IP-PP2-443-506/08-2/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2008 r. (data wpływu 14 marca 2008 r.) uzupełnionego pismem z dnia 11 marca 2008 r. (data wpływu 17 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do mieszkania na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności - jest prawidłowe.

W dniu 17 marca 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do mieszkania na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w X na podstawie ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r., na podstawie art. 12 ust. 1 zobowiązana jest na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu, po spełnieniu przewidzianych w ustawie warunków, tj. po dokonaniu przez niego spłaty:

* przypadającej na jego lokal części kosztów budowy będących zobowiązaniami spółdzielni, w

* szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami;

* nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji w części przypadającej na jego lokal, jeżeli

* spółdzielnia korzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa;

* zadłużenia z tytułu opłat na pokrycie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem

* nieruchomości.

W obecnie obowiązującym stanie prawnym, lokator przejmujący od spółdzielni prawo własności lokalu mieszkalnego nie ma obowiązku wpłaty różnicy między wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością wniesionego wkładu mieszkaniowego. Jak wynika z art. 12 ust. 4 powołanej ustawy lokatora na którego rzecz spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu, obciążają jedynie koszty wynagrodzenia notariusza oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Wszystkie lokale mieszkalne pozostające w zasobach Wnioskodawcy zostały wybudowane oraz po raz pierwszy zasiedlone i zamieszkane przed 2000 rokiem. W rozumieniu Spółdzielni wszelkie zdarzenia związane z tymi zasobami mieszkaniowymi korzystają więc ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 w połączeniu z ust. 2 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10. Spółdzielcze lokatorskie prawa do lokalu mieszkalnego jakie ustanowione zostały w Spółdzielni po dniu 1 maja 2004 r. dotyczą wyłącznie sytuacji, w której zmiana lokatora nastąpiła w wyniku

* zamiany lokali mieszalnych pomiędzy członkami Spółdzielni;

* spadku po zmarłych członkach rodziny zgodnie z postanowieniem Sądu w sprawie spadkowej;

* darowizny zawartej w formie aktu notarialnego;

* odzysku lokalu w sposób naturalny tj. w wyniku śmierci członka Spółdzielni;

* odzysku lokalu w wyniku wypowiedzenia członkostwa.

W obecnej chwili do Spółdzielni wpływają wnioski od członków z żądaniem przeniesienia na nich prawa własności do lokali mieszkalnych, do których na ich rzecz ustanowiono spółdzielcze prawo lokatorskie zarówno przed jak i po dniu 1 maja 2004 r. Wnioski te są realizowane sukcesywnie w miarę możliwości Spółdzielni, w odniesieniu do praw lokatorskich ustanowionych przed 1 maja 2004 r. bez wątpliwości z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług VAT z uwagi na zapis art. 153 ust. 2 ustawy o VAT w nawiązaniu do art. 29 ust. 8 tejże ustawy. Wstrzymano natomiast realizację wniosków złożonych do Spółdzielni przez członków na rzecz których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego ustanowiono po dniu 1 maja 2004 r. w wyniku:

* zamiany lokali mieszalnych pomiędzy członkami Spółdzielni;

* spadku po zmarłych członkach rodziny zgodnie z postanowieniem Sądu w sprawie spadkowej;

* darowizny zawartej w formie aktu notarialnego;

* odzysku lokalu w sposób naturalny tj. w wyniku śmierci członka Spółdzielni;

* odzysku lokalu w wyniku wypowiedzenia członkostwa.

Realizację ww. wniosków wstrzymano z uwagi na wątpliwości związane z faktem, czy Spółdzielnia jako zbywca prawa własności do lokalu mieszkalnego na rzecz swego członka na mocy art. 29 ust. 8 ma obowiązek zlecić dokonanie wyceny wartości rynkowej lokalu mieszkalnego, ustalić podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług VAT zgodnie z art. 29 ust. 8, obliczyć i odprowadzić podatek VAT do budżetu. Taki stan rzeczy stawia przed Spółdzielnią dodatkowy dylemat, kto powinien pokryć koszty wyceny lokalu mieszkalnego oraz wyłożyć środki finansowe na pokrycie zobowiązania z tytułu podatku należnego VAT w takiej sytuacji. Spółdzielnia prowadząc działalność statutową nie posiada własnych środków finansowych na ten cel, ani prawnych możliwości sprostania tak dużemu obowiązkowi. Wyegzekwowanie takich kwot od uwłaszczających się członków Spółdzielni, również nie jest możliwe w świetle zapisów ostatniej nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 14 czerwca 2007 r.. Nagłośnienie sprawy uwłaszczenia spółdzielców za "przysłowiową złotówkę" przez media bez dogłębnej znajomości przedmiotu oraz przepisów prawa dodatkowo stawia Spółdzielnie w trudnej sytuacji w kwestii negocjacji z członkami warunków przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności. Przedstawienie lokatorowi kwestii konieczności pokrycia kosztów wyceny lokalu dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT oraz zobowiązania z tytułu podatku wobec fiskusa, spotyka się z nieprawdopodobną agresją ze strony lokatorów, Uwarunkowanie zawarcia umowy przeniesienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego od wcześniejszego wniesienia przez lokatora środków finansowych na zabezpieczenie powyższych zobowiązań traktowane jest przez członków jako próba wyłudzenia przez Spółdzielnię nienależnych jej wpłat. W tej sytuacji Spółdzielnia nie widzi innego sposobu rozwiązania problemu jak zwrócić się do organów uprawnionych do interpretacji przepisów podatkowych o jednoznaczne zinterpretowanie przepisów w opisanym powyżej temacie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy po 1 stycznia 2008 r. powstaje obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług, w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do mieszkania na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do danego lokalu mieszkalnego na rzecz wnioskującego o jego przekształcenie nastąpiło po dniu 1 maja 2004 r. w wyniku:

* zamiany lokali mieszalnych pomiędzy członkami Spółdzielni;

* spadku po zmarłych członkach rodziny zgodnie z postanowieniem Sądu w sprawie spadkowej;

* darowizny zawartej w formie aktu notarialnego;

* odzysku lokalu w sposób naturalny tj. w wyniku śmierci członka Spółdzielni;

* odzysku lokalu w wyniku wypowiedzenia członkostwa; i w każdym z tych przypadków dotyczy to lokali mieszkalnych, które zostały wybudowane oraz po raz pierwszy zasiedlone i zamieszkane przed 2000 rokiem.

W opinii Wnioskodawcy w przedstawionych powyżej przypadkach obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług nie wystąpi. W rozumieniu Spółdzielni wszelkie zdarzenia związane z zasobami mieszkaniowymi wybudowanymi oraz zasiedlonymi i zamieszkanymi po raz pierwszy korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 w połączeniu z ust. 2 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10. Zapis art. 153 ust. 2, mówiący że przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Biorąc jednocześnie pod uwagę zapis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, na mocy którego zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy... zdaniem Spółdzielni zapis art. 153 ust. 2 mówiący o zasiedleniu lokalu przed dniem 1 maja 2004 r. dotyczy również pierwszego zasiedlenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 i ust. 7 ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Powyższe zwolnienie nie ma zastosowania również w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed tą datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed 1 maja 2004 r.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż ustanowienie po raz pierwszy lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego zasiedlenie nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Zatem przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na mocy art. 153 ust. 2 ww. ustawy. W świetle powyższego brak jest podstawy prawnej na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług do żądania przez Wnioskodawcę od członka Spółdzielni dodatkowych opłat za wycenę lokalu i należnego podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10,09-402 Płock.