IP-PP2-443-275/07-3/AZ - Opodatkowanie wadium wpłaconego przez uczestnika przetargu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2007 r. (data wpływu 18 września 2007 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłaconego wadium przez uczestnika przetargu - jest prawidłowe.

W dniu 18 września 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłaconego wadium przez uczestnika przetargu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wstępując do przetargu dotyczącego sprzedaży nieruchomości (stanowiącej własność organizatora przetargu) obowiązany został do wpłacenia stosownego wadium na rachunek organizatora. Płatność wadium nastąpiła w dniu 19 czerwca 2007 r.

Po wygraniu przedmiotowego przetargu Wnioskodawca zawarł z oferentem umowę sprzedaży rzeczonej nieruchomości w formie aktu notarialnego. Umowa została podpisana w dniu 23 sierpnia 2007 r. Jednocześnie w umowie przenoszącej własność nieruchomości wskazane zostało, iż faktura z tytułu jej sprzedaży zostanie wystawiona na Wnioskodawcę, przy czym wpłacone uprzednio wadium zaliczone będzie na poczet ceny sprzedaży. W związku z podpisaną umową sprzedaży nieruchomości zbywca wystawił Wnioskodawcy w dniu 28 sierpnia 2007 r. fakturę na ustaloną kwotę brutto jednakże pomniejszoną o kwotę wpłaconego uprzednio wadium. Zbywca odmówił wystawienia faktury VAT na całość określonej w akcie notarialnym z dnia 23 sierpnia 2007 r. należności wskazując, iż w dniu 25 czerwca 2007 r. wystawił na męża Wnioskodawczyni fakturę z tytułu "wpłaconego wadium" naliczając w niej należny podatek VAT, przyjmując iż kwota wpłacona z tytułu wadium stanowiła zaliczkę na poczet ceny sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, przed zawarciem umowy jej zbycia i przeniesieniem prawa własności rzeczonej nieruchomości.

Na wskazanie Wnioskodawcy, co do konieczności wystawienia faktury VAT z tytułu sprzedaży nieruchomości, określającej pełną kwotę należności za przedmiotową nieruchomość (brutto), z uwagi na brak możliwości wystawienia odrębnej faktury VAT dotyczącej wpłaconego wadium przed skutecznym przeniesieniem własności nieruchomości, mając na uwadze przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zbywca odmówił skorygowania wystawionych przez siebie faktur VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wpłacone wadium może być potraktowane, jako zaliczka na poczet dostawy towaru, o której mowa w art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)?

Z jakim momentem wpłacone wadium - jako warunek przystąpienia do przetargu ogłoszonego na zbycie nieruchomości - podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i kiedy powstaje obowiązek wystawiania faktury VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, przy sprzedaży nieruchomości obowiązek podatkowy powstaje w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel.

W myśl art. 158 Kodeksu cywilnego umowa przenosząca własność nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Dopóki nie zostanie sporządzony akt notarialny, dopóty nie można mówić o skutecznym przeniesieniu własności nieruchomości. Obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu dostawy przedmiotowej nieruchomości powstanie, zatem zdaniem Wnioskodawcy z chwilą dokonania dostawy, tj. przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Samo wniesienie wadium nie gwarantuje przeniesienia prawa własności do rozporządzania towarem jak właściciel. Jest ono jednym z warunków, który każdy przystępujący do przetargu musi spełnić, aby być do niego dopuszczonym.

Wadium nie jest zaliczką w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem przed zawarciem umowy sprzedaży. Zaliczenie kwoty wadium na poczet ceny sprzedaży następuje dopiero w momencie zawarcia przez strony umowy sprzedaży i jest jedynie formą rozliczenia finansowego stron. Do czasu faktycznego zawarcia umowy sprzedaży wadium ma charakter zabezpieczenia (kaucji) dla organizującego przetarg na wypadek, gdyby oferent, który przetarg wygrał, odmówił podpisania umowy lub nie doszło do transakcji ze względów leżących po jego stronie. Obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT z tytułu sprzedaży nieruchomości powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży i wówczas sprzedający winien wystawić kupującemu fakturę VAT i obejmującą całą kwotę należną sprzedającemu z tytułu ceny sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ww. ustawy).

Przepis art. 19 ust. 1 ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub świadczenie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 4 ustawy).

Przy sprzedaży nieruchomości obowiązek podatkowy powstaje w rozumieniu wyżej cytowanych przepisów w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania gruntem jak właściciel.

Stosownie do art. 45 ustawy z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, aby stanąć do przetargu dotyczącego sprzedaży nieruchomości należy wpłacić wadium. Wniesienie wadium nie gwarantuje przeniesienia prawa własności do rozporządzania towarami jak właściciel. Jest jednym z warunków, który każdy z przystępujących do przetargu musi spełnić, aby być do niego dopuszczonym. Kwota wpłaconego wadium stanowi zabezpieczenie dla sprzedającego przed odstąpieniem od kupna.

W przypadku, gdy oferent wygra przetarg, wadium może być zaliczone na poczet należności - ceny zakupu towaru bądź płatności za usługę.

Warunki przetargu, wskazując możliwość zaliczenia wadium na poczet ceny, zwykle nie określają, w którym momencie takie zaliczenie na poczet ceny następuje. Należy uznać, że zaliczenie kwoty wadium na poczet ceny następuje dopiero w momencie zawarcia umowy będącej przedmiotem przetargu, np. umowy sprzedaży. Dopiero wtedy strony umowy podejmują decyzję, co do zaliczenia kwoty wadium na poczet ceny. W związku z tym obowiązek podatkowy w zakresie VAT powstanie na zasadach ogólnych.

Według art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, a obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług. Wobec powyższego kwotę wadium, jako podlegającej zwrotowi nie można uznać za kwotę należną i zaliczyć jej do podstawy opodatkowania tym podatkiem.

A zatem, w momencie wnoszenia wadium pomiędzy ogłaszającym przetarg a przystępującym do niego, nie dochodzi jeszcze do porozumienia w sprawie przeniesienia prawa własności i wydania towaru bądź wykonania usługi. Dlatego też, pomimo że wadium można by uznać za część należności, o której mowa w art. 19 ust. 11 ww. ustawy o VAT, nie podlega ono opodatkowaniu tym podatkiem. Wpłata wadium przez uczestnika przetargu nie powoduje obowiązku wystawienia mu faktury VAT.

Po wygraniu przetargu przez oferenta podstawę opodatkowania stanowić będzie kwota należna pomniejszona o kwotę podatku należnego, a kwota wpłaconego wadium stanowić będzie rozliczenie należności z tej transakcji.

Stosownie do § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798), organizator przetargu powinien wystawić na tę kwotę fakturę, co do zasady nie później niż 7. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 14 i § 15, tj. od daty dostawy nieruchomości. Nie ma tu znaczenia, że na jej poczet zostanie zaliczone wadium, to jest już tylko kwestia rozliczenia się stron transakcji.

Wadium nie jest, więc zaliczką. Również w przypadku, gdy po wygraniu przetargu i zawarciu umowy wadium przekształci się w kaucję gwarantującą wykonanie umowy przez oferenta, nie będzie ona podlegać opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.