IP-PB3-423-284/07-2/Jb

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2007 r. (data wpływu 3 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wpłacone środki pieniężne Zakładowi Ubezpieczeń (ZU) stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, a potencjalnie otrzymane odszkodowanie od Agenta należy uznać za przychody podatkowe - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wpłacone środki pieniężne do ZU stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, a potencjalnie otrzymane odszkodowanie od Agenta należy uznać za przychody podatkowe.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zajmuje się pośrednictwem ubezpieczeniowym. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu czynności faktycznych lub prawnych związanych z zawarciem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia lub reasekuracji. Pośrednictwo ubezpieczeniowe wykonywane jest wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych, brokerów ubezpieczeniowych lub brokerów reasekuracyjnych. W opinii Spółki jej działalność można zakwalifikować jako działalność agenta ubezpieczeniowego.

Agentem ubezpieczeniowym, zgodnie z art. 7 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, jest przedsiębiorca, wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z Zakładem Ubezpieczeń i wpisany do rejestru Agentów Ubezpieczeniowych. Do Agentów Ubezpieczeniowych nie zalicza się spółki cywilnej.

W ramach prowadzonej działalności Spółka podpisuje umowy agencyjne na wykonywanie czynności prawnych i faktycznych związanych z zawarciem i wykonywaniem umów ubezpieczenia. Na podstawie tych umów zostaje upoważniona do zawierania w imieniu i na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych umów ubezpieczenia lub pośrednictwa przy zawieraniu umów z osobami fizycznymi, osobami prawnymi i innymi jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej.

Spółka jako Agent wykonuje działalność agencyjną wyłącznie za pośrednictwem osób posiadających uprawnienie do wykonywania czynności agencyjnych. Spółka ponosi pełną odpowiedzialność za czynności osób dla których wnioskowała o udzielenie pełnomocnictwa.

Na podstawie podpisanych pełnomocnictw, Spółka udzieliła upoważnienia agentowi do zawierania umów w imieniu i na rzecz Zakładu Ubezpieczeń. Na mocy przedmiotowej umowy Agent zawarł ze Spółką umowę dotycząca zawierania w imieniu i na rzecz Zakładu Ubezpieczeń umów ubezpieczenia lub pośredniczenia przy zawieraniu umów z osobami fizycznymi, prawnymi i innymi jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej. Agent na mocy posiadanego pełnomocnictwa zawierał umowy ubezpieczeniowe z klientami, ustalał stawki ubezpieczeniowe oraz pobierał środki od skutecznie zawartych ubezpieczeń. Jednak nie wpłacał ich na konto Spółki. Z przeprowadzonego postępowania karnego wynikało, że Agent przywłaszczył sobie z tytułu zawartych umów kwotę ok. 65.000,00 zł. (o działaniu Agenta została powiadomiona prokuratura). Z uwagi na zaistnienie przedmiotowej sytuacji Spółka pokryła powstałe zadłużenie wobec ZU i wystąpiła o odszkodowanie od agenta oraz zawiadomiła o przestępstwie prokuraturę. Spółka podkreśla, iż pokrycie nie wypłaconych a pobranych składek było spowodowane faktem, iż Spółka ponosiła odpowiedzialność za działanie Agenta, a brak pobranych wpłat skutkowałoby rozwiązaniem umów z ZU i tym samym utraceniem przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wpłacone środki pieniężne do ZU stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, a potencjalnie otrzymane odszkodowanie od Agenta należy uznać za przychody podatkowe.

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wszelkie wydatki na rzecz Spółki należałoby analizować na podstawie art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 ustawy. Zgodnie z ogólną definicją wyrażoną w art. 15 ust. 1 za koszty uzyskania przychodów należy uznać wszelkie wydatki po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, t.j. wymienionych w negatywnym katalogu wydatków nieznanych za koszty uzyskania przychodów o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami. Chodzi tu o koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz o koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy. Spółka uważa, przywłaszczenie środków pieniężnych przez Agenta za zdarzenie nieprzewidziane i niemożliwe do uniknięcia i w związku z tym może być ono zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Zdaniem Spółki wpłacone na rzecz ZU środki stanowią koszty uzyskania przychodów, natomiast otrzymane od agenta odszkodowanie zostanie uznane za przychód podatkowy.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące całokształtu działalności podatnika, związane z funkcjonowaniem firmy.

Pojęcie straty jako kosztu uzyskania przychodu nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Definicja straty w ustawie odnosi się wyłącznie do wyniku działalności Podatnika - zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów to różnica jest stratą.

Nie w każdej sytuacji straty w środkach obrotowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie biorąc pod uwagę kompleksowo wszystkie uwarunkowania danej sprawy.

Aby uznać za koszt uzyskania przychodów stratę powstałą w środkach obrotowych podatnika, muszą zaistnieć przyczyny niezależne od podatnika i nie będące wynikiem zaniedbań, czy też jego lekkomyślności oraz nieracjonalnego działania (np. zatrudnienia przypadkowych osób, braku nadzoru). Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że poniosła ona na rzecz ZU koszty z tytułu składek ubezpieczeniowych, które zostały przewłaszczone przez Agenta. Wobec tego Spółka stoi na stanowisku, że kwota równowartości przewłaszczonych składek stanowi jej koszty uzyskania przychodu, albowiem jej poniesienie gwarantuje współpracę z ZU i tym samym utrzymanie źródła uzyskiwanego przychodu. Spółka wskazuje, że wystąpiła do Agenta o wypłatę odszkodowania oraz zawiadomiła prokuraturę o dokonanym przez niego przestępstwie. Jednocześnie Spółka uważa, że odzyskane od Agenta środki będą stanowiły jej przychód podatkowy.

W rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z wydatkami, które zostały poniesione wyłącznie ze względu na konieczność pokrycia straty powstałej w wyniku przewłaszczenia środków pieniężnych przez Agenta. Należy mieć również na względzie, że Agent działał w imieniu i na rzecz Spółki na podstawie otrzymanego pełnomocnictwa.

Przywłaszczenie środków pieniężnych jest szczególną formą straty w środkach obrotowych i jej zakwalifikowanie jako kosztu uzyskania przychodu uwarunkowane jest od udowodnienia przez poszkodowanego, iż w danym przypadku mamy do czynienia ze zdarzeniem losowym rozumianym jako zdarzenie nieprzewidywalne i nie do uniknięcia.

Powstała strata gotówki będąca następstwem przywłaszczenia opisanego we wniosku, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności, gdyż w sferze stosunków podatkowych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, kradzież gotówki nie może być traktowana jako zdarzenie losowe. Zdarzenia losowe należy powiązać przede wszystkim z działaniami przyrody (ogień, powódź, grad, huragan) oraz z regulacjami prawnymi z zakresu prawa ubezpieczeniowego, mówiących o pojęciu zdarzenia losowego.

Należy zauważyć, że co do zasady, kosztem podatkowym może być tylko taka strata, która jest następstwem zdarzeń (w postaci działania lub zaniechania) niezależnych od woli podatnika.

Niektóre rodzaje start w środkach obrotowych mogą więc nie stanowić kosztów uzyskania przychodu z uwagi na okoliczności powstania strat i ich udokumentowania oraz istnienie winy podatnika lub jego pracowników w procesie ich powstawania.

Argumentem przemawiającym za nieuznaniem przedmiotowej kwoty za koszt uzyskania przychodu jest brak uzasadnienia Spółki dotyczącego dołożenia wszelkich starań dla zapobieżenia powstaniu tego typu sytuacji - polegającej na dołożeniu należytej staranności przeciwdziałającej możliwości dokonania przywłaszczenia gotówki. Należy bowiem zauważyć - jak zaznaczono powyżej - iż kosztem podatkowym może być tylko taka strata, która jest następstwem zdarzeń (w postaci działania lub zaniechania) niezależnych od woli podatnika. W przedstawionej przez Spółkę sytuacji nie można tego zauważyć. Wykrycia przywłaszczenia można było dokonać wcześniej, w toku nadzoru nad działalnością Agenta. Spółka podejmując normalne procedury kontrolne i nadzorcze mogła nie dopuścić do powstania straty, tym bardziej, że wartość przedmiotowej kwoty stanowiła ok. 65 000,00 zł.

Reasumując, sprawca wykorzystał brak należytej staranności w sporządzaniu i kontroli dokumentacji finansowo - księgowej, a więc Spółka mogła mieć wpływ, aby do takiej sytuacji nie dopuścić.

Biorąc powyższe pod uwagę, w przedstawionej sytuacji, poniesione przez Spółkę wydatki, na skutek przywłaszczenia kwot pieniężnych przez Agenta Spółki, w sytuacji braku prawomocnego wyroku zasądzającego nie może stanowić dla Spółki kosztu uzyskania przychodu. Zatem stanowisko Spółki w kwestii uznania za koszt uzyskania przychodów wydatków na rzecz ZU z tytuły straty w środkach pieniężnych powstałej na skutek kradzieży jest nieprawidłowe.

Wobec tego również odszkodowanie otrzymane od Agenta nie będzie wywoływało żadnych skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się więc za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.