IPPB1/415-1105/14-2/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 sierpnia 2014 r. (data wpływu 11 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 11 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Matka Wnioskodawcy - M. była przed II wojną światową właścicielem nieruchomości zabudowanej w miejscowości I., w gm. N., w powiecie kutnowskim, obecnie w woj. łódzkim. Nieruchomość ta jest oznaczona jako działka nr 177/4.

Nieruchomość została bezprawnie odebrana w 1944 przez komunistyczne władze PRL (na mocy tzw. "reformy rolnej") i nieprawnie przez blisko 70 lat była w dyspozycji Skarbu Państwa a potem gminy N.

M zmarła w dn. 21 października 1965 r. a jedynym jej spadkobiercą był jej syn A. (Wnioskodawca).

Potwierdza to postanowienie Sądu Rejonowego wydane w dn. 4 września 1970 r. stwierdzające, że "spadek po M. (...) nabył syn A. w całości".

Sąd Okręgowy wyrokiem z 19 września 2013 r. uznał, że odebranie nieruchomości w I. było nieprawne i przywrócił stan rzeczywisty poprzez tzw. "uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym" poprzez nakazanie wpisu ww. nieruchomości na rzecz A.

Ze względu na fakt, iż zarządzanie ww. nieruchomością w I. przez organy PRL doprowadziły obiekt do dewastacji i de facto katastrofy budowlanej, rodzina Wnioskodawcy nie dysponuje odpowiednimi środkami do odrestaurowania obiektu, ani na bieżące utrzymywanie, zabezpieczenie czy ponoszenie innych opłat związanych z włascicielstwem.

Dlatego też Wnioskodawca podjął decyzję o wystawieniu w najbliższym czasie na sprzedaż ww. nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

W związku z zamiarem zbycia ww. nieruchomości Wnioskodawca zwraca się z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ewentualnego powstania obowiązku podatkowego związanego, ze zbyciem nieruchomości w okresie mniej niż 5 lat od nabycia jej w drodze spadku.

Wnioskodawca Prosi o interpretację czy momentem nabycia w drodze spadku ww. nieruchomości w miejscowości I. (nr dz. 177/4) przez Wnioskodawce był moment śmierci spadkodawcy czyli jego matki M. (czego potwierdzeniem jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku z 1970 r.).

W związku z tym Wnioskodawca prosi o potwierdzenie, czy wynika z tego, iż samo wydanie wyroku sądowego z dn. 19.09.2013 o "uzgodnieniu treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym" nie stanowi daty nabycia spadku a jedynie potwierdzenie istniejącego już od kilkudziesięciu lat (od rzeczywistej daty nabycia spadku) stanu prawnego.

W konsekwencji Wnioskodawca prosi o potwierdzenie czy upłynął już okres ponad 5 lat od nabycia ww. nieruchomości w drodze spadku i czy w przypadku jego sprzedania, Wnioskodawca nie będzie obciążony podatkiem dochodowym.

Zdaniem Wnioskodawcy z punktu widzenia formalnego, wydanie wyroku SO z 19 września 2013 r. o "uzgodnieniu treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym"- nie były same w sobie zdarzeniami tworzącymi nowy stan prawny i nie miały charakteru konstytutywnego, tylko deklaratoryjny - potwierdzały tylko stan rzeczy już istniejący, nie tworząc żadnych nowych faktów.

Decyzja potwierdziła, że "od zawsze" nieruchomość nie podlegała pod nieprawny dekret o tzw. reformie rolnej.

Wyrok z 19 września 2013 r. potwierdził, że zapisy księgi wieczystej dotyczące własności Skarbu Państwa/a później gminy N. nie są zgodne z rzeczywistym stanem prawnym.

W związku z tym za moment nabycia spadku - a zarazem prawo własności do ww. nieruchomości - przez A. należy uznać moment śmierci jego matki lub wydanie postanowienia o nabyciu spadku.

Oznacza to, że nabycie własności nieruchomości w I. nastąpiło przed ponad 40 laty co stanowi okres dłuższy niż okres 5 lat, w którym sprzedaż nieruchomości skutkowała by powstaniem obowiązku podatkowego.

Tak więc A. sprzedając w najbliższym czasie ww. nieruchomość nie będzie obciążony podatkiem dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza sprzedać nieruchomość, którą nabył w spadku po zmarłej w 21 października 1965 r. matce. Nieruchomość została bezprawnie odebrana w 1944 przez komunistyczne władze PRL (na mocy tzw. "reformy rolnej") i nieprawnie przez blisko 70 lat była w dyspozycji Skarbu Państwa a potem gminy N.

Sąd Okręgowy wyrokiem z 19 września 2013 r. uznał, że odebranie nieruchomości w I. było nieprawne i przywrócił stan rzeczywisty poprzez tzw. "uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym" poprzez nakazanie wpisu ww. nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna jest więc kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezbędne jest więc ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie istotne staje się rozstrzygnięcie kwestii, czy stwierdzenie braku podstaw do przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i potwierdzenie własności spadkobiercy byłego właściciela stanowi jej nabycie w myśl powołanego wyżej artykułu 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozstrzygnięciu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia, czy też utraty prawa własności.

W sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osoby, której tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 924 i 925 ww. ustawy - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt notarialny poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotnym zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne, stanowiące dokumenty o szczególnym znaczeniu. Waga tych orzeczeń wynika z pozycji jaką zajmują sądy i organy administracji publicznej.

Wskazać należy, iż w przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego z punktu widzenia konsekwencji podatkowych istotne znaczenie miał wyrok Sądu Okręgowego z 19 września 2013 r., w którym Sąd uznał, że odebranie nieruchomości w I. było nieprawne i przywrócił stan rzeczywisty poprzez tzw. "uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym" poprzez nakazanie wpisu ww. nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Oznacza to, że matka Wnioskodawcy została bezprawnie pozbawiona swojego majątku.

Tym samym, przejęcie przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa było aktem nie znajdującym podstaw w obowiązującym prawie, a więc tytuł własności winien trwać przy prawowitym właścicielu, gdyby żył. Negatywnych skutków bezprawnego postępowania ówczesnych władz nie mogą też ponosić następcy prawni zmarłego właściciela lub jego spadkobierców.

Powyższe oznacza więc, że jakkolwiek należąca do matki Wnioskodawcy nieruchomość zajęta została na rzecz Skarbu Państwa, to było to postępowanie niezgodne z prawem. Skutki działania ówczesnych władz uchylone zostały decyzją Sądu Okręgowego. Konsekwencją powyższego było potwierdzenie praw matki Wnioskodawcy, a w efekcie jej spadkobiercy, do przedmiotowej nieruchomości. Za datę nabycia przez Wnioskodawcę własności nieruchomości należy uznać więc dzień 21 października 1965 r., a więc moment otwarcia spadku po zmarłej matce.

Odnosząc powyższe do przytoczonego powyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, że sprzedaż odziedziczonej nieruchomości nie stanowi podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu. Wynika to z faktu, iż zbycie nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia. W związku z powyższym, otrzymana z tego tytułu kwota nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.