:

* pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3),

* kapitałów pieniężnych i praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7).

Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalanie podstaw opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy za działalność gospodarczą albo pozarolniczą działalność gospodarczą uznaje się, działalność zarobkową:

Wskazać należy, że wykładnia językowa użytego w definicji pojęcia "działalność gospodarcza" zwrotu "z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 pkt 1,2, i 4-9", zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzić mogą do rozbieżnych rezultatów.

Można bowiem, odwołując się do reguł językowych (składni) języka potocznego stwierdzić tak że użyty w hipotezie zwrot "z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 pkt 1,2, i 4-9" oznacza, że dla oceny, z jakiego źródła pochodzi dany przychód należy najpierw ustalić, czy nie jest on skutkiem działalności zarobkowej, wykonywanej w sposób zorganizowany, ciągły, prowadzonej we własnym imieniu na własny lub cudzy rachunek i tylko wówczas, gdy nie można zaliczyć go do tego rodzaju przychodów, można uznać go za przychód z innego niż wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy źródła.

Można też wyciągnąć wniosek, że ustawodawca najpierw nakazuje wykluczyć pochodzenie przychodu z któregokolwiek ze źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2, i 4-9 powołanej ustawy, a dopiero później pozwala zaliczyć go do przychodu z działalności gospodarczej.

Brak jednoznacznego rezultatu wykładni językowej czyni koniecznym sięgnięcie do innych reguł wykładni. Pomocna w odkodowaniu treści normy prawnej może być w tym wypadku wykładnia systemowa wewnętrzna. Definiując przychody pochodzące z różnych źródeł ustawodawca, podkreślając tym samym ich rozłączność, zawarł reguły kolizyjne, wskazując, kiedy dany przychód może być uznany za przychód z określonego źródła, choć faktycznie odpowiada on ogólnej definicji przychodów z innego źródła. I tak w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, wyłącza z przychodów, których źródłem jest odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa wieczystego użytkowania gruntów, innych rzeczy - zbycie następujące w wykonaniu działalności gospodarczej.

W art. 13 pkt 9 ustawy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście włączono przychody z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze zawieranych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (tym samym przychód z tego tytułu nie będzie stanowił przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej).

Również w odniesieniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej ustawodawca nakazał - w art. 14 ust. 2 ustawy - zaliczenie do nich enumeratywnie wymienionych (nie użyto bowiem określenia "w szczególności") przychodów, które w braku stosownego uregulowania zaliczone byłyby do innych źródeł, bowiem odpowiadałyby ich definicji. O tym, iż są to przychody inne niż odpowiadające przychodom z działalności gospodarczej, wymienionym w art. 14 ust. 1 tej ustawy, świadczy użycie zwrotu: "przychodem z działalności gospodarczej są również". Użycie określenia "również" - sygnalizuje, że dany stan rzeczy jest pod jakimś względem podobny do innego stanu rzeczy, zwłaszcza tego, o którym była mowa wcześniej (por. Słownik współczesnego języka polskiego - Wyd. Wilga, Warszawa 1996, s. 979).

Przywołane wyżej przepisy wskazują więc na to, iż co do zasady przychody winny być przypisywane do tego ze źródeł, którego opis w sposób bardziej szczegółowy odpowiada sposobowi jego powstania, chyba że ustawa nakazuje expressis verbis zaliczenie ich do przychodów z innego źródła. W przeciwnym wypadku powołane wyżej regulacje byłyby zbędne.

Reasumując, zestawienie treści art. 5a pkt 6 i art. 14 ust. 2, art. 13 pkt 9, art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na to, iż nawet jeżeli w ramach działalności wykonywanej zarobkowo, w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu, na własny lub cudzy rachunek, podatnik osiąga przychody, które jednocześnie odpowiadają opisowi przychodów z innego niż pozarolnicza działalność gospodarcza źródła przychodu i nie zostały zaliczone w sposób jednoznaczny do przychodów z tej działalności, to przychody te stanowią przychód z tego innego źródła.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że otrzymuje on przychód z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, przy czym zgodnie z art. 17 ustęp 1 pkt 1 ww. ustawy. za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Oznacza to, że przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę zakwalifikować należy do innego źródła przychodów niż pozarolnicza działalność gospodarcza. W konsekwencji, nawet w razie uznania że Wnioskodawca udziela pożyczek korzystając z serwisu kokos.pl w sposób zorganizowany i ciągły nie można zakwalifikować powyższych przychodów do przychodów z działalności gospodarczej o której mowa w art. 5a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 1013/09 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenie w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.