ILPP5/4512-1-13/15-2/PG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2015 r. (data wpływu 28 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku z faktury wystawionej na małżonków - jest prawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku z faktury wystawionej na małżonków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności zgodnie z PKD jest handel hurtowy odzieżą, transport krajowy i inne. Wnioskodawca pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej z żoną, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zainteresowany zamierza nabyć na podstawie umowy w formie aktu notarialnego 7 (siedem) przylegających do siebie działek gruntowych częściowo zabudowanych budynkami przemysłowymi. Na wniosek Wnioskodawcy i jego małżonki Urząd Gminy sprzedający te nieruchomości gruntowe wydał decyzję o warunkach zabudowy dla tych działek z przeznaczeniem na działalność gospodarczą - pomieszczenia handlowo-magazynowe branży tekstylno-odzieżowej ze wskazaniem lokalizacji miejsc parkingowych, dojść i dojazdów, terenów zieleni, lokalizację ruchu publicznego itd.

Przedmiotowe nieruchomości gruntowe wraz z zabudowaniami Zainteresowany zamierza nabyć na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i w całości wykorzystać do celów działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług w wyniku remontu i przebudowy istniejących budynków na hurtownię odzieży prowadzącą sprzedaż opodatkowaną podatkiem od towarów i usług oraz urządzenie miejsc parkingowych i bazy dla pojazdów stanowiących własność Zainteresowanego, przy użyciu których świadczy on usługi transportowe również opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Żona wyraża zgodę na przedstawione przeznaczenie nieruchomości stanowiącej część majątku wspólnego.

Akt notarialny zostanie zawarty na Wnioskodawcę i jego żonę a transakcja zakupu zostanie potwierdzona fakturą wystawioną na oboje małżonków (ze wskazaniem imion, nazwisk i adresu zamieszkania), zawierającą podatek należny w wysokości 23%. W fakturze zostanie wymieniony NIP Zainteresowanego, którym posługuje się w prowadzonej działalności gospodarczej. Nabyta nieruchomość mimo niepodlegania amortyzacji zostanie wpisana w ewidencję środków trwałych prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Zainteresowanemu przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości przeznaczonych do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, stanowiących współwłasność majątkową małżeńską, gdy przedmiotowa faktura będzie wystawiona na imię i nazwisko obojga małżonków, w tym na Wnioskodawcę będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i nabywającego powołaną nieruchomość wyłącznie do celów jego działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zakup w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej majątkowej nieruchomości z zamiarem wyłącznego wykorzystania jej w całości na cele działalności gospodarczej, opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, prowadzonej przez jednego z małżonków - Zainteresowanego - i wprowadzonych do ewidencji środków trwałych, udokumentowany aktem notarialnym wystawionym na Wnioskodawcę i żonę oraz fakturą wystawioną na nich ze wskazaniem numeru NIP Zainteresowanego, będzie pozwalał na odliczenie całości podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT przez Wnioskodawcę, jako małżonka prowadzącego działalność gospodarczą i będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wskazano powyżej najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi podatku VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jednocześnie oceny czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi na własny rachunek działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności zgodnie z PKD jest handel hurtowy odzieżą, transport krajowy i inne. Wnioskodawca pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej z żoną, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zainteresowany zamierza nabyć na podstawie umowy w formie aktu notarialnego 7 (siedem) przylegających do siebie działek gruntowych częściowo zabudowanych budynkami przemysłowymi. Na wniosek Wnioskodawcy i jego małżonki Urząd Gminy sprzedający te nieruchomości gruntowe wydał decyzję o warunkach zabudowy dla tych działek z przeznaczeniem na działalność gospodarczą - pomieszczenia handlowo-magazynowe branży tekstylno-odzieżowej ze wskazaniem lokalizacji miejsc parkingowych, dojść i dojazdów, terenów zieleni, lokalizację ruchu publicznego itd.

Przedmiotowe nieruchomości gruntowe wraz z zabudowaniami Zainteresowany zamierza nabyć na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i w całości wykorzystać do celów działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług w wyniku remontu i przebudowy istniejących budynków na hurtownię odzieży prowadzącą sprzedaż opodatkowaną podatkiem od towarów i usług oraz urządzenie miejsc parkingowych i bazy dla pojazdów stanowiących własność Zainteresowanego, przy użyciu których świadczy on usługi transportowe również opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Żona wyraża zgodę na przedstawione przeznaczenie nieruchomości stanowiącej część majątku wspólnego.

Akt notarialny zostanie zawarty na Wnioskodawcę i jego żonę a transakcja zakupu zostanie potwierdzona fakturą wystawioną na oboje małżonków (ze wskazaniem imion, nazwisk i adresu zamieszkania), zawierającą podatek należny w wysokości 23%. W fakturze zostanie wymieniony NIP Zainteresowanego, którym posługuje się w prowadzonej działalności gospodarczej. Nabyta nieruchomość mimo niepodlegania amortyzacji zostanie wpisana w ewidencję środków trwałych prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Zainteresowany ma wątpliwości, czy przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości przeznaczonych do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, stanowiących współwłasność majątkową małżeńską, gdy przedmiotowa faktura będzie wystawiona na imię i nazwisko obojga małżonków, w tym na Wnioskodawcę będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i nabywającego powołaną nieruchomość wyłącznie do celów jego działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu należy wskazać, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 tego Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 3 cyt. Kodeksu, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 powołanego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na mocy art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa (jak wynika z treści wniosku w przedmiotowej sprawie między małżonkami istnieje wspólność majątkowa). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Należy jednak zaznaczyć, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 106e ust. 1 pkt 3, 4 i 5 ustawy, faktura powinna zawierać:

* imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

* numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

* numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit.b.

Zatem, zgodnie z treścią powołanych przepisów, konieczne jest, aby faktury, jako dokumenty potwierdzające rzeczywiste transakcje gospodarcze, zawierały nazwy określające strony transakcji, ich adresy, a także numery identyfikacji podatkowej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że faktura jest dokumentem potwierdzającym wykonanie pewnej usługi lub dostawy towaru, uprawniającym (po spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów prawa) podmiot, dla którego jest wystawiona (nabywcę) do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, po spełnieniu warunków określonych przepisami prawa.

Jak wynika z treści wniosku Wnioskodawca w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Przedmiotem działalności jest handel hurtowy odzieżą, transport krajowy i inne. Zainteresowany zamierza nabyć na podstawie umowy w formie aktu notarialnego 7 przylegających do siebie działek gruntowych częściowo zabudowanych budynkami przemysłowymi. Przedmiotowe nieruchomości - jak oświadczył Wnioskodawca - zamierza on nabyć na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i w całości wykorzystywać do celów tej działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Ponadto transakcja zakupu zostanie potwierdzona fakturą wystawioną na oboje małżonków (ze wskazaniem imion, nazwisk i adresu zamieszkania) zawierającą podatek należny w wysokości 23% oraz wymieniony zostanie nr NIP, którym Zainteresowany posługuje się w prowadzonej działalności gospodarczej. Dodatkowo nabyta nieruchomość zostanie wpisana do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez niego działalności.

Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy i przywołane uregulowania prawne należy stwierdzić, że skoro nieruchomości, które Wnioskodawca zamierza nabyć (pomimo, że będą stanowiły majątek wspólny małżonków) będą wyłącznie przeznaczone dla celów prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej i będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia całego podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup tych nieruchomości (pomimo, że na fakturze oprócz danych podatnika będą znajdować się również dane jego małżonki, niebędącej podatnikiem podatku od towarów i usług).

Jak wynika bowiem z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług, określoną w przywołanym art. 86 ust. 1 ustawy, jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Aby uprawnienie to wystąpiło, musi zostać spełniony podstawowy warunek, zgodnie z którym prawo do odliczenia przysługuje tylko podatnikowi wykonującemu działalność gospodarczą opodatkowaną VAT (zdefiniowanemu w art. 15 ustawy) i tylko w takim zakresie, w jakim nabywane przez tego podatnika towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. Jeśli z faktury wynikać będzie, że nabywcą danej usługi czy towaru jest szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo, które samo nie ma przymiotu podatnika - to pozbawienie prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie przedmiotowego lokalu naruszałoby fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Reasumując, Zainteresowanemu przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości przeznaczonych do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, stanowiących współwłasności majątkową małżeńską, w sytuacji gdy przedmiotowa faktura będzie wystawiona na imię i nazwisko obojga małżonków, w tym na Wnioskodawcę będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i nabywającego powołaną nieruchomość wyłącznie do celów swojej działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, pod warunkiem niezaistnienia okoliczności ograniczających to prawo, określonych w art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z przedstawionego opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.