Informacja UKNF w związku z ostrzeżeniem MF przed optymalizacją podatkową FIZ z wykorzystaniem obligacji.

Mając na uwadze opublikowanie na stronach internetowych Ministerstwa Finansów w dniu 8 maja 2017 r. komunikatu pt. Ostrzeżenie MF przed optymalizacją podatkową FIZ z wykorzystaniem obligacji 1 , w którym zwrócono uwagę na istotne zagrożenia związane z możliwością konstruowania struktur prawnych wykorzystujących fundusze inwestycyjne zamknięte oraz spółki emitujące obligacje w celu unikania opodatkowania, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego pragnie zwrócić uwagę na istotność zagadnień poruszonych w ww. komunikacie oraz zasadność uwzględniania przez Towarzystwa kwestii zawartych w ww. komunikacie w ramach zarządzania i reprezentowania funduszy inwestycyjnych.

Urząd pragnie wskazać, że wszelkie ewentualne działania podejmowane w odniesieniu do zarządzanych funduszy inwestycyjnych noszące znamiona działań opisanych w komunikacie Ministerstwa Finansów mogą powodować występowanie szeregu ryzyk z punktu widzenia działalności funduszy inwestycyjnych oraz towarzystw będących ich organami.

Nieprawidłowości przy ustalaniu zobowiązań podatkowych funduszu inwestycyjnego, w tym w skrajnych przypadkach brak ujmowania zobowiązań podatkowych w sytuacji, gdy takie zobowiązanie powinno zostać zgodnie z prawem naliczone, mogą prowadzić w konsekwencji do błędnego ustalenia wartości aktywów netto i wartości aktywów netto przypadającej na jednostkę uczestnictwa / certyfikat inwestycyjny funduszu. Występowanie ewentualnych nieprawidłowości w powyższym zakresie może dodatkowo znacząco komplikować konieczność uwzględniania w ramach wyceny odsetek za zwłokę od zobowiązań podatkowych.

Powyższe może również powodować występowanie szeregu negatywnych konsekwencji, między innymi w postaci przekazywania uczestnikom funduszy nieprawidłowych informacji na temat zmian wartości posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych (co może mieć również wpływ na podejmowane przez uczestników funduszy decyzje związane z uczestnictwem w funduszu), jak również - w przypadku dokonywania w oparciu o błędnie ustaloną wartość jednostki uczestnictwa/certyfikatu inwestycyjnego operacji zbycia lub odkupienia jednostek uczestnictwa bądź emisji lub wykupu certyfikatów inwestycyjnych - konieczność skorygowania skutków zaistniałych nieprawidłowości w księgach rachunkowych funduszy oraz dokonania stosownych rozliczeń z uczestnikami funduszy. Powyższe może wiązać się z koniecznością ponoszenia przez Towarzystwa odpowiedzialności finansowej wobec uczestników zarządzanych funduszy i mieć w konsekwencji negatywny wpływ na sytuację finansowo-ekonomiczną towarzystwa.

Jednocześnie Urząd pragnie zwrócić uwagę, że ewentualne działania organów administracji skarbowej w odniesieniu do funduszy bądź towarzystw, w efekcie których zidentyfikowane zostałyby naruszenia obowiązujących przepisów prawa, w tym przepisów karnych skarbowych, mogą skutkować odpowiedzialnością karną skarbową osób zaangażowanych w zarządzanie funduszami, w których działalności wystąpią naruszenia przepisów w ww. zakresie.

Powyższe może także stanowić istotny czynnik ryzyka reputacyjnego związanego z działalnością towarzystw oraz funduszy, którego materializacja może z kolei wpływać negatywnie na poziom zaufania publicznego do instytucji rynku funduszy inwestycyjnych jako całości.

Urząd pragnie również zwrócić uwagę na określone w przepisach prawa obowiązki depozytariuszy funduszy inwestycyjnych, jako podmiotów odpowiedzialnych za zapewnianie, aby wartość aktywów netto funduszu inwestycyjnego oraz wartość aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego, jak również za weryfikowanie zgodności działania funduszu inwestycyjnego z przepisami prawa regulującymi działalność funduszy inwestycyjnych lub ze statutem funduszu oraz z uwzględnieniem interesu uczestników funduszu.

Mając na uwadze wskazane powyżej ustawowe obowiązki, Urząd pragnie przypomnieć, że depozytariusze w procesie weryfikacji winni mieć na uwadze między innymi występujące w działalności funduszu zdarzenia wpływające na sytuację ekonomiczno-finansową funduszu, w tym zdarzenia skutkujące zmianami w strukturze aktywów funduszu oraz w związku z tym winni uwzględniać przy wykonywaniu swych obowiązków wynikające z tych zmian ryzyka z punktu widzenia prawidłowości ustalania wartości aktywów netto i wartości aktywów netto przypadającej na jednostkę uczestnictwa / certyfikat inwestycyjny, a także z punktu widzenia zgodności utrzymywanej przez fundusz struktury aktywów z przepisami prawa, statutem oraz interesem uczestników funduszu.