IPPB1/415-1308/08-2/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2008 r. (data wpływu 24 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego wynikającego ze zmiany osoby założyciela uczelni niepublicznej - jest prawidłowe.

W dniu 24 listopada 2008 r., został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego wynikającego ze zmiany osoby założyciela uczelni niepublicznej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest założycielem uczelni niepublicznej będącą szkolą prowadzącą studia wyższe w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 - "Prawo o szkolnictwie wyższym").

Zgodnie z przepisami Prawa o szkolnictwie wyższym uczelni przysługuje osobowość prawna. Przepisy Prawa o szkolnictwie wyższym przewidują, iż utworzenie uczelni niepublicznej wymaga uzyskania przez osobę chcącą założyć uczelnię pozwolenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Po uzyskaniu takiego zezwolenia założyciel składa w formie aktu notarialnego oświadczenie o założeniu uczelni niepublicznej (w którym określa takie kwestie jak: nazwę, siedzibę i szczegółowy zakres działalności uczelni, osobę założyciela itp.) oraz nadaje uczelni pierwszy statut i powołuje pierwszego rektora uczelni.

Założyciel uczelni niepublicznej nie jest jej organem, jednakże przepisy Prawa o szkolnictwie wyższym dopuszczają, aby statut uczelni przyznawał założycielowi określone kompetencje oraz uprawnienia.

Wnioskodawca wskazuje, iż funkcję założyciela uczelni niepublicznej może pełnić zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna niebędąca państwową ani samorządową osobą prawną. Kompetencje oraz uprawnienia związane z pełnieniem funkcji założyciela uczelni niepublicznej są niezbywalne, jednakże możliwa jest zmiana osoby lub podmiotu posiadającego status założyciela uczelni niepublicznej w trybie przewidzianym w Prawie o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z tymi przepisami (w szczególności art. 58 Prawa o szkolnictwie wyższym) zmiana osoby założyciela uczelni niepublicznej następuje w trybie administracyjnym (na podstawie wniosku złożonego przez dotychczasowego założyciela) i wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego wyrażonej w formie decyzji administracyjnej.

Wnioskodawca planuje założenie spółki kapitałowej, w której obejmie (samodzielnie lub wraz z członkami najbliższej rodziny) 100% udziałów. Następnie Wnioskodawca zamierza złożyć do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego wniosek o zmianę osoby założyciela uczelni na Spółkę. W przypadku wyrażenia przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego zgody na zmianę osoby założyciela, przejęcie funkcji założyciela uczelni przez Spółkę nastąpi z mocy prawa. Następnie dokonana zostanie stosowna zmiana statutu uczelni odzwierciedlająca jedynie juz dokonaną z mocy prawa zmianę osoby założyciela uczelni (zmiana statutu będzie miała zatem charakter tylko deklaratoryjny).

Zmiana osoby założyciela uczelni z Wnioskodawcy na Spółkę zostanie dokonana w trybie administracyjnym i nie będzie wiązała się z zawarciem pomiędzy Wnioskodawca a Spółką jakiejkolwiek transakcji (czynności prawnej) na gruncie prawa cywilnego, której przedmiotem byłyby uprawnienia i kompetencje związane z pełnieniem funkcji założyciela uczelni.

Z tytułu pełnienia funkcji założyciela uczelni Wnioskodawcy nie przysługują bowiem żadne prawa majątkowe o charakterze korporacyjnym w uczelni, które byłyby odpowiednikiem udziałów, lub akcji w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej i które mogłyby być przedmiotem obrotu.

Z tego też powodu planowana zmiana osoby założyciela uczelni z Wnioskodawcy na Spółkę nastąpi wyłącznie na podstawie wskazanej powyżej decyzji administracyjnej ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego (nie zostanie zawarta natomiast jakakolwiek dwustronna umowa między Wnioskodawcą a Spółką, której przedmiotem byłoby przeniesieniem przez Wnioskodawcę na Spółkę "praw w uczelni" - ogół kompetencji oraz uprawnień związanych z pełnieniem funkcji założyciela uczelni jest bowiem niezbywalny)

W konsekwencji z tytułu zmiany osoby założyciela uczelni Spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy jakiegokolwiek wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy zmiana osoby założyciela uczelni nie będzie powodować po jego stronie jakichkolwiek konsekwencji podatkowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji RP "Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy".

Powyższa regulacja wyraża podstawową dla prawa podatkowego zasadę, zgodnie z którą podatki mogą być nakładane wyłącznie w drodze ustawy. Konsekwencją tej zasady jest powszechnie akceptowany pogląd, zgodnie z którym elementy konstrukcyjne podatku (w tym przedmiot opodatkowania) powinny być interpretowane w sposób ścisły, podstawową zaś metodą interpretacji prawa podatkowego powinna być wykładnia literalna, zakreślająca jednocześnie granice możliwej jego interpretacji.

Pogląd ten podzielił Naczelny Sąd Administracyjny, który m.in. w wyroku z dnia 20 stycznia 2006 r., sygn. I FSK 521/05 wskazał, iż "Naczelny Sąd Administracyjny podziela ugruntowany w orzecznictwie pogląd, iż podstawową wykładnią przepisów podatkowych jest wykładnia językowa i dopóki znaczenie użytych przez ustawodawcę wyrażeń jest jasne nie ma potrzeby sięgania do innych rodzajów wykładni".

Katalog źródeł przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych został w sposób enumeratywny określony w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, źródłami przychodów są, (i) stosunek pracy oraz stosunki pokrewne, (ii) działalność wykonywana osobiście, (iii) pozarolnicza działalność gospodarcza, (iv) działy specjalne produkcji rolnej, (v) nieruchomości lub ich części, (vi) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa, oraz inne umowy o podobnym charakterze, (vii) kapitały pieniężne i inne prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych, (viii) odpłatne zbycie wskazanych w ustawie praw majątkowych, jeżeli nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, (ix) inne źródła.

Jednocześnie w art. 11 ww. ustawy zawarta została generalna definicja przychodu, zgodnie z którą przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem strony, należy uznać, iż zmiana osoby założyciela uczelni z Wnioskodawcy na Spółkę nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu (tj. nie będzie stanowić zdarzenia mieszczącego się w katalogu przychodów wymienionych w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W analizowanym przypadku zmiana osoby założyciela uczelni (tj. przejęcie funkcji założyciela przez Spółkę) ma charakter administracyjno-prawny i nie wiąże się z zawarciem pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką jakiejkolwiek umowy/transakcji, na podstawie której przeniesione zostałyby na Spółkę jakiekolwiek prawa lub inne aktywa majątkowe. W konsekwencji zmiana osoby założyciela uczelni nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy jakiegokolwiek wynagrodzenia, albowiem skutek w postaci przejęcia funkcji założyciela następuje z mocy prawa w wyniku decyzji administracyjnej wydanej przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Zatem, w analizowanym przypadku nie dochodzi do otrzymania lub postawienia do dyspozycji Wnioskodawcy żadnych pieniędzy lub wartości pieniężnych i tym samym nie jest możliwe twierdzenie, aby Wnioskodawca w analizowanym przypadku uzyskiwał przysporzenie majątkowe stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu.

Strona zauważa, iż konsekwencje opisywanej zmiany osoby założyciela uczelni nie będą uregulowane w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii, układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W przepisie tym jest bowiem mowa o przychodach z tytułu "odpłatnego zbycia" przez podatników praw majątkowych (w tym w szczególności praw majątkowych wskazanych w tym przepisie).

Po pierwsze, jak zostało wskazane powyżej zmiana osoby założyciela uczelni następuje w trybie administracyjno prawnym (na podstawie decyzji administracyjnej), a nie na skutek umowy/transakcji zbycia przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki jakichkolwiek praw majątkowych Po drugie pomimo, iż Wnioskodawcy przysługują na podstawie przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym oraz statutu uczelni określone kompetencje i uprawnienia ściśle związane z pełnieniem funkcji założyciela uczelni, tego rodzaju kompetencje i uprawnienia mają charakter niezbywalny. Wreszcie po trzecie zmiana osoby założyciela uczelni z Wnioskodawcy na Spółkę nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy jakiegokolwiek wynagrodzenia, co oznacza, że nie ma możliwości mówienia w tym przypadku o jakiejkolwiek odpłatności (tj. odpłatnym zbyciu praw majątkowych).

W związku z powyższym zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że w pełni uzasadnione jest stanowisko, zgodnie z którym zmiana osoby założyciela uczelni nie będzie powodować po jego stronie jakichkolwiek konsekwencji podatkowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od zdarzenia przyszłego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.