IP-PP2-443-759/08-2/SAP
Pismo z dnia 31 lipca 2008 r. Izba Skarbowa w Warszawie IP-PP2-443-759/08-2/SAP
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2008 r. (data wpływu 5 maja 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur nierozliczonych przez świadczącego usługi - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 5 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur nierozliczonych przez świadczącego usługi.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Strona nabyła od Kontrahenta (osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą) usługi budowlane, polegające na wybudowaniu budynku administracyjno-gospodarczego. Kontrahent wystawił na rzecz Strony 4 faktury. Urząd Skarbowy w Łukowie zakwestionował prawo Strony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z dwóch faktur. Kontrahent wkrótce po wystawieniu przedmiotowych faktur zmarł. Faktury te nie były rozliczone i nie było ich w rejestrze sprzedaży VAT Kontrahenta (jak ustalono podczas przeprowadzonych przez Urząd Skarbowy czynności kontrolnych). Strona otrzymała pismo z Urzędu zgodnie z którym Urząd zakwestionował faktyczne wykonanie ww. robót budowlanych. Strona, oprócz faktur posiada również umowę na wykonanie robót, oraz protokoły odbioru robót podpisane m.in. przez kierownika budowy. Wartość robót wg kosztorysu ofertowego wynosi 173.850,73 zł i jest zgodna z wystawionymi dla Strony fakturami.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy można odliczyć podatek naliczony VAT z faktur nie rozliczonych przez sprzedawcę.
Strona stoi na stanowisku, że zgodnie z przepisami dyrektyw Unii Europejskiej cechą VAT jest neutralność - tj. przy każdej transakcji podatek obliczony od ceny towarów i usług obniża się o podatek naliczony przy nabyciu. Także zgodnie z orzecznictwem sądowym podatnik nie może ponosić odpowiedzialności za nieuczciwego kontrahenta. Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest całkowicie niezależne od wywiązywania się przez sprzedawcę ze swoich obowiązków w zakresie VAT. Ponadto art. 86 ust. 10 ustawy o VAT stanowi, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje co do zasady w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowiska wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Należy zauważyć, iż zarówno pytanie, jak i stanowisko własne Strony odnoszą się wyłącznie do możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego w sytuacji, gdy druga strona transakcji (tj. Kontrahent) nie rozliczyła danej transakcji i nie wykazała podatku VAT należnego z tej transakcji, podczas gdy w stanie faktycznym Strona podała dwie przyczyny braku możliwości odliczenia podatku VAT i otrzymania jego zwrotu: pierwsza - brak rozliczenia transakcji przez Kontrahenta, druga - uznanie przez Urząd Skarbowy, iż udokumentowane fakturami usługi nie zostały w rzeczywistości wykonane. Biorąc pod uwagę treść wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego, tut. organ podatkowy udziela odpowiedzi wyłącznie na zadane pytanie, odnosząc się tylko do własnego stanowiska Strony. Tym samym tut. organ podatkowy w niniejszej interpretacji nie rozstrzyga o fakcie, czy przedmiotowe usługi budowlane zostały w rzeczywistości wykonane i czy słusznie prawo Strony do odliczenia podatku naliczonego z przedmiotowych faktur zostało zakwestionowane.
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl przepisu art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:
z tytułu nabycia towarów i usług,
potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu
- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.
Do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należy między innymi zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i ma na celu zapewnienie neutralności tego podatku dla podatników VAT czynnych. Podatnik ma prawo do skorzystania z przedmiotowego prawa w określonych przepisami terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków pozytywnych (związku nabytych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych m.in. w art. 88 ww. ustawy. Istnienie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest uzależnione od tego, czy usługi zostały zakupione przez Stronę w celu wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem jeżeli przedmiotowy budynek będzie wykorzystywany przez Stronę do wykonywania czynności opodatkowanych, a jednocześnie nie zaistnieje żadna z przesłanek negatywnych, to Strona będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, wynikającego z faktur wystawionych przez Kontrahenta, a dokumentujących zakup usług budowlanych. A contrario, w zakresie, w jakim przedmiotowy budynek jest (lub będzie) wykorzystywany do wykonywania czynności nieopodatkowanych (również zwolnionych), Stronie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Przesłanki negatywne, wyłączające możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego, wymienione są w przepisie art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług, który brzmi:
"Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika:
importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy;
towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego;
paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3;
usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:
przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, opodatkowanej na zasadach innych niż określone w art. 119, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie,
nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób;
towarów i usług, których nabycie:
zostało udokumentowane fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 lub 9 albo przed dniem rezygnacji z tego zwolnienia, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 113 ust. 5 i 7,b) nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usługi.
Jeżeli na podstawie dokumentacji prowadzonej przez podatnika nie można ustalić kwoty podatku naliczonego od towarów i usług określonych w ust. 1 pkt 2, kwotę tego podatku ustala się przez zastosowanie stawki 22% do kwoty wydatków, które w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Przepis ust. 1 pkt 2 nie dotyczy:
wydatków związanych z nabyciem towarów i usług, o których mowa w art. 87 ust. 3, oraz z nabyciem gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów;
wydatków związanych z nabyciem towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych niepodlegających amortyzacji, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, jeżeli fakt ten pozostaje w ścisłym związku ze zwolnieniem od tego podatku;
wydatków związanych z dostawą towarów oraz świadczeniem usług w przypadkach określonych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, jeżeli czynności te zostały opodatkowane;
podatku od importu towarów oraz od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów stanowiących wkłady niepieniężne (aporty) do spółek handlowych;
wydatków na nabycie towarów celem oddania ich w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu, jeżeli zgodnie z przepisami o podatku dochodowym odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający;
nabycia towarów przez komisanta na rzecz komitenta w wykonaniu umowy komisu;
nabycia towarów przez komisanta od komitenta w ramach umowy komisu;
podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w przypadku, o którym mowa w art. 11.
3a. Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:
sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących,
w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;
transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż;
wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym.
3b. Przepis ust. 3a stosuje się odpowiednio do duplikatów faktur.
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20."
Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak i przepisy wykonawcze do niej nie zawierają przepisu uzależniającego prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktu rozliczenia transakcji i wykazania podatku VAT przez druga stronę transakcji.
Zgodnie z przepisem art. 87 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, iż fakt nierozliczenia transakcji i niewykazania podatku VAT przez druga stronę transakcji (tj. Kontrahenta) nie stanowi przesłanki do uznania przedmiotowych faktur za niestanowiące podstawy do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony. Jednakże w przypadku stwierdzenia, iż przedmiotowe faktury dokumentują czynności które nie miały miejsca, zastosowanie będzie miał przepis art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.