IP-PP2-443-197/08-2/MS - Jakie jest miejsce świadczenia usług w przypadku usługi organizacji konferencji na terytorium Czech?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2008 r. (data wpływu 4 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług organizacji konferencji oraz miejsca świadczenia - jest prawidłowe.

W dniu 4 lutego 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług organizacji konferencji oraz miejsca świadczenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujący stan faktyczny.

X w lutym 2006 r. zorganizowała na terytorium C Konferencję Sprzedaży. Jej uczestnikami byli wyłącznie przedstawiciele spółek z grupy X.

Usługa organizacji konferencji polegała na wyborze miejsca konferencji, w tym w szczególności centrum konferencyjnego, zapewnieniu sal konferencyjnych, posiłków w przerwach pomiędzy odczytami, wieczornego programu rozrywkowego, transportu, druku folderów i materiałów dla uczestników, itp. (przy czym należy zaznaczyć, iż usługi hotelowe zakupywały poszczególne spółki biorące udział w konferencji we własnym imieniu i na własny rachunek). Poszczególne usługi składające się na kompleksową usługę świadczoną przez X były wykonywane przez podwykonawców. Koszty usługi świadczonej przez X stanowiące element kalkulacji wynagrodzenia obejmowały jednak również odpowiednie koszty poniesione przez samą Spółkę, związane z koniecznością koordynacji działań podwykonawców (np. koszty przelotów i pobytu pracowników X w Republice Czeskiej w związku z organizacją konferencji).

Spółka X zafakturowała odpowiednią część kosztów związanych z wyświadczeniem takiej usługi na rzecz Spółek z grupy X, których pracownicy brali udział w konferencji (biorąc pod uwagę ilość uczestników z poszczególnych spółek). W tej sytuacji uznać należy, że świadczyła na rzecz spółek z grupy kompleksową usługę polegającą na organizacji konferencji.

Istotne jest to, że refakturowaniu podlegała wyłącznie odpowiednia część kosztów organizacyjnych, bowiem - z uwagi na charakter spotkania przedstawicieli poszczególnych spółek należących do grupy X - nie wystąpiły koszty części merytorycznej konferencji (brak było kosztów zewnętrznych dotyczących zagadnień merytorycznych, np. wynagrodzeń prelegentów, odczytów, itp.).

Konferencja nie miała charakteru reklamowego. Nie brali w niej udziału przedstawiciele mediów ani nie byli zapraszani klienci. Konferencja miała na celu wyłącznie wymianę doświadczeń pomiędzy poszczególnymi Spółkami z grupy. Część merytoryczna była zatem przygotowywana przez poszczególnych przedstawicieli spółek należących do grupy X w ramach ich obowiązków. Przedmiotowa usługa nie mieści się w naszej ocenie w ramach żadnego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Jako całość nie odpowiada bowiem żadnej z usług cząstkowych. Z tych względów nie stanowi również usługi pośrednictwa, gdyż rola X nie sprowadzała się wyłącznie do pośredniczenia w zapewnieniu określonych usług. Kompleksowy charakter usługi oraz bezpośredni udział pracowników X w jej świadczeniu sprawił, że jej rezultat nie może być porównany z żadną z jej usług składowych. W naszej ocenie podstawową potrzebą jaką zaspokaja usługa świadczona przez X, jest potrzeba spotkania przedstawicieli różnych spółek z grupy i umożliwienie im wymiany doświadczeń w zakresie technik, uwarunkowań i ograniczeń sprzedaży ich produktów (to jest informatycznych systemów zarządzania). Tak więc usługą dominującą wśród usług, które składają się na usługę organizacji konferencji, jest udostępnienie odpowiednich sal konferencyjnych i systemów obsługi oraz zapewnienie odpowiedniego programu rozrywkowego dla uczestników konferencji. Pozostałe usługi składowe (np. catering, transport) stanowią natomiast elementy uboczne, służące lepszemu wykonaniu usługi głównej. Usługa główna nie może być jednak sprowadzona do usługi najmu lub podnajmu sali konferencyjnej, gdyż byłoby to zbytnie uproszczenie jej charakteru.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Biorąc pod uwagę przedstawiony wyżej stan faktyczny powstaje wątpliwość w zakresie interpretacji przepisów prawa podatkowego, o wyjaśnienie której zwraca się Spółka, to jest:

Zdaniem wnioskodawcy: Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. a) Ustawy VAT "w przypadku świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji lub rozrywki miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 26". Przepis ten odpowiada normie art. 9 ust. 2 lit. c) tiret pierwsze VI Dyrektywy, która za miejsce świadczenia usług odnoszących się do działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej, naukowej, edukacyjnej, rozrywkowej lub podobnej, włączając w to działalność organizatorów takiej działalności, oraz, gdzie to właściwe usług pomocniczych, uznaje miejsce, gdzie usługi te faktycznie są wykonywane. Warto zauważyć, że pomimo dużej zbieżności wskazanego katalogu usług obu aktów prawnych, przepis wspólnotowy odwołuje się również do pojęcia "działalności podobnej" do działalności wyraźnie wymienionej w tym przepisie, co wskazuje na konieczność szerokiego pojmowania zakresu usług, które z powodu swej właściwości (natury) powinny być opodatkowane w miejscu ich wykonania!

W wyr. z dnia 9 marca 2006 r. (C-1 14/05) w sprawie G stwierdził, ze art. 9 ust. 2 VI Dyrektywy stanowi regułę kolizyjną pozwalającą na rozgraniczenie kompetencji państw członkowskich co w konsekwencji prowadzi do uznania, ze pojęcie "działalności podobnej" jest pojęciem prawa wspólnotowego, które powinno być interpretowane w sposób jednolity w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania. Z tego względu, zdaniem ETS, określenie zakresu usług (działalności), o których mowa w przepisie wymaga przeprowadzenia ich analizy pod kątem cech charakterystycznych, która wskazuje, że działalność taka ma złożony charakter, obejmujący różnorodne usługi świadczone zazwyczaj na rzecz wielu odbiorców. Te różnorodne kategorie działalności charakteryzuje przy tym także i to, że z reguły są realizowane w ramach jednej prezentacji, a miejsce, gdzie te złożone usługi są wykonywane, jest zasadniczo łatwe do ustalenia, gdyż działalność ta odbywa się w ściśle określonej lokalizacji. W konsekwencji obowiązek ustalenia miejsca świadczonej usługi, zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. c) tiret pierwsze VI Dyrektywy, nie ogranicza się tylko do usługi, której przedmiotem jest w szczególności działalność artystyczna, sportowa lub rozrywkowa, lecz także obejmuje takie usługi, których przedmiotem jest po prostu działalność o podobnym charakterze.

Uwzględniając zapatrywania prawne ETS do stanu faktycznego zaprezentowanego niniejszym wnioskiem należy podnieść, że celem świadczonej przez Spółkę usługi było zapewnienie kompleksowej organizacji konferencji a nie dostawa poszczególnych elementów, które się na nią składały. Usługa taka objęła różnorodne formy świadczenia jak wybór miejsca konferencji, w tym w szczególności centrum konferencyjnego, zapewnienia sal konferencyjnych, posiłków w przerwach pomiędzy odczytami, wieczornego programu rozrywkowego, transportu, druku folderów i materiałów. W konsekwencji Spółka stoi na stanowisku, że poszczególne świadczenia wykonane w ramach organizacji konferencji nie mogą być traktowane dla celów podatkowych jako odrębne, niezależne od siebie usługi. Złożony charakter usługi organizacji konferencji przemawia za zasadnością jej zakwalifikowania do "działalności podobnej", wymienionej w art. 9 ust. 2 lit. c) tiret pierwsze VI Dyrektywy, która podlega opodatkowaniu w miejscu faktycznego wykonania usługi Stwierdzenie, ze usługa organizacji konferencji objęta jest zakresem przedmiotowym "działalności podobnej" znajduje uzasadnienie także w fakcie, że po stronie nabywców usługi wystąpiło wiele podmiotów a jej wykonanie nastąpiło w ramach jednego projektu. Z uwagi na możliwość dokonania ścisłej lokalizacji świadczonej przez Spółkę usługi opodatkowanie organizacji konferencji, obejmującej wszystkie jej świadczenia składowe, w miejscu jej faktycznego wykonania, eliminuje sytuację, w której usługa (lub jej część) zostałaby poddana podwójnemu opodatkowaniu albo też nie zostałaby opodatkowana wcale.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z opisanej we wniosku sytuacji wynika, iż Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi polegające na organizacji konferencji. Usługa organizacji konferencji polegała na wyborze miejsca konferencji, w tym w szczególności centrum konferencyjnego, zapewnieniu sal konferencyjnych, posiłków w przerwach pomiędzy odczytami, wieczornego programu rozrywkowego, transportu, druku folderów i materiałów dla uczestników. Poszczególne usługi składające się na kompleksową usługę świadczoną przez Spółkę były wykonywane przez podwykonawców. Konferencje organizowane są na rzecz podmiotów gospodarczych z grupy przedstawicieli X na terytorium Unii Europejskiej. Przedmiotowa usługa zdaniem wnioskodawcy nie mieści się w ramach żadnego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Jako całość nie odpowiada żadnej z usług cząstkowych. Nie stanowi usługi pośrednictwa, gdyż rola wnioskodawcy nie sprowadzała się wyłącznie do pośredniczenia w zapewnieniu określonych usług. Kompleksowy charakter usługi oraz bezpośredni udział pracowników Spółki w jej świadczeniu sprawił, że jej rezultat nie może być porównany z żadną z jej usług składowych. Zdaniem wnioskodawcy złożony charakter usługi organizacji konferencji przemawia za zasadnością jej zakwalifikowania do "działalności podobnej" na podstawie art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy w przypadku świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji lub rozrywki, miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 28.

Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji lub rozrywki - miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 28 (przy czym żaden z przepisów art. 28 nie odnosi się bezpośrednio do usług świadczonych przez Spółkę).

Zdaniem tut. organu podatkowego cytowany wyżej przepis art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Cyt. przepis nie zawiera bezpośredniego odwołania do klasyfikacji statystycznych. Należy jednak uznać, iż opisane we wniosku usługi mają charakter zbliżony do usług szkoleniowych/edukacyjnych/oraz usług w dziedzinie nauki. Zasadniczą częścią usługi nie jest usługa turystyczna bądź gastronomiczna. Przedmiotowa usługa nie polega również na organizacji targów, gdzie kluczowym elementem jest wynajem powierzchni wystawienniczej. Zgodnie z treścią wniosku to celem zaś usługi jest zrealizowanie spotkania przedstawicieli różnych spółek z grupy i umożliwienie im wymiany doświadczeń w zakresie technik, uwarunkowań i ograniczeń sprzedaży ich produktów (to jest informatycznych systemów zarządzania).

Inne usługi świadczone podczas konferencji będą miały charakter towarzyszący w stosunku do usługi głównej - będą stanowiły element składowy usługi konferencyjnej jako całości.

W oparciu o powyższy przepis należy stwierdzić, iż miejsce świadczenia przedmiotowej usługi znajduje się poza terytorium Polski. Tym samym usługa, o której mowa we wniosku, nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przedstawione powyżej rozumienie cytowanego przepisu zgodne jest z jedną z głównych zasad podatku VAT (a więc podatku opodatkowującego konsumpcję), iż podatek ten powinien - co do zasady - obciążać usługę w miejscu jej konsumpcji (w tym przypadku na terytorium Czech).

Jednocześnie tut. Organ podatkowy zauważa, że nie dokonuje klasyfikacji statystycznej usług świadczonych przez podatnika. Organem właściwym w tym zakresie jest Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego, który na wniosek zainteresowanego klasyfikacji takiej dokonuje.

Interpretacja dotyczy zaistniałego (stanu faktycznego) zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.